Pentatlenek dijodu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

I2O5

Masa molowa

333,81 g/mol

Wygląd

higroskopijne białe kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

12029-98-0

PubChem

159402

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Pentatlenek dijodu, nazwa Stocka: tlenek jodu(V), I
2O
5 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym jod występuje na V stopniu utlenienia. Wykorzystywany jest jako utleniacz, a także w chemii analitycznej do wykrywania i oznaczania tlenku węgla[2][5]. Został odkryty niezależnie przez Josepha Louisa Gay-Lussaca i Humphrya Davy’ego w 1813 roku[6].

Otrzymywanie

Pentatlenek dijodu otrzymuje się poprzez odwodnienie kwasu jodowego w temperaturze ponad 170 °C[2][6][7]:

2HIO
3 → I
2O
5 + H
2O

Właściwości

Pentatlenek dijodu jest najtrwalszy spośród tlenków fluorowców[7] i jako jedyny tlenek w tej grupie ma dodatnie ciepło tworzenia (43 kcal/mol)[8]. Jest też jedynym tlenkiem fluorowca na V stopniu utlenienia[9] oraz jedynym prostym tlenkiem jodu (pozostałe związki jodu z tlenem są związkami złożonymi i zawierają atomy jodu na różnych stopniach utlenienia)[8].

Tworzy białe, higroskopijne kryształy, bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie. Rozpuszcza się w kwasie azotowym, natomiast jest nierozpuszczalny w etanolu, eterze dietylowym, węglowodorach, chloroformie i disiarczku węgla[1][2][10]. Jest bezwodnikiem kwasu jodowego – w reakcji z wodą tworzy kwas jodowy[2]:

I
2O
5 + H
2O → 2HIO
3

Podczas ogrzewania do temperatury ponad 270 °C, pentatlenek dijodu rozkłada się z wydzieleniem tlenu i jodu[2][7]:

2I
2O
5 → 2I
2 + 5O
2

Jest silnym utleniaczem, co wykorzystywane jest w badaniu obecności tlenku węgla i jego zawartości (poprzez ilościowe utlenienie go do dwutlenku węgla z wydzieleniem jodu dającego się oznaczyć poprzez miareczkowanie roztworem tiosiarczanu sodu)[2][5][7]:

I
2O
5 + 5CO → I
2 + 5CO
2

Ten sam sposób znajduje zastosowanie przy usuwaniu tlenku węgla z powietrza[2].

Reaguje także z siarkowodorem tworząc dwutlenek siarki[2]:

3I
2O
5 + 5H
2S → 3I
2 + 5SO
2 + 5H
2O

Utlenia także chlorowodór, wiele wodorków i soli metali[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-67, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Pradyot Patnaik, Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 407, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).
  3. ↑ Iodopentoxide (nr 229709) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-04-15]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. ↑ Iodopentoxide (nr 229709) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-04-15]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. 1 2 Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 6, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 595, ISBN 978-83-01-16282-5.
  6. 1 2 Norman N. Greenwood, Alan Earnshaw, Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 851–852, ISBN 0-7506-3365-4 (ang.).
  7. 1 2 3 4 John David Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 272, ISBN 83-01-12352-4.
  8. 1 2 Włodzimierz Trzebiatowski, Chemia nieorganiczna, wyd. 8, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978, s. 172.
  9. ↑ Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 571, ISBN 83-01-13654-5.
  10. ↑ Janusz Supniewski, Preparatyka nieorganiczna, Wydawnictwa naukowe PWN, 1958.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.