Piotr Struwe

Пётр Бернгардович Струве

Data i miejsce urodzenia	26 stycznia?/7 lutego 1870 Perm, gubernia permska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	22 lutego 1944 Paryż, Francja
Miejsce spoczynku	Cmentarz prawosławny w Sainte-Geneviève-des-Bois
Zawód, zajęcie	filozof, historyk, ekonomista, publicysta
Narodowość	rosyjska
Tytuł naukowy	profesor

Piotr Bierngardowicz Struwe (ros. Пётр Бернгардович Струве; ur. 26 stycznia^?/7 lutego 1870 w Permie, zm. 22 lutego 1944 w Paryżu) – rosyjski polityk, ekonomista i publicysta, początkowo przedstawiciel tzw. legalnego marksizmu^[1], współzałożyciel Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, następnie od 1905 działacz i teoretyk liberalizmu rosyjskiego, jeden z przywódców Partii Konstytucyjno-Demokratycznej (kadetów).

Życiorys

Początkowo związany z rosyjskim ruchem socjaldemokratycznym. W 1898 autor Manifestu Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji - pierwszego dokumentu programowego SDPRR, przyjętego na jej I zjeździe. W kwietniu 1900 uczestniczył w zebraniu działaczy SDPRR, które podjęło decyzję o wydawaniu gazety Iskra. Od 1905 roku zasiadał w kierownictwie Partii Konstytucyjno-Demokratycznej, liberalnej partii politycznej działającej w Imperium Rosyjskim w latach 1905-1917. Był posłem do II Dumy w 1906. W czasach reakcji stołypinowskiej znalazł się w grupie autorów zbioru artykułów Wiechi, krytykującego rewolucyjne tradycje inteligencji rosyjskiej^[2][3].

Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu był w kwietniu-maju 1917 dyrektorem departamentu ekonomicznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji w Rządzie Tymczasowym ks. Gieorgija Lwowa. W maju wybrany na członka Rosyjskiej Akademii Nauk. Po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) dołączył do Białych. Był członkiem gabinetów Antona Denikina i Piotra Wrangla. W rządzie Wrangla, uznanym przez Francję, był ministrem spraw zagranicznych^[4]. Od 1920 roku przebywał na emigracji, od 1928 mieszkał w Belgradzie. Był przeciwnikiem rewolucji październikowej i rządów bolszewików. Na emigracji prominentny krytyk ZSRR. Do 1928 wykładowca na rosyjskim wydziale prawa Uniwersytetu Karola w Pradze, następnie wykładał socjologię na uniwersytecie w Belgradzie. W Belgradzie był również w latach 1928—1934 redaktorem tygodnika Россия и славянство, później zrezygnował z działalności politycznej.

W 1941, po ataku Niemiec na Jugosławię i okupacji kraju, przez trzy miesiące więziony jako przyjaciel Lenina. W lipcu 1942 udało mu się wraz z żoną wyjechać do Paryża, gdzie zmarł.

Pochowany na cmentarzu prawosławnym w Sainte-Geneviève-des-Bois.

Zobacz też

• De Profundis (zbiór artykułów)

Przypisy

Bibliografia

• Richard Pipes, Piotr Struwe, Liberał na lewicy 1870–1905, Warszawa 2016, Wydawnictwo Naukowe Scholar, ISBN 978-83-7383-798-0
• Richard Pipes, Piotr Struwe, Liberał na prawicy 1905–1944, Warszawa 2016, Wydawnictwo Naukowe Scholar, ISBN 978-83-7383-799-7
• Iwan Szczipanow: Filozofia idealistyczna w Rosji w drugiej połowie XIX w. i na początku XX wieku. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in.. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 538-559. (pol.).
• Encyklopedia PWN, Tom 3, Warszawa 1991, s. 439.
• Струве Петр Бернгардович
• Струве Петр Бернгардович
• Leszek Nowak, Zapomniany rosyjski liberał. bezc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-25)].