Petunia ogrodowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

petunia

Gatunek

petunia ogrodowa

Nazwa systematyczna
Petunia × atkinsiana (Sweet) D.Don ex W.H.Baxter
J.C.Loudon, Hort. Brit., Suppl. 2: 655 (1839)[3]
Synonimy
  • Petunia × alba M.C.Ferguson & Ottley
  • Petunia × hybrida (Hook.) Regel
  • Petunia × meleagris Planch.
  • Petunia × punctata Paxton
  • Petunia × versicolor Mallons ex J.Dix
  • Petunia violacea var. hybrida Hook.
  • Stimoryne × hybrida (Hook.) Wijsman[3]

Petunia ogrodowa, p. zwyczajna (Petunia × atkinsiana) – mieszaniec powstały ze skrzyżowania dwóch gatunków petunii: P. axillaris Jass. i P. violacea Lindl.[4] Jej dzicy przodkowie pochodzą z Ameryki Południowej. Jest pospolicie uprawiana w licznych krajach na całym świecie jako roślina ozdobna. Odmiany o zwisających pędach, uprawiane zwykle w doniczkach i skrzynkach określa się nazwą surfinii.

Narys kwiatowy

Morfologia

Pokrój
Roślina o pokładających się, podnoszących lub zwisających pędach. Cała jest lepko owłosiona i wydziela charakterystyczny zapach.
Łodyga
Rozgałęziona, zwisająca, szorstko i lepko owłosiona. U niektórych odmian osiąga długość do 2 m.
Liście
Ulistnienie nakrzyżległe, liście podłużnie jajowate, lub owalnie jajowate.
Kwiaty
Kielich o działkach lancetowatych, wolnych i również lepko owłosionych. Korona kwiatu kielichowata, szeroko rozwarta, do połowy rozcięta na 5 sfałdowanych łatek, wewnątrz niej 5 pręcików i 1 słupek. U różnych odmian barwa kwiatów jest ogromnie zróżnicowana; od białej poprzez różową, czerwoną i purpurową do fioletowej. Występują także odmiany dwubarwne. Kwiaty zapylane są przez motyle nocne z rodziny zawisakowatych.
Owoc
Torebka zawierająca liczne i drobne, kuliste, jasnobrązowe nasiona[5].

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Jest w Polsce pospolicie uprawiana w przydomowych ogródkach na rabatach. Odmiany z grupy surfinii są uprawiane jako rośliny doniczkowe do ozdabiania balkonów, werand, altan, parapetów okiennych, pergoli, a także wewnątrz mieszkań. Ogromną zaletą petunii jest fakt, że obficie kwitnie i jest odporna na niesprzyjające warunki atmosferyczne: nawet po ulewnym deszczu jej kwiaty szybko się podnoszą. Okres kwitnienia ma bardzo długi – od maja do pierwszych jesiennych przymrozków.

  • Sadzonki: w amatorskiej uprawie rozmnażanie jest trudne, zwykle kupuje się gotowe sadzonki, wyhodowane przez ogrodników pod osłonami.
  • Podłoże: odmiany ogrodowe nie mają specjalnych wymagań co do gleby, surfinie wymagają żyznej, próchnicznej i przepuszczalnej ziemi o odczynie lekko kwaśnym (pH 5,5–6,5).
  • Światło: wymaga bardzo dużej ilości światła, gdyż wtedy bardzo szybko zakwita – przy jego niedoborze kwitnienie może się opóźnić nawet o cztery tygodnie.
  • Podlewanie: wymaga obfitego podlewania. Odmiany z grupy surfinii w zależności od pogody podlewać należy co kilka dni lub codziennie, a w czasie upałów – nawet dwukrotnie w ciągu dnia. Odmiany uprawiane w glebie w ogródku nie wymagają tak częstego podlewania.
  • Nawożenie: wymaga obfitego, częstego nawożenia rozcieńczonymi nawozami wieloskładnikowymi[6].
  • Rozmnażanie: nasiona wysiewa się do skrzynek pod koniec stycznia w szklarni do próchnicznej ziemi z domieszką torfu i piasku. Podłoże musi być wcześniej odkażone, sadzonki są bowiem bardzo wrażliwe na choroby grzybowe. Temperatura podczas kiełkowania powinna wynosić 20–22 °C, po wykiełkowaniu 15–18 °C. Gdy siewki mają 2–3 liście, pikuje się je do małych doniczek. Sadzonki należy nawozić co 10 dni rozcieńczonymi nawozami wieloskładnikowymi, a przed wysadzeniem do ogródka hartować[7].

Kultywary

Ogrodnicy wyhodowali bardzo wiele ozdobnych kultywarów. Według klasyfikacji Langvada odmiany petunii dzieli się na następujące grupy[7]:

  • 1. Petunia ×hybrida pendula – mają pędy o długości powyżej 80 cm
    • a) 'vulgaris' – kwiaty o średnicy do 7 cm
    • b) 'grandiflora' – kwiaty o średnicy 7–11 cm
    • c) 'vulgaris plena' – odmiany o pełnych kwiatach
    • d) 'grandiflora plena' – kwiaty duże i pełne
    • e) 'grandiflora fimbriata' – kwiaty duże o fryzowanych brzegach płatków
    • f) 'grandiflora plena fimbriata' – kwiaty duże, o kwiatach pełnych z fryzowanymi brzegami
    • g) 'superbissima' – kwiaty o średnicy powyżej 7 cm, Są to odmiany tetraploidalne
    • h) 'superbissima plena' – kwiaty pełne, bardzo duże
    • i) 'superbissima plena fimbriata' – kwiaty bardzo duże, pełne z fryzowanymi brzegami.
  • 2. Petunia ×hybrida media – mają pędy o długości od 40 do 80 cm
    • podgrupy 1-10, mające kwiaty jak P. x hybrida pendula
    • 'compacta' – o silnie rozgałęzionych pędach i kwiatach jak u P. x hybrida pendula
  • 3. Petunia ×hybrida nana – o krótkich pędach (długość poniżej 40 cm)

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
  3. 1 2 Petunia × atkinsiana (Sweet) D.Don ex W.H.Baxter, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-06-18].
  5. ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4. (Charakterystyka rośliny)
  6. ↑ Wszystko o petuniach. [dostęp 2008-01-07]. (Zastosowanie, bez rozmnażania)
  7. 1 2 Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X. (Zastosowanie łącznie z rozmnażaniem)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.