Pomnik Ofiar Getta
w Radomiu
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

 Radom

Miejsce

ul. Podwalna

Typ obiektu

obelisk

Projektant

Jakub Zajdensznir

Data odsłonięcia

17 sierpnia 1950

Położenie na mapie Radomia
Mapa konturowa Radomia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Ofiar Gettaw Radomiu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Ofiar Gettaw Radomiu”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Ofiar Gettaw Radomiu”
Ziemia51°24′03,5″N 21°08′35,0″E/51,400972 21,143056

Pomnik Ofiar Getta w Radomiu – pomnik upamiętniający tragiczny los mieszkańców radomskiego getta, zlokalizowany na skwerze u zbiegu ulic Anielewicza, Bóżnicznej i Podwalnej[1].

Historia i lokalizacja

Pomnik położony jest na terenie dawnej dzielnicy żydowskiej, której historia sięga 1789 roku, kiedy zezwolono Żydom na osiedlanie się na terenie radomskiego Podzamcza[2]. W wyniku realizacji założeń planu regulacyjnego Radomia z 1822 wytyczono nową siatkę ulic wraz z placem, na którym w 1844 roku wybudowano synagogę[3]. Podczas II wojny światowej obszar ten wszedł w skład tzw. dużego getta, jednej z dwóch zamkniętych dzielnic żydowskich utworzonych w Radomiu 3 kwietnia 1941 roku przez niemieckie władze okupacyjne[4]. W latach 1942-1943 Niemcy przeprowadzili likwidację getta. Wówczas wymordowano lub wywieziono do obozów zagłady mieszkańców dzielnicy oraz wyburzono większość jej zabudowy. Sama synagoga została spalona, a w 1945 roku władze miejskie nakazały rozbiórkę wypalonego budynku[3]. Miejsce po bóżnicy pozostawało puste do 1950 roku, kiedy podjęto decyzję o budowie pomnika upamiętniającego ofiary radomskiego getta. Zaprojektowany przez Jakuba Zajdensznira monument odsłonięto 17 sierpnia 1950 roku, w 7. rocznicę likwidacji dzielnicy żydowskiej w Radomiu[1][5].

Opis

Pomnik składa się z obelisku o wysokości 5 metrów, na którego froncie umieszczono postać kobiety symbolizującej Wołanie o sprawiedliwość. Na postumencie znajdują się dwie tablice z tekstem w języku polskim i jidysz:

ŻYDOM RADOMIA
OFIAROM ZBRODNI
HITLEROWSKICH

ראדאמער יידען
קרבנות פין בארבא
רישען היטלעריזם

Do budowy pomnika użyto gruzów ze zburzonej synagogi oraz części połamanych macew z radomskiego kirkutu. Na placu przed pomnikiem ustawiono bazy czterech kolumn pochodzące z dawnej bóżnicy[1][5].

Przypisy

  1. 1 2 3 Izabela Szary: Radom. W miejscu dawnej synagogi. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. [dostęp 2015-11-26]. (pol.).
  2. ↑ red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 54
  3. 1 2 red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 259
  4. ↑ red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 71
  5. 1 2 red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 195
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.