Pomnik Harcerzy na Malcie
w Poznaniu
Ilustracja
Widok od strony południowo-zachodniej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Typ obiektu

obelisk

Projektant

Klemens Mikuła

Materiał

granit, marmur

Data odsłonięcia

16 maja 1937,
28 września 2013

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, po prawej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Harcerzy na Malciew Poznaniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Harcerzy na Malciew Poznaniu”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Harcerzy na Malciew Poznaniu”
Ziemia52°23′53″N 16°59′00″E/52,398056 16,983333

Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu – pomnik upamiętniający harcerzy wielkopolskich poległych w walce o niepodległość w latach 1918–1920, przede wszystkim w powstaniu wielkopolskim 1918–1919. Zlokalizowany we wschodniej części tzw. „Polany Harcerskiej” na Malcie w Poznaniu.

Historia

Pierwszy pomnik na tym miejscu został odsłonięty 16 maja 1937, w trakcie Jubileuszowego Zlotu Poznańskich Harcerzy z okazji 25-lecia działalności harcerskiej w Wielkopolsce. Pomnik poświęcony był „HARCERZOM POLEGŁYM W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ”. Uroczystość odbyła się pod honorowym protektoratem senatora Bernarda Chrzanowskiego, przewodniczącego Zarządu Okręgu Wielkopolskiego ZHP. Jeszcze w 1937 napis na pomniku zmieniono na „HARCERZOM WIELKOPOLSKIM POLEGŁYM W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ 1918 1920”[1].

Pomnik został zburzony w 1940 przez Niemców.

Po wojnie w tym miejscu ustawiono brzozowy krzyż, a 17 grudnia 1978, głaz z tablicą. Pomysł odbudowy monumentu pojawił się w 1992 i wtedy rozpoczęto rekonstrukcję pierwotnego pomnika, która została przerwana jeszcze w tym samym roku, po wykonaniu wysokiego betonowego trzonu i uporządkowaniu otoczenia[2]. Budowa pomnika realizowana była ze sporymi problemami, wynikającymi z praw własności do terenu. W 2012 udało się uregulować kwestie własnościowe, a w lutym 2013 rozpoczęły się prace wykonawcze[3].

Obecny pomnik został odsłonięty 28 września 2013. Odsłonięcia dokonali wspólnie: Wojewoda Wielkopolski Piotr Florek, Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny, Naczelnik Związku Harcerstwa Polskiego hm. Małgorzata Sinica i Komendant Chorągwi Wielkopolskiej ZHP hm. Jarosław Rura. Pomnik poświęcił ksiądz prałat Stefan Komorowski, w obecności księdza prałata hm. Konrada Kaczmarka i księdza kapelana hm. Pawła Kujawy[4]. Władze naczelne Związku Harcerstwa Polskiego w trakcie uroczystości reprezentowali również wiceprzewodniczący ZHP hm. Rafał M. Socha i przewodniczący Centralnej Komisji Rewizyjnej ZHP hm. Zbigniew Standar. Uroczyste przemówienie w trakcie uroczystości, dotyczące historii pomnika, wygłosił prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. dr hab. hm. Zbigniew Pilarczyk.

Opis

Projektantem obecnego pomnika jest poznański architekt Klemens Mikuła. Nawiązał do pierwotnego pomnika, zmienił jednak zwieńczenie pomnika – zamiast znicza umieszczono tam symboliczne ognisko harcerskie. Pomnik jest zdecydowanie większy od poprzednika. Ściany boczne są podświetlane reflektorami zatopionymi w podeście. Tablice na pomniku wykonano z granitu (pierwotne były z brązu).

Na głównej ścianie znajduje się tablica z napisem: „HARCERZOM WIELKOPOLSKIM POLEGŁYM W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ 1918 1920”.

Dwie tablice umieszczone w niszach bocznych ścian zawierają nazwiska i imiona 77 poległych. Do trzech odtworzonych, historycznych tablic pamiątkowych, dodano czwartą, której treść i symbolikę graficzną wyłoniono w drodze konkursu. Tablica ta poświęcona została pamięci harcerek i harcerzy poległych oraz zamęczonych w obozach i katowniach w latach 1939-1945 oraz harcerek i harcerzy pomordowanych i zniewolonych w latach 1945-1956[5][6]. Na tablicy wyryto napis:

PAMIĘCI HARCEREK I HARCERZY WIELKOPOLSKICH
POLEGŁYCH I POMORDOWANYCH
NA WSZYSTKICH FRONTACH
I W OBOZACH
W SŁUŻBIE OJCZYZNY
W LATACH 1939-1945
ZMARŁYCH Z UDRĘCZENIA
ZA WIERNOŚĆ PRAWU
PRZYRZECZENIU HARCERSKIEMU
W LATACH 1945-1956

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Marian Pierzykowski: Pomniki harcerskie na Malcie w Poznaniu. Poznań: Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Chorągwi Wielkopolskiej im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. Komisja Historyczna, 2004, s. 43–57. ISBN 83-914406-2-1.
  2. ↑ Pomnik Harcerzy do remontu, „TVN24” [dostęp 2018-05-05].
  3. ↑ Katarzyna Dobroń: Pomnik Harcerzy nad Maltą ukończony po 20 latach. poznan.naszemiasto.pl, 2013-07-25. [dostęp 2018-05-05]. (pol.).
  4. ↑ Aktualności: Odsłonięto pomnik poświęcony wielkopolskim harcerzom - mogilno.pl [online], www.mogilno.pl [dostęp 2018-05-05] (pol.).
  5. ↑ Odsłonięto Pomnik Harcerzy nad Maltą [online], Lepszy Poznań – informacje z Twojego fyrtla [dostęp 2018-05-05] (pol.).
  6. ↑ Pomnik Harcerzy na Malcie - Pomniki Poznania, „Pomniki Poznania” [dostęp 2018-05-05] (pol.).

Bibliografia

  • Marian Pierzykowski: Pomniki harcerskie na Malcie w Poznaniu. Poznań: Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Chorągwi Wielkopolskiej im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. Komisja Historyczna, 2004. ISBN 83-914406-2-1.
  • Marian Pierzykowski: Pomniki harcerskie na Malcie w Poznaniu. Wyd. II (uzupełnione i poprawione). Poznań: Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Chorągwi Wielkopolskiej im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. Komisja Historyczna, 2013. ISBN 978-83-928009-2-7.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.