Polylepis
Ilustracja
Polylepis tomentella pod szczytem Sajama
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

Polylepis

Nazwa systematyczna
Polylepis Ruiz et Pavon
Prodr. 7. Oct (prim.) 1794[3]
Typ nomenklatoryczny

P. racemosa Ruiz et Pavon[3]

Łuszcząca się kora Polylepis australis

Polylepis – rodzaj roślin należących do rodziny różowatych. Obejmuje ok. 20 gatunków[4] (w zależności od ujęcia od 15 do 33[5]) występujących na obszarze Andów w Ameryce Południowej (od północnej Wenezueli po północne Chile i Argentynę[6]). Są to drzewa i krzewy rosnące w górach nawet do 5200 m n.p.m.[6] – nie ma innych roślin drzewiastych występujących na większych wysokościach (czasem jako najwyżej rosnąca roślina drzewiasta określany jest Juniperus indica[7], jednak sięga on „tylko” 5100 m n.p.m.[8]). Rośliny te służą za źródło drewna opałowego, ich kora wykorzystywana jest w ziołolecznictwie, niektóre gatunki są też uprawiane jako ozdobne, zwłaszcza P. australis o bardzo silnie łuszczącej się korze[4].

Morfologia

Pokrój
Drzewa i krzewy o wysokości od 1 do 27 m. Pędy są w różnym stopniu i w różny sposób owłosione[6].
Liście
Skrętoległe, zimotrwałe lub opadające[9], przylistki u nasady liści łączą się wokół pędu, tworząc pochwę. Blaszka liściowa jest nieparzysto pierzasto złożona i składa się z jednej lub dwóch par (czasem trzech[9]) listków i listka szczytowego[6]. Listki eliptyczne, ząbkowane niebieskawozielone[9].
Kwiaty
Skupione w zwisające kwiatostany groniaste, rzadko krótsze, schowane między liśćmi. Kwiaty wsparte są przysadkami, bezwonne i niepozorne – w dużym stopniu zredukowane – pozbawione płatków, z zielonymi działkami kielicha, licznymi pręcikami (pylniki okazałe[9], często czerwone i owłosione, co jest cechą diagnostyczną rodzaju) i dużym, rozpostartym i frędzlowatym znamieniem[6]. Zalążnia dolna[9].
Owoce
Jednonasienne niełupki zamknięte w hypancjum[6]. Są oskrzydlone i zawierają pojedyncze nasiono[9].

Systematyka

Rodzaj należący do podplemienia Sanguisorbinae, plemienia Sanguisorbeae, podrodziny Rosoideae, rodziny różowatych (Rosaceae Juss.), rzędu różowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[10][2][11].

Bardzo problematyczna jest klasyfikacja zaliczanych tu roślin. Różni autorzy wyróżniają od 15 do 33 gatunków. Problemy wynikają z powodu niewielkich różnic między gatunkami przy dużej zmienności wewnątrz populacji i zdolności tworzenia mieszańców między prawdopodobnie wszystkimi wyróżnianymi gatunkami[5].

Wykaz gatunków[12]
  • Polylepis australis Bitter
  • Polylepis besseri Hieron.
  • Polylepis hieronymi Pilg.
  • Polylepis incana Kunth
  • Polylepis lanuginosa Kunth
  • Polylepis multijuga Pilg.
  • Polylepis pauta Hieron.
  • Polylepis pepei B.B.Simpson
  • Polylepis quadrijuga Bitter
  • Polylepis racemosa Ruiz & Pav.
  • Polylepis reticulata Hieron.
  • Polylepis sericea Wedd.
  • Polylepis subsericans J.F.Macbr.
  • Polylepis tomentella Wedd.
  • Polylepis weberbaueri Pilg.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-12] (ang.).
  3. 1 2 Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2018-12-12].
  4. 1 2 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 742, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. 1 2 Michael Kessler, Alexander N. Schmidt-Lebuhn. Taxonomical and distributional notes on Polylepis (Rosaceae). „Organisms Diversity & Evolution”. 6, 1, s. 67-69, 2006. DOI: 10.1016/j.ode.2005.04.001.
  6. 1 2 3 4 5 6 Beryl B. Simpson. A Revision of the Genus Polylepis (Rosaceae: Sanguisorbeae). „Smithsonian Contributions to Botany”. 43, 1979. Smithsonian Institution Press.
  7. ↑ Ross Bayton, Simon Maughan: Plant families. A Guide for Gardeners and Botanists. Chicago: The University of Chicago Press, 2017, s. 60. ISBN 978-0-226-52308-8.
  8. ↑ Juniperus indica. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-04-29].
  9. 1 2 3 4 5 6 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 236. ISBN 0-333-73003-8.
  10. ↑ D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.
  11. ↑ Genus: Polylepis Ruiz & Pav.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-12].
  12. ↑ Polylepis. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-12].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.