| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
205[1] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-440[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NKE |
| SIMC |
0487137 |
Położenie na mapie gminy Reszel _location_map.png.webp) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego  | |
 53°59′05″N 21°14′08″E/53,984722 21,235556[3] | |
Pilec (dawniej: niem. Pülz) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.
Demografia
W 1818 roku w Pilcu stały 24 domy, wieś liczyła 308 mieszkańców. W wieku XX liczba mieszkańców znacznie wzrosła i wynosiła w 1910 r. – 448, 1933 roku 794 osób, a w 1939 roku – 771 mieszkańców. W 1970 roku wieś liczyła 331 mieszkańców, a w 2007 – 263 mieszkańców.
Historia
Wieś została założona w roku 1326. Posiadała kościół i zamek, który stał jeszcze w XV wieku. Przed zniszczeniem kościoła parafia w Pilcu należała do archiprezbiteratu w Reszlu. W tym czasie do parafii w Pilcu należał kościół filialny w Bezławkach.
Pilec pierwotnie znajdował się na terytorium państwa krzyżackiego, wcześniej zajmowane przez plemię pruskie – Bartów. Po sekularyzacji Zakonu w 1525 roku znalazł się w granicach lennych względem Korony Polskiej Prusach Książęcych, a od 1701 roku w Królestwie Pruskim.
W 1818 roku wieś miała 24 domy i 308 mieszkańców, a majątek 5 budynków i 96 osób.
Do 1945 roku siedziba gminy i okręgu urzędu policyjnego (niem. Amtsbezirk Pülz) składającego się z 4 gmin – Pasterzewo, Pilec, Śpigiel i Widryny (Gemeinden Pastern, Pülz, Spiegels und Widrinnen). Pilec przynależał do rejencji królewieckiej (Regierungsbezirk Königsberg), do powiatu rastemborskiego (Landkreis Rastenburg).
Od 1945 roku
Od 1945 roku w granicach Polski, początkowo w Okręgu mazurskim, w latach 1946–1975 w tzw. dużym województwie olsztyńskim, a w latach 1975–1998 w tzw. małym województwie olsztyńskim.
Od 1945 roku do 1975 roku, tj. do momentu likwidacji powiatów, Pilec znajdował się w powiecie najpierw rastemborskim, a po zmianie nazwy miasta – w kętrzyńskim.
W 1954 roku w wyniku reformy administracyjnej powstała w Pilcu gromada. Pierwszym przewodniczącym Gromadzkiej Rady Narodowej został Aleksander Gałka. W 1957 gromadę zniesiono. Po roku 1956 w Pilcu powstała rolnicza spółdzielnia produkcyjna „Nowe Życie”.
W 1973 roku w wyniku kolejnej reformy administracyjnej zlikwidowano gromady i powołano do życia gminy. Pilec znalazł się we włączonej wówczas do powiatu kętrzyńskiego gminy Reszel, jednocześnie stał się siedzibą sołectwa, w skład którego weszła tylko ta miejscowość.
W 1973 roku powstała filia biblioteki publicznej.
W budynku dawnej kuźni znajduje się kaplica obsługiwana przez ojców jezuitów z parafii w Świętej Lipce. W budynku dawnego młyna znajduje się hotel. We wsi znajduje się sklep. W części miejscowość ma charakter wsi letniskowej.
Jeziora i rzeki
Przez Pilec przepływa rzeka Dajna, która jest znanym szlakiem kajakowym Mrągowo – Święta Lipka.
W północnej części wsi znajduje się Jezioro Dejnowa, rozciągające się aż do Świętej Lipki.
We wsi znajduje się Pilecki Staw (Pühlzer Muhlenteich) o powierzchni 4 ha.
Na południowy zachód od wsi znajduje się jezioro Kociołek (Kessel Teich) o powierzchni 1,50 ha.
Na południowy zachód od wsi, już na terenie miejscowości Śpigiel znajduje się jezioro Śpigiel.
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Kod pocztowy Pilec •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-11-05].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101135
Bibliografia
- Zofia Licharewa, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
- Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1978.
- Siedziba gminy:Reszel
