Pełcza
Ilustracja
Cerkiew Świętej Trójcy z 1896 roku
Państwo

 Ukraina

Obwód

 rówieński

Rejon

dubieński

Wysokość

257 m n.p.m.

Populacja (2001)
• liczba ludności
• gęstość


718
272,8 os./km²

Nr kierunkowy

+380 3656

Kod pocztowy

35644

Tablice rejestracyjne

BK / 18

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pełcza”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pełcza”
Ziemia50°22′27″N 25°30′02″E/50,374167 25,500556

Pełcza (ukr. Повча, Powcza) – wieś na Ukrainie w rejonie dubieńskim obwodu rówieńskiego, centrum powczanskiej silskiej rady.

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1583 r. Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie wołyńskim, w 1739 roku należała wraz z folwarkiem do klucza Ptycza Lubomirskich[1]. Po III rozbiorze w guberni wołyńskiej. Własność m.in. Sanguszków i książąt Boriatyńskich. W II Rzeczypospolitej Pełcza należała do gminy Werba w powiecie dubieńskim województwa wołyńskiego.

W okresie międzywojennym funkcjonowała tu szkoła powszechna[2].

Po agresji radzieckiej na Polskę w 1939 r. została włączona w struktury administracyjne USRR. Mieszkający we wsi Polacy padli ofiarą represji ze strony władz sowieckich[3].

Po ataku III Rzeszy na ZSRR w 1941 r. znalazła się pod okupacją niemiecką (okręg generalny Wolhynien-Podolien, Reichskommissariat Ukraine).

W 1943 r. Pełcza leżała w rejonie czystek prowadzonych na Wołyniu przez nacjonalistów ukraińskich. Ich ofiarą padli polscy mieszkańcy wsi[4], a także ukraiński ksiądz prawosławny[5]. Wieś została wpisana do Kresowej księgi sprawiedliwych na stronie 25[6].

Po II wojnie światowej Pełcza znalazła się w granicach ZSRR, a od 1991 r. w niepodległej Ukrainie.

Od miejscowości pochodzi nazwa jednostek fizycznogeograficznych: Pasma Pełczańskiego (Повчанська височина)[7] i Pasma Pełczańsko-Mizockiego[8].

Przypisy

  1. ↑ Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok XV, zeszyt 3 (58), 1972, s. 438.
  2. ↑ „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Wołyńskiego” (R. 7, nr 4), kwiecień 1930, s. 115.
  3. ↑ Niekompletna lista Polaków - mieszkańców Pełczy - wywiezionych na Syberię. [dostęp 2017-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-29)].
  4. ↑ Kalendarium ludobójstwa dokonanego przez Ukraińców na Polakach w latach 1939 - 1948. [dostęp 2011-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-09)].
  5. ↑ Petronela Giszczak, Wspomnienia z Wołynia - Witosówka i okolice: Kiedy o takim zdarzeniu dowiedział się kapłan prawosławny, pojechał do ks. Murawskiego i powiedział: „na moją odpowiedzialność proszę, wrócić do mnie do domu”. Ks. Murawski wrócił, ale nie na długo, gdyż po jakimś czasie bandyci zemścili się na ukraińskim księdzu, przyszli do niego w nocy i zabili. Osobiście widziałam trumnę z ciałem ubranym w szaty pogrzebowe. Wtedy też ks. Murawski wyjechał po raz drugi i do Pełczy nigdy już nie wrócił.
  6. ↑ Pełcza, gmina Werba – wieś ukraińska, w której żyło kilkanaście rodzin polskich. W 1943 r. upowcy zabili duchownego prawosławnego za to, że ostrzegł proboszcza miejscowej parafii rzymskokatolickiej, księdza Bolesława Murawskiego, o grożącym mu z ich strony niebezpieczeństwie, dzięki czemu wyjechał przed napadem. Źródło: W. Siemaszko, E. Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, Warszawa 2000, t. 1, s. 111 (na podstawie relacji Wadiusza Kiesza).
  7. ↑ Alf Soczyński, Kresy – przywracanie pamięci. Boremel i Horochów
  8. ↑ Henryk Maruszczak, Ina Sirenko, Problemy regionalizacji geomorfologicznej wschodniej części wału metakarpackiego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska (Lublin – Polonia)”, 44/45 (2), 1990, s. 37–65.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.