Poczwarówka zwężona
Vertigo angustior
Jeffreys, 1830
Ilustracja
Rysunek muszli poczwarówki zwężonej
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Heterobranchia

Rząd

trzonkooczne

Rodzina

poczwarówkowate

Rodzaj

Vertigo

Gatunek

poczwarówka zwężona

Synonimy
  • Vertigo (Vertilla) angustior Jeffreys, 1830
  • Vertigo (Vertilla) plicata A. Müller, 1838
  • Vertigo hamata Held, 1837
  • Vertigo nana Michaud, 1831
  • Vertigo plicata A. Müller, 1838
  • Vertigo venetzii Charpentier, 1837
  • Vertigo vertigo (Gmelin, 1791)
  • Vertilla angustior (Jeffreys, 1830)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) – gatunek lądowego ślimaka trzonkoocznego z rodziny poczwarówkowatych (Vertiginidae). Jest jednym z najmniejszych lądowych ślimaków w Europie[3].

Budowa

Muszla jest lewoskrętna, zbudowana z 5 skrętów, osiąga wysokość 1,9 mm i szerokość 1 mm. W kształcie wrzecionowata, z zaostrzonym szczytem i zwężonym u podstawy ostatnim skrętem. Otwór muszli w kształcie serca z czterema zębami. Powierzchnia muszli z rzeźbą w postaci wyraźnych, regularnych prążków. Muszla o delikatnym, jedwabistym połysku; barwa od rogowożółtej do brązowej[3].

Muszle poczwarówki zwężonej, skala w milimetrach

Biologia i ekologia

Dojrzałe osobniki posiadają męskie i żeńskie gonady. Przystępują do rozrodu na wiosnę, z zapłodnionych jaj młode wykluwają się po około dwóch tygodniach, dojrzewają przez kilka kolejnych tygodni. Poczwarówki zimują hibernując wśród szczątków roślinnych. W niektórych zimujących populacjach dominują osobniki dorosłe, w innych występują wszystkie stadia rozwojowe, co sugeruje dużą plastyczność cyklu rozwojowego[3]. Gatunek ten żywi się prawdopodobnie glonami, grzybami i bakteriami rozwijającymi się w ściółce. Poczwarówka zwężona zamieszkuje niewielkimi koloniami tereny podmokłe. Jej preferencje siedliskowe różnią się w zależności od klimatu. W Europie Środkowej preferuje wilgotne łąki, często na pograniczu z trzcinowiskami czy turzycowiskami. Występuje również na obrzeżach bagien i zbiorników wodnych. W Skandynawii czy na Wyspach Brytyjskich, w strefie wybrzeży morskich, zasiedla wilgotne zagłębienia terenu z niską roślinnością na ciepłych i suchych siedliskach wydmowych[3].

Występowanie

Gatunek o szerokim rozmieszczeniu europejskim. Od Portugalii[uwaga 1] na zachodzie do Uralu na wschodzie, na południu od krajów śródziemnomorskich i północnego Iranu do krajów skandynawskich na północy, gdzie nie przekracza jednak 60° szerokości geograficznej północnej. W Polsce dość rozpowszechniony na niżu, jednak jego stanowiska są rzadkie i rozproszone[3].

Zagrożenia i ochrona

W Polsce jest rzadkim gatunkiem, zasiedlającym rozproszone stanowiska, których liczba maleje[3]. Polskie czerwona księga zwierząt uznaje ją za za gatunek zagrożony wyginięciem[4]. Do głównych zagrożeń należą osuszanie siedlisk, eutrofizacja terenów podmokłych i zmiana sposobu użytkowania gruntów (porzucenie i zarastanie pastwisk)[3].

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody w swojej Czerwonej księdze gatunków zagrożonych umieszcza poczwarówkę zwężoną ze statusem NT – bliski zagrożenia. Gatunek wymieniony jest również w załączniku II dyrektywy siedliskowej[3]. W Polsce objęta jest ścisłą ochroną gatunkową[5].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ IUCN nie potwierdza obecności poczwarówki zwężonej w tym kraju.

Przypisy

  1. ↑ MolluscaBase eds., Vertigo angustior Jeffreys, 1830, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-22] (ang.).
  2. ↑ Vertigo angustior, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Katarzyna Zając: Poczwarówka zwężona (Vertigo (Vertilla) angustior). W: P. Adamski, R. Bartel, A. Bereszyński, A. Kepel, Z. Witkowski: Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 6. Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 149–151. ISBN 83-86564-43-1.
  4. ↑ Beata M. Pokryszko, Vertigo angustior, [w:] Zbigniew Głowaciński, Janusz Nowacki (red.), Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce [dostęp 2024-04-22].
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.