Pomarańcza bergamota
Ilustracja
Pokrój rośliny.
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

rutowate

Rodzaj

cytrus

Gatunek

pomarańcza bergamota

Nazwa systematyczna
Citrus bergamia Risso & Poit.
Hist. nat. orangers 1:111, t. 53-56. 1819
Synonimy
  • Citrus aurantium subsp. bergamia (Risso & Poit.) Wight & Arn. ex Engl.
  • Citrus aurantium var. bergamia Loisel[3].
Przekrój przez owoc.

Pomarańcza bergamota (bergamota, bergamotka) (Citrus bergamium) – gatunek rośliny z rodziny rutowatych[3]. Jej ojczyzna jest nieznana, przypuszcza się, że pochodzi z Indii[4]. Uprawiana jest głównie we Włoszech[3].

Morfologia

Pokrój
Niewielkie drzewo lub krzew o wysokości do 5 m. Ma szeroką koronę, a gałązki z rzadka pokryte krótkimi kolcami.
Liście
Podłużnie jajowate, na wąsko oskrzydlonych ogonkach. Brzegi ząbkowane.
Kwiaty
Małe, słodko pachnące, zebrane w gęste baldachokształtne kwiatostany. Mają 5-płatkową białą koronę, 1 słupek i liczne pręciki.
Owoce
Okrągława jagoda o gorzkim smaku i długości 6-8 cm. Ma gładką, żółtawozielonkawą okrywę i pachnący, kwaśny miąższ[4].

Zastosowanie

Skórka owoców, kwiaty i liście są źródłem olejków eterycznych – olejku bergamotowego stosowanego w produkcji herbaty earl grey oraz olejku nerolowego stosowanego w perfumerii (m.in. woda kolońska)[4]. Znajduje też zastosowanie w aromaterapii (ma pomagać w stanach napięcia związanego ze stresem) oraz leczniczo przy problemach układu trawiennego.

Nie należy jej mylić z amerykańską byliną ozdobną – bergamotką (Monarda didyma) również słynącą ze swego intensywnego aromatu.

Zastosowanie w medycynie

Skondensowany ekstrakt soku z bergamoty w postaci BPF wykazuje również korzyści dla zdrowia:

  • redukcję cholesterolu LDL, podwyższenie cholesterolu HDL i obniżenie poziomu trójglicerydów[5];
  • zmniejszenie fotostarzenia skóry, a co za tym idzie, ryzyka zmian nowotworowych[5];
  • uzupełnienie terapii zaburzeń erekcji w przebiegu cukrzycy typu 2[6];
  • korzystny wpływ na śródbłonek naczyniowy u chorych z zaburzeniem gospodarki lipidowej i węglowodanowej[6];
  • działanie hipoglikemizujące (obniżające stężenie cukru we krwi)[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
  3. 1 2 3 Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  4. 1 2 3 Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4. (Charakterystyka)
  5. 1 2 Nisticò S., Bottoni U., Gliozzi M.. Bergamot polyphenolic fraction counteracts photoageing in human keratinocytes.. „PharmaNutrition”, s. 32-34, 2016.
  6. 1 2 3 Mollace V., Malara N., Gratteri S.,. Bergamot polyphenolic fraction counteracts erectile dysfunction occurring in patients suffering from type 2 diabetes.. „PharmaNutrition”, s. 41-46, 2016.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.