Perz sitowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

Thinopyrum / perz

Gatunek

perz sitowy

Nazwa systematyczna
Elymus farctus (Viv.) Runemark ex Melderis
Bot. J. Linn. Soc. 76: 382 1978[3]
Synonimy
  • Agropyron farctum (Viv.) Rothm.
  • Agropyron junceum (L.) P.Beauv.
  • Elymus multinodus Gould
  • Elymus rechingeri (Runemark) Runemark
  • Elymus striatulus Runemark
  • Elytrigia bessarabica (Savul. & Rayss) Holub
  • Elytrigia farcta (Viv.) Holub
  • Elytrigia juncea (L.) Nevski
  • Triticum farctum Viv.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Perz sitowy (Elymus farctus) – gatunek byliny z rodziny wiechlinowatych, różnie ujmowany taksonomicznie – jako Elymus farctus[5] lub Thinopyrum junceiforme‎[6].

Rozmieszczenie geograficzne

Jako gatunek rodzimy występuje na wybrzeżach Europy od Francji po Półwysep Skandynawski i kraje bałtyckie[6][5]. W Polsce współcześnie występuje na kilku stanowiskach skupionych w trzech obszarach – w okolicy Świnoujścia, Darłowa i nad Zatoką Gdańską[5].

Morfologia

Pokrój
Kłosek
Łodyga
Źdźbło do 70 cm wysokości.
Liście
Zwijające się, z wyraźnymi, miękko owłosionymi żebrami na stronie górnej.
Kwiaty
Zebrane w niezbyt liczne, siedzące, 5-8-kwiatowe kłoski o długości 1,5-3 cm, te z kolei zebrane w prosty kłos. Plewa 9-11 nerwowa, tępa[7].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na wydmach. Kwitnie w czerwcu. Gatunek charakterystyczny zespołu Honckenyo-Agropyretum juncei[8].

Zmienność

Gatunek zróżnicowany na cztery podgatunki:

  • Elymus farctus subsp. farctus
  • Elymus farctus subsp. bessarabicus (Savul. & Rayss) Melderis - występuje w południowej i południowo-wschodniej Europie i Turcji
  • Elymus farctus subsp. borealiatlanticus (Simonet & Guin.) Melderis - rośnie w północnej i zachodniej Europie oraz w północnej Afryce
  • Elymus farctus subsp. rechingeri (Runemark) Melderis - występuje w basenie Morza Egejskiego i w Egipcie

Zagrożenia

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[9] w grupie gatunków wymierających - krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia: E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)[10]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin[11] w kategorii CR (krytycznie zagrożony).

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-20] (ang.).
  3. 1 2 Elymus farctus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-08-20]. (ang.).
  4. ↑ Elymus farctus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. 1 2 3 Frey L. 2014. Elymus farctus (Viv.) Runemark ex Melderis - Perz sitowy. s. 639-670. W: Polska czerwona księga roślin, Kraków. ISBN 978-83-61191-72-8.
  6. 1 2 Thinopyrum junceiforme (Á.Löve & D.Löve) Á.Löve, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-02].
  7. ↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  9. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  10. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  11. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.