Pochwikowate
Coleophoridae[1]
Hübner, [1825]
Ilustracja
Samica Coleophora anatipennella
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

sześcionogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

motyle

Nadrodzina

Gelechioidea

Rodzina

pochwikowate

Pochwikowate (Coleophoridae) – rodzina motyli z nadrodziny Gelechioidea, obejmująca ponad 1300 gatunków w 43 rodzajach, przedstawiciele rodziny występują na całym świecie, w tym w Polsce.

Taksonomia

Rodzinę opisał naukowo Jacob Hübner w 1825 roku[2]. Opisano co najmniej 1418 gatunków[3] (lub według innego wyliczenia 1342 gatunki w 2013 roku[4]) i 43 rodzaje należące do pochwikowatych[3]. Według klasyfikacji Ronalda W. Hodgesa[5] oraz Integrated Taxonomic Information System[6] rodzina obejmuje cztery podrodziny[3]:

  • Blastobasinae (bywają zaliczane do osobnej rodziny Blastobasidae[7])
  • Coleophorinae
  • Momphinae (bywają zaliczane do osobnej rodziny Momphidae[8])
  • Pterolonchinae (bywają zaliczane do osobnej rodziny Pterolonchidae)

Badania filogenetyczne sprzed 2014 roku wykazały monofiletyzm powyższych podrodzin, wobec czego można je traktować jako odrębne rodziny siostrzane do skośnikowatych i Cosmopterigidae[4], a te cztery rodziny również tworzą monofiletyczny klad[4]. Pochwikowate są bliżej spokrewnione z Momphidae niż z Blastobasidae[4].

Morfologia

Cechy charakterystyczne rodziny obejmują: określone użyłkowanie tylnych skrzydeł[3], obecność grzebienia (ang. pecten) na czułkach[3] oraz specyficzną budowę walw u samców[3]. Osobniki dorosłe są zazwyczaj smukłej budowy ciała[9], ubarwione przeważnie żółto, brązowo, biało lub szaro[9].

Występowanie

Pochwikowate występują na całym świecie[3], większość zamieszkuje półkulę północną[9]; różnorodność Coleophorinae i Momphinae jest największa w państwie holarktycznym[3], zwłaszcza w zachodniej Palearktyce i Azji Środkowej[3]. Najwięcej gatunków Blastobasinae stwierdzono w Nowym Świecie[3]. Pterolonchinae występują w rejonie Morza Śródziemnego i w południowej Afryce oraz w Ameryce Północnej, gdzie zostały introdukowane[3]. W Polsce występuje około 150 gatunków[10][11].

Zachowanie

Przedstawiciele rodziny z rodzaju Coleophora są postrzegani jako szkodniki m.in. modrzewi, drzew owocowych i orzechowych[12], gdyż gąsienice w pierwszym stadium larwalnym to owady minujące, tzn. przebywające we wnętrzu liści[12]. Późniejsze stadia żerują na powierzchni liści przebywając w koszyczkach[12] (zob. koszówkowate), które wytworzyły z kawałków liści i frassu złączonych oprzędem[12]. Kształty koszyczków różnią się w obrębie rodziny i mogą ułatwiać identyfikację[12]. Gąsienice należące do innych rodzajów są roślinożerne[12], padlinożerne[12] bądź drapieżne – żywią się owadami[12].

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Coleophoridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ A. Vives Moreno, Catálogo mundial sistemático y de distribución de la familia Coleophoridae Hübner [1825] (Insecta:Lepidoptera), Madrid: Ministerio de Agricultura Pesca y Alimentación, 1988, ISBN 84-7479-688-1, OCLC 22431856 [dostęp 2023-01-27].
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Richard Brown, Coleophoridae Overview, [w:] Mississippi State University [online], mississippientomologicalmuseum.org.msstate.edu [dostęp 2022-11-17].
  4. 1 2 3 4 Kim i inni, Eleven Species, Including Three Unrecorded Species, Belonging to Coleophoridae (Lepidoptera) Collected from Baengnyeong and Yeonpyeong Islands, Korea, „Korean journal of applied entomology”, 52 (4), 2013, s. 322, DOI: 10.5656/KSAE.2013.08.0.036 [dostęp 2023-01-27].
  5. ↑ Kim i inni, Eleven Species, Including Three Unrecorded Species, Belonging to Coleophoridae (Lepidoptera) Collected from Baengnyeong and Yeonpyeong Islands, Korea, „Korean journal of applied entomology”, 52 (4), 2013, s. 321, DOI: 10.5656/KSAE.2013.08.0.036 [dostęp 2023-01-27].
  6. ↑ Coleophoridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2023-01-27] (ang.).
  7. ↑ Australian BLASTOBASIDAE [online], lepidoptera.butterflyhouse.com.au [dostęp 2023-01-27].
  8. ↑ Fernando Luz i inni, Three new cecidogenous species of Palaeomystella Fletcher (Lepidoptera, Momphidae) from the Brazilian Atlantic Rain Forest, „ZooKeys”, 433, 2014, DOI: 10.3897/zookeys.433.7379, ISSN 1313-2970, PMID: 25152676, PMCID: PMC4141182 (ang.).
  9. 1 2 3 Family Coleophoridae (Coleophorid Case-bearers) | Butterflies and Moths of North America [online], www.butterfliesandmoths.org [dostęp 2023-01-27].
  10. ↑ Coleophoridae ← Mapa Bioróżnorodności: Taksony: Ogólnie [online], baza.biomap.pl [dostęp 2023-01-27].
  11. ↑ Coleophoridae [online], lepidoptera.eu [dostęp 2023-01-27].
  12. 1 2 3 4 5 6 7 8 Chris T Maier i inni, Caterpillars on the foliage of conifers in the northeastern United States, Morgantown, W. Va.: U.S. Dept. of Agriculture, Forest Service, 2004, s. 22, OCLC 57253439 [dostęp 2022-07-24] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.