Piła
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

tucholski

Gmina

Gostycyn

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

89-520[1]

Tablice rejestracyjne

CTU

SIMC

0085700

Położenie na mapie gminy Gostycyn
Mapa konturowa gminy Gostycyn, po prawej znajduje się punkt z opisem „Piła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Piła”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Piła”
Położenie na mapie powiatu tucholskiego
Mapa konturowa powiatu tucholskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Piła”
Ziemia53°30′36″N 17°52′43″E/53,510000 17,878611[2]

Piła – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Gostycyn, nad Brdą. Status samodzielnej miejscowości oficjalnie uzyskała 1 stycznia 2008 roku[3], w wyniku wydzielenia ze wsi Gostycyn. W przeprowadzonym w marcu 2007 referendum ze 109 uprawnionych do głosowania osób zagłosowało 93, z czego 48 oddało głosy za nazwą Piła (Piła nad Brdą uzyskała 29 głosów, Piła-Młyn 16)[4].

W latach 1850-1892 mieszkańcy okolic, a od początku XX wieku do lat II wojny światowej niemieccy i polscy przemysłowcy wydobywali w Pile metodą podziemną węgiel brunatny[5]. Węgiel wydobywano systemem sztolniowym z 6 kopalń głębinowych: Buko (1892), Olga (1900), Montania, Aleksandra, Teresa i Zofia o głębokości do 50 m. Pierwszą kopalnię założyli bracia David i Jakob Bukowzerowie. W 1918 uruchomiono kolejkę wąskotorową z Piły do Gostycyna, wtedy też rozpoczęły eksploatację kopalnie Aleksandra i Montania. Po 1920 wraz z kopalnią "Olga" zostały one przejęte przez braci Radomskich. W 1936 koncesję na wydobywanie węgla uzyskał Antoni Ostrowski, który wybudował kopalnię "Teresa". Po 1945 przez kilka lat próbował on wznowić eksploatację zasobów, jednak ze względu na wysokie koszty transportu i niską cenę węgla brunatnego, wypieranego z rynku przez węgiel kamienny, zrezygnował z działalności górniczej[6].

Pozostałości prac górniczych, zapadliska i sztolnie są obecnie udostępniane turystom do zwiedzania przez Stowarzyszenie BUKO, będącego organizatorem Górniczej Wioski[7].

W 1928 r. w ramach prac związanych z koncepcją budowy kaskady Brdy prof. Karol Pomianowski zaprojektował w Pile przegrodzenie Brdy tamą, w wyniku czego powstałe rozlewisko Brdy połączyłoby się z Jeziorem Szpitalnym i Jeziorem Średnim, tworząc nowy zbiornik retencyjny[8]. Do realizacji koncepcji nie doszło, a jezioro Średnie (Średniak) wykorzystywane jest rekreacyjnie (strzeżone kąpielisko z pomostami oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego).

Wyodrębnienie się Piły jako samodzielnej miejscowości było możliwe między innymi w wyniku działalności lokalnego stowarzyszenia BUKO – Stowarzyszenie Mieszkańców i Miłośników Piły nad Brdą, którego statutowymi celami są badanie historii Piły oraz ochrona i promocja jej walorów przyrodniczych i środowiskowych.

W roku 2013 Stowarzyszenie BUKO utworzyło w Pile wieś tematyczną "Górnicza Wioska", w której możliwe jest zwiedzanie pozostałości po podziemnej kopalni węgla brunatnego Montania z 1900 roku (w chwili obecnej można zwiedzić tylko górną część sztolni upadowej - część podziemna jest niedostępna ze względu na zły stan zachowania) z historyczno-przyrodniczą ścieżką dydaktyczną (dostępne audiobooki). Prezentowana jest również ekspozycja "Piła 100 lat temu" w postaci makiety miejscowości i kopalń z lat 1919-1921.

W latach 1975–1998 Piła administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Obecny most na Brdzie pochodzi z 1975 roku.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 940 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 173664
  3. ↑ Rozporządzenie Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektu fizjograficznego. [w:] Dz.U. z 2007 r. nr 245, poz. 1811 [on-line]. Min. Spraw Wewnętrznych i Administracji. [dostęp 2010-09-15]. (pol.).
  4. ↑ Tygodnik Tucholski nr 12/2007
  5. ↑ Tygodnik Tucholski nr 32/2007
  6. ↑ Wojciech Borakiewicz: Kopalnia w środku Borów Tucholskich. Piła-Młyn wciąga w podziemia. 2018-09-29. [dostęp 2018-09-29].
  7. ↑ Kopalnie w Pile
  8. ↑ Józef Owczarek, Włodzimierza Sobecki Elektryka bydgoska : 80 lat SEP Stowarzyszenia Elektryków Polskich oddziału Bydgoskiego, SEP Bydgoszcz, 2008

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.