 Zabudowania stacji – widok z Zatoki Białego Niedźwiedzia | |
| Przynależność państwowa | |
|---|---|
| Organizacja macierzysta | |
| Data założenia | |
Położenie na mapie Svalbardu  | |
Położenie na mapie Arktyki  | |
 77°00′N 15°33′E/77,000000 15,550000 | |
| Strona internetowa | |
Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego (norw. Polske Polarstasjonen Hornsund) – całoroczna polska stacja badawcza na Spitsbergenie.
Stacja zlokalizowana jest nad Zatoką Białego Niedźwiedzia w fiordzie Hornsund, w południowej części Spitsbergenu, będącego największą wyspą archipelagu Svalbard. Stacja leży w granicach Parku Narodowego Południowego Spitsbergenu, chroniącego unikatową arktyczną przyrodę. Położenie geograficzne stacji czyni z niej najdalej na północ wysuniętą całoroczną polską instytucję badawczą.
W 1956 roku do Hornsundu przybyła wyprawa rekonesansowa pod kierownictwem prof. Stanisława Siedleckiego. Jej celem było wytypowanie lokalizacji pod budowę stacji naukowej. W kolejnym roku miała miejsce ekspedycja, która zrealizowała projekt budowy i była jednocześnie pierwszą polską całoroczną wyprawą do Hornsundu. W kilku następnych latach do stacji przybywały krótkie, letnie wyprawy badawcze. W 1978 roku do Hornsundu ponownie przybyła całoroczna polska wyprawa, rozbudowując stację oraz wznawiając badania naukowe. Od tego czasu stacja pracuje nieprzerwanie w trybie całorocznym.
Infrastruktura stacji składa się z kilku budynków wkomponowanych w otaczający je krajobraz arktyczny. W głównym budynku znajdują się laboratoria (m.in. chemiczne, biologiczne, oceanograficzne, sejsmologiczne, meteorologiczne). W rozbudowanej części mieszkalnej może jednocześnie przebywać do 40 osób. Ponadto w głównym budynku znajduje się kuchnia, jadalnia, salon, łazienki, siłownia, ambulatorium, centrum łączności oraz magazyny żywności, broni, sprzętu gospodarczego i sportowego. Obok głównego budynku zlokalizowane są hala magazynowa, elektrownia oraz biologiczna oczyszczalnia ścieków. Nieopodal położone jest laboratorium do pomiarów geomagnetycznych, a także pawilon badań środowiskowych. Nad brzegiem zatoki znajduje się budynek przepraw wodnych oraz stacja paliw.
Stacja zarządzana jest przez Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, do zadań którego należy między innymi obsługa organizacyjno-logistyczna stacji oraz przygotowywanie corocznych wypraw polarnych, których członkowie odpowiadają za realizację programu monitoringu oraz bieżące funkcjonowanie stacji. Ponadto, w sezonie wiosennym i letnim, projekty badawcze realizują w stacji naukowcy z kilkudziesięciu jednostek z kraju i zagranicy, reprezentujący różnorodne dziedziny nauki.
Bibliografia
- Marcin Dobas, Pół wieku domu pod biegunem [online], Bankier.pl, 2 lutego 2008 [dostęp 2022-10-05].
- T. Wawrzyniak, M. Puczko, Polska Stacja Polarna Hornsund na Spitsbergenie/Polish Polar Station on Spitsbergen, Warszawa: IGF PAN, 2016, ISBN 978-83-88765-95-7 (pol. • ang.).
Linki zewnętrzne
- Hornsund. Polska Stacja Polarna [online], IGF PAN [dostęp 2022-10-05].
- Stacja polarna [online], Eduscience.pl [dostęp 2022-10-05].
- Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego [online], Polarpedia, 28 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-05].
- Polish Polar Station in Hornsund, Spitsbergen, [w:] Marek Górski, Seismic Events in Glaciers, Berlin, Heidelberg: Springer, 2014, s. 5–15, DOI: 10.1007/978-3-642-31851-1_2, ISBN 978-3-642-31851-1, OCLC 859524188 (ang.).