Petrel antylski
Pterodroma hasitata[1]
(Kuhl, 1820)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

rurkonose

Rodzina

burzykowate

Rodzaj

Pterodroma

Gatunek

petrel antylski

Synonimy
  • Procellaria hasitata Kuhl, 1820[2]
Podgatunki
  • P. h. hasitata (Kuhl, 1820)
  • P. h. caribbaea Carte, 1886
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     obszary lęgowe

     poza sezonem lęgowym

Petrel antylski[4] (Pterodroma hasitata) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Gniazduje endemicznie na terenie wyspy Haiti. Zagrożony wyginięciem. Podgatunek z Jamajki, traktowany przez część autorów jako odrębny gatunek, prawdopodobnie wymarł.

Taksonomia

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) klasyfikuje ten gatunek jako monotypowy[5]. Przed rokiem 2004 za jego podgatunek uznawano wymarłego petrela jamajskiego (Pterodroma caribbaea) zamieszkującego Jamajkę[6]; niektórzy autorzy nadal uznają petrela jamajskiego za podgatunek Pterodroma hasitata[2][4][7] i tak też jest tutaj traktowany.

Morfologia

Długość ciała wynosi około 37 cm, długość skrzydła natomiast 19 cm[8]. Wierzch ciała, okolice oczu, półobroża na szyi oraz pokrywy podskrzydłowe średnie II rzędu czarne. Pozostałe części upierzenia białe. Dziób ciemny, z rurkowatymi nozdrzami charakterystycznymi dla rzędu rurkonosych (Procellariiformes).

Zasięg występowania

Petrel antylski zamieszkuje Morze Karaibskie i zachodnią część Oceanu Atlantyckiego. Gniazduje na wyspie Haiti – w południowo-zachodniej i południowo-wschodniej części państwa Haiti (obejmującego zachodnią część wyspy) oraz w południowo-zachodniej Dominikanie. Możliwe, że gniazduje też na Dominice i na Kubie, gdyż ptaki te były tam obserwowane w sezonie lęgowym, jednak ostatnie potwierdzone gniazdowanie na Martynice miało miejsce w 1862 roku, a na Kubie do tej pory (2018) brak jest potwierdzonych lęgów. Dawniej petrel antylski gniazdował także na Martynice i Gwadelupie, ale co najmniej od 1900 roku brak jest potwierdzonych stwierdzeń[3][9].

Jedyne potwierdzone miejsce gniazdowania petrela jamajskiego znajdowało się w Górach Błękitnych i John Crow we wschodniej Jamajce. Możliwe, że gniazdował też na Dominice i Gwadelupie[10].

Ekologia gatunku

Okres lęgowy rozpoczyna w grudniu. Gniazduje na klifach skalnych, w koloniach. Według badań prowadzonych w latach 2011 i 2012 sukces lęgowy wynosi 76,67% (zbadano wtedy 30 gniazd)[11]. Żeruje zazwyczaj nocą, o świcie lub zmierzchu. Pożywienie stanowią ryby, skorupiaki, kałamarnice oraz gronorosty (Sargassum)[9].

Status, zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje petrela antylskiego jako gatunek zagrożony wyginięciem (EN, Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku[3]. Liczebność populacji szacuje się na nie więcej niż 1000 par lęgowych, być może nawet 500[9]. Zagrożenie stanowi niszczenie habitatu, zabijanie dla pożywienia oraz zmiany w środowisku, jak urbanizacja; dezorientuje ona ptaki, które następnie umierają, rozbijając się o budynki i druty telekomunikacyjne. Przyczynę wymierania stanowić także mogą wprowadzone na wyspę ssaki[9].

IUCN uznaje petrela jamajskiego za gatunek krytycznie zagrożony, prawdopodobnie wymarły. Ptak ten był liczny jeszcze w połowie XIX wieku, ale później jego liczebność gwałtownie spadła. Ostatnie potwierdzone stwierdzenie pochodzi z 1879 roku, kiedy to odłowiono 22 osobniki. Ekspedycje badawcze na przełomie XX i XXI wieku oraz w 2009 roku nie odnalazły żadnych osobników. Nawet jeśli ptak ten przetrwał, to jest on skrajnie nieliczny i jego populacja liczy nie więcej niż 50 osobników[10].

Przypisy

  1. ↑ Pterodroma hasitata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 Black-capped Petrel (Pterodroma hasitata). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)]. (ang.).
  3. 1 2 3 Pterodroma hasitata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2021-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-06].
  5. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-06]. (ang.).
  6. ↑ Michael Brooke: Albatrosses and petrels across the world. Oxford University Press, 2004. ISBN 0-19-850125-0.
  7. ↑ Clements i inni, The eBird/Clements Checklist of Birds of the World: v2021 [online], 2021 [dostęp 2021-11-06].
  8. ↑ Alexander Wetmore & Bradshaw H. Swales. The birds of the Haiti and Dominican Republic. „Bulletin – United States National Museum”. 155, s. 63, 1931.
  9. 1 2 3 4 Species factsheet: Pterodroma hasitata. BirdLife International. [dostęp 2020-07-10].
  10. 1 2 BirdLife International, Pterodroma caribbaea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-06] (ang.).
  11. ↑ Ernst Rupp & Esteban Garrido: Summary of Black-capped Petrel (Pterodroma hasitata) Nesting Activity during the 2011/2012 Nesting Season at Loma del Toro and Morne Vincent, Hispaniola. U. S. Fish & Wildlife Service, 2012.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.