Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu
Obiekt zabytkowy nr rej. 1734 (gminna ewidencja zabytków)
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Miejsce

ul. Legionów 19/25

Data budowy

26 maja 1888

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu”
Ziemia53°01′07″N 18°36′09″E/53,018611 18,602500

Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu (również znany jako Pomnik Bawarczyków[1]) – pomnik znajdujący się na zapleczu Zespołu Szkół Technicznych przy ul. Legionów 19/25 w Toruniu[2][3]. Pomnik znajduje się na terenie nieistniejącego cmentarza wojskowego[4].

Pomnik wzniesiono w miejscu, gdzie znajdował się masowy grób około tysiąca żołnierzy zmarłych podczas oblężenia Torunia w 1813 roku[2]. W obliczu zbliżających się wojsk koalicji antynapoleońskiej Toruń był broniony przez załogę złożoną ze 100 Polaków, ok. 600 Francuzów i ponad 4 tys. żołnierzy piechoty bawarskiej, dowodzonej przez generała von Zollera. W trakcie walk, trwających od początku lutego do 16 kwietnia, zginęła niewielka część Bawarczyków. Liczba zmarłych żołnierzy gwałtownie wzrosła w wyniku głodu i chorób. Łącznie zmarło dwóch oficerów i 920 żołnierzy bawarskich[5].

Obelisk wykuto z szarego granitu i mierzy on ok. 2 metry wysokości. Stoi on na podstawie betonowej. W południowej ścianie umieszczono okrągłą marmurową plakietkę z wyrzeźbionym godłem Królestwa Bawarii. Pod godłem umieszczono napis w języku niemieckim: Zur Erinnerung an die im Jahre 1813 bei der Vertheidigung von Thorn gefallenen u. gestorbenen Bayern (tłum.: Dla wspomnienia Bawarczyków, którzy w 1813 roku polegli i zmarli podczas obrony Torunia). Autorem pomnika jest toruński mistrz murarski Reinecki, który przygotował trzy projekty pomnika[6].

Inicjatorem budowy pomnika był szef sztabu generalnego armii bawarskiej hrabia Max Verri della Bosia, który przybył do Torunia w 1885 roku. Zaproponował on wystawienie pomnika na miejscu cmentarza bądź ekshumację szczątków i przeniesienie ich na cmentarz wojskowy. Zdecydowano się na pierwszą propozycję[5]. 8 września 1887 roku (pomimo niechęci władz pruskich) rząd Bawarii uzyskał zgodę cesarza Wilhelma I na zakup terenu pod pomnik[7][5]. Ze względu na zbyt wysoką cenę ziemi, kupiono wyłącznie niewielki plac położony w pobliżu dawnego cmentarza[5]. Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 26 maja 1888 roku. W uroczystości brali udział attache wojskowy Bawarii, komendant Twierdzy Toruń i burmistrz Torunia[7].

W grudniu 2003 roku pomnik przeniesiono o kilkadziesiąt metrów, na skwer przy Zespole Szkół Technicznych. W 2004 roku pomnik poddano renowacji[1].

Pomnik wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków (nr 1734)[3].

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Magdalena Niedzielska: Toruńskie cmentarze. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1992. ISBN 83-85196-66-8.
  • Antoni Ziółkiewicz, Adam Paczuski: Pomniki Torunia. Toruń: Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturalnego w Toruniu, 2002. ISBN 83-87768-85-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.