Podejmowanie decyzji – proces decyzyjny obejmujący grupę logicznie powiązanych ze sobą operacji myślowych i/lub obliczeniowych, prowadzących do rozwiązania problemu decyzyjnego poprzez wybór jednego spośród wielu możliwych wariantów działania (decyzji)[1][2].

Problematyką podejmowania decyzji zajmuje się dział nauki zwany teorią decyzji[1].

Pojęcia związane z podejmowaniem decyzji

Decyzja (według A. K. Koźmińskiego) – świadomy, nielosowy wybór jednego z rozpoznawanych i uznanych za możliwe wariantów przyszłego działania.

Mechanizmy podejmowania decyzji w organizacji – zasady, procedury, i praktyka podejmowania decyzji, czyli dokonywania wyboru przyszłego działania

Decydent – osoba lub grupa osób, które uczestniczą w procesie podejmowania decyzji i w różny sposób są obarczone odpowiedzialnością za podejmowane decyzje.

Kategorie decyzji

według roli w procesie zarządzania

  • operacyjne
  • taktyczne
  • strategiczne

według stopnia ryzyka[2]

  • decyzje podejmowane w warunkach pewności (możemy bezbłędnie przewidzieć efekty)
  • decyzje podejmowane w warunkach ryzyka (można określić zbiór konsekwencji i przyporządkować im pewne prawdopodobieństwo wystąpienia)
  • decyzje podejmowane w warunkach niepewności (nie możemy wyliczyć wszystkich konsekwencji ani też określić z jakim prawdopodobieństwem wystąpią)

według stopni innowacyjności:

  • rutynowe
  • adaptacyjne
  • innowacyjne
  • regresywne

według stopnia programowalności[2]:

  • programowane
  • nieprogramowalne

Trzy modele podejmowania decyzji

  • formalny model racjonalny – poszukiwanie decyzji optymalnej
    • racjonalność decyzji-racjonalność formalna, czyli podjęcie decyzji zgodnie z procedurą
      • decyzja podejmowana jest fazowo:problem → faza przygotowawcza → ustalenie kryterium decyzyjnego i uporządkowanie wariantów decyzyjnych według tego kryterium → faza podjęcia decyzji → faza realizacji i kontroli
  • model ograniczonej racjonalności – poszukiwanie pierwszej decyzji zadowalającej
    • decyzja zadowalająca – gdy istnieje kryterium określające minimum warunków zadowalającego w sferach uznanych przez decydentów za ważne oraz gdy któryś z uznanych wariantów decyzji odpowiada przyjętemu kryterium lub jest od niego lepszy.

Ograniczenia racjonalności

  • subiektywne
  • obiektywne
    • strukturalne
    • poznawcze
    • motywacyjne
    • kompetencyjne
  • model kosza na śmieci

Sekwencyjność podejmowania decyzji odrzucona. Czasami dopasowujemy problem do znalezionego wcześniej rozwiązania.

W ocenie decyzji podjętej według tego modelu najważniejsza jest racjonalność rzeczowa działania.

Na elementy procesu decyzyjnego składają się:

  • warunki
  • decydent
  • cele
  • alternatywy
  • kryterium wyboru
  • relacje między alternatywami
  • wybór.

Syndrom grupowego myślenia

Syndrom grupowego myślenia w grupowym podejmowaniu decyzji jest to syndrom zniekształceń, które mogą wystąpić w sytuacji, kiedy grupa podejmująca decyzję przedkłada osiągnięcie konsensusu nad podjęcie jak najlepszej decyzji.

Przypisy

  1. 1 2 Waldemar Rebizant: Metody Podejmowania Decyzji, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, ISBN 978-83-7493-688-0, s. 5.
  2. 1 2 3 Malwina Łańcuchowska, Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013, DOI: 10.18778/7525-827-1.12, ISBN 978-83-7525-827-1.

Bibliografia

  • Zarządzanie. Teoria i praktyka – A. K. Koźmiński, W. Piotrowski; PWN Warszawa 2002
  • Podstawy organizacji i zarządzania – M. Kostera; WSPiZ Warszawa 2001
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.