Twórca skautingu (Baden-Powell) i polscy uczniowie „mistrza” opierali – jak twierdzą dziś jeszcze – wychowanie dobrego obywatela na założeniach systemu „puszczaństwa”. Trudno zrozumieć nam, ludziom okresu budowy ustroju socjalistycznego jak można mówić o wykształceniu w młodzieży, przebywającej w puszczy, cech dobrego obywatela. Jak można myśleć, że człowieka postępu społecznego, nowoczesnej techniki, człowieka cywilizacji, który własnymi rękami buduje nowy ustrój, można wychowywać w ostępach leśnych, z dala od życia i jego spraw, z dala od jego walki? (...)
Jakimi cechami miał odznaczać się „dobry obywatel”, wychowany metodą skautową? Zajęcia skautowe zaprawiały młodzież do życia w warunkach kolonialnych, w terenie nietkniętym ręką cywilizacji. Ukrywanie się przed okiem innych, śledzenie i ściganie – to są metody białego policjanta w krajach kolorowych „tubylców”.
Program stopni harcerskich, według których wychowywała się młodzież, obejmuje przede wszystkim elementy zaradności, rozmaite umiejętności i wszystkie właściwości potrzebne człowiekowi, który musi śledzić, który jest nastawiony na akcję szpiegowską, policyjną. Weźmy dla przykładu sprawność tzw. trzech piór. Polegała ona na tym, że dziecko przez 24 godziny pozostawało bez jedzenia, w milczeniu, gdzieś w ostępach leśnych. Jasne jest, jakie to miało wyrobić cechy w człowieku. (...)
Stosunek skautingu do szkoły jest pełen pogardy. (...) Skauting zachwala przede wszystkim ślepy „czyn”, nieskrępowany refleksją, neguje znaczenie wiedzy. (...) Wiemy, że pedagogika faszystowska postawiła tę samą zasadę na czele swego systemu wychowania przez ślepy czyn, dla „wyżycia się”, dla wyładowania swej energii biologicznej. Tak jest w skautingu, tak było w przedwojennych organizacjach hitlerowców: „przede wszystkim działaj, a myślenie nie jest ci konieczne”. (...) Tak wychowywano niemieckich ludobójców, usiłuje się w ten sposób przygotować masy obywateli amerykańskich na ślepe narzędzie w rękach podżegaczy do nowej wojny.
Tenże ciasny pragmatyzm, właściwy programowi działania skautowego i harcerstwa, wykluczający i negujący wartość nauki szkolnej, zaniedbujący wszelką lekturę i dyskusję, spowodował, że można było wychować tysiące młodzieży na ślepe narzędzia w ręku obcych agentur. (...)