Data i miejsce urodzenia |
28 listopada 1911 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
27 września 1944 |
posłanka do Krajowej Rady Narodowej | |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Pola (Perla) Elster, ps. „Ewa”, „Goldman” (ur. 28 listopada 1911 w Warszawie, zm. 27 września 1944 tamże) – żydowska działaczka społeczna, posłanka do Krajowej Rady Narodowej (1943–1944).
Życiorys
Była z zawodu krawcową. W dwudziestoleciu międzywojennym działała w radykalnych organizacjach lewicowych (poczynając od czasów gimnazjalnych), za co była dwukrotnie aresztowana (1929, 1933).
Podczas II wojny światowej, w getcie warszawskim była członkiem Żydowskiej Organizacji Bojowej. Po upadku powstania w getcie została wywieziona do obozu pracy przymusowej SS w Poniatowej (woj. lubelskie), skąd dzięki Teodorowi Pajewskiemu uciekła[1] i wróciła do Warszawy. Dalej działała w konspiracji. Została zgłoszona przez Poalej Syjon-Lewicę do Krajowej Rady Narodowej – ślubowanie złożyła 31 grudnia 1943. W marcu 1944 stanęła na czele tzw. referatu ds. żydowskich powołanego przez KRN (wraz z Adolfem Bermanem). Poległa na Żoliborzu, podczas powstania warszawskiego. Została pochowana w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 39-1-6)[2][3].
27 czerwca 1947 została odznaczona pośmiertnie Krzyżem Grunwaldu II klasy[4].
W 1949 drukiem ukazały się Kartki z notatnika Poli Elster („Nasze Słowo”, nr 7/8).
Przypisy
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej , Artur Podgórski: Ppor. Teodor Fabian Pajewski, żołnierz ZWZ-AK, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-08-21] (pol.).
- ↑ Grób Poli Elster w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 102, poz. 666 „za zasługi w walce zbrojnej o wolność i demokrację oraz czynny, ofiarny udział w organizowaniu działalności Krajowej Rady Narodowej w okresie podziemnym”.
Bibliografia
- W czterdziestą rocznicę powstania Krajowej Rady Narodowej. Materiały i dokumenty, Kancelaria Sejmu, Warszawa 1984.
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom 2: E-J (redaktor naczelny Feliks Tych), Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 1987, s. 38 (artykuł redakcyjny).