Phelsuma
Gray, 1825[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – dniówka madagaskarska (Ph. madagascarensis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Infrarząd

Gekkota

Rodzina

gekonowate

Rodzaj

Phelsuma

Typ nomenklatoryczny

Gecko cepedianus Milbert, 1812

Synonimy
  • Anoplopus Wagler, 1830[2]
  • Macrophelsuma Hoffstetter, 1946[3]
  • Archaeophelsuma Börner, 1972[4]
  • Neophelsuma Börner, 1972[4]
Gatunki

53 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Phelsuma – rodzaj jaszczurek z rodziny gekonowatych (Gekkonidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące we wschodniej Afryce (Kenia, Tanzania i Mozambik), południowej Azji (Indie) i na wyspach Oceanu Indyjskiego (Komory, Madagaskar, Mauritius, Majotta, Reunion i Seszele)[5][6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1825 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym rodzajom płazów i gadów wraz z opisem nowych gatunków opublikowanym na łamach Annals of Philosophy[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) felsuma niebieskoogonowa (P. cepediana)[7].

Etymologia

  • Phelsuma: Murk van Phelsum (1732–1779), holenderski lekarz[8].
  • Anoplopus: gr. ανοπλος anoplos ‘bez tarczy, nieuzbrojony’, od negatywnego przedrostka αν- an-; ὁπλον hoplon ‘duża tarcza greckiej ciężkiej piechoty lub hoplitów’; πους pous, ποδος podos ‘stopa’[2]. Gatunek typowy: Gekko cepedianus: Merrem, 1820 (= Gecko cepedianus Milbert, 1812).
  • Macrophelsuma: gr. μακρος makros ‘długi’[9]; rodzaj Phelsuma Gray, 1825. Gatunek typowy: Phelsuma newtoni Boulenger, 1884 (= Phelsuma edwardnewtoni Vinson & Vinson, 1969).
  • Archaeophelsuma: gr. αρχαιος arkhaios ‘antyczny’[10]; rodzaj Phelsuma Gray, 1825. Gatunek typowy: Phelsuma newtoni Boulenger, 1884 (= Phelsuma edwardnewtoni Vinson & Vinson, 1969).
  • Neophelsuma: gr. νεος neos ‘nowy’[11]; rodzaj Phelsuma Gray, 1825. Gatunek typowy: Gekko madagascariensis Gray, 1831.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[5]:

  • Phelsuma abbotti Stejneger, 1893
  • Phelsuma andamanensis Blyth, 1861
  • Phelsuma antanosy Raxworthy & Nussbaum, 1993
  • Phelsuma astriata Tornier, 1901
  • Phelsuma barbouri Loveridge, 1942
  • Phelsuma berghofi Krüger, 1996
  • phelsuma borai Glaw, Köhler & Vences, 2009
  • Phelsuma borbonica Mertens, 1966
  • Phelsuma breviceps Boettger, 1894
  • Phelsuma cepediana (Milbert, 1812) – felsuma niebieskoogonowa
  • Phelsuma comorensis Boettger, 1913
  • Phelsuma dorsivittata Mertens, 1964
  • Phelsuma dubia (Boettger, 1881)
  • Phelsuma edwardnewtoni Vinson & Vinson, 1969
  • Phelsuma flavigularis Mertens, 1962
  • Phelsuma gigas Liénard, 1842 – gatunek wymarły
  • Phelsuma gouldi Crottini, Gehring, Harris, Lima & Vences, 2011
  • Phelsuma grandis Gray, 1870
  • Phelsuma guentheri Boulenger, 1885
  • Phelsuma guimbeaui Mertens, 1963
  • Phelsuma guttata Kaudern, 1922
  • Phelsuma hielscheri Rösler, 2001
  • Phelsuma hoeschi Berghof & Trautmann, 2009
  • Phelsuma inexpectata Mertens, 1966
  • Phelsuma kely Schönecker, Bach & Glaw, 2004
  • Phelsuma klemmeri Seipp, 1991
  • Phelsuma kochi Mertens, 1954
  • Phelsuma laticauda (Boettger, 1880) – dniówka gruboogonowa[12]
  • Phelsuma lineata Gray, 1842 – felsuma pręgowana
  • Phelsuma madagascariensis Gray, 1831 – dniówka madagaskarska[12]
  • Phelsuma malamakibo Nussbaum, Raxworthy, Raselimanana & Ramanamanjato, 2000
  • Phelsuma masohoala Raxworthy & Nussbaum, 1994
  • Phelsuma modesta Mertens, 1970
  • Phelsuma mutabilis (Grandidier, 1869)
  • Phelsuma nigristriata Meier, 1984
  • Phelsuma ornata Gray, 1825
  • Phelsuma parkeri Loveridge, 1941
  • Phelsuma parva Meier, 1983
  • Phelsuma pasteuri Meier, 1984
  • Phelsuma pronki Seipp, 1994
  • Phelsuma punctulata Mertens, 1970
  • Phelsuma pusilla Mertens, 1964
  • Phelsuma quadriocellata Peters, 1883 – felsuma czteroplama
  • Phelsuma ravenala Raxworthy, Ingram, Rabibisoa & Pearson, 2007
  • Phelsuma robertmertensi Meier, 1980
  • Phelsuma roesleri Glaw, Gehring, Köhler, Franzen & Vences, 2010
  • Phelsuma rosagularis Vinson & Vinson, 1969
  • Phelsuma seippi Meier, 1987
  • Phelsuma serraticauda Mertens, 1963
  • Phelsuma standingi Methuen & Hewitt, 1913
  • Phelsuma sundbergi Rendahl, 1939
  • Phelsuma v-nigra Boettger, 1913
  • Phelsuma vanheygeni Lerner, 2004

Przypisy

  1. 1 2 J.E. Gray. A synopsis of the genera of reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 199, 1825. (ang.).
  2. 1 2 J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 142. (niem.).
  3. ↑ R. Hoffstetter. Sur les Gekkonidae fossiles. „Bulletin du Muséum national d’histoire naturelle”. 2e série. 18 (2), s. 199, 1946. (fr.).
  4. 1 2 A.-R. Börner. Revision der Gekkonidengattung Phelsuma Gray 1825. „Saurologica”. 1, s. 1–145, 1972. (niem.).
  5. 1 2 P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Phelsuma. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-03]. (ang.).
  6. ↑ R. Midtgaard: Phelsuma. RepFocus. [dostęp 2024-01-03]. (ang.).
  7. ↑ M.A. Smith: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Reptilia and Amphibia. Cz. 2: Sauria. London: Taylor and Francis, 1935, s. 120. (ang.).
  8. ↑ Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 33. (łac.).
  9. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 147.
  10. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 24.
  11. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 165.
  12. 1 2 Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 382. ISBN 83-01-14344-4.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.