Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie |
austriackie |
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Paul Badura-Skoda (ur. 6 października 1927 w Wiedniu, zm. 25 września 2019 tamże[1][2]) – austriacki pianista.
Życiorys
Po ukończeniu Konserwatorium Wiedeńskiego kontynuował naukę u Edwina Fischera[3].
Był laureatem III nagrody w Konkursie im. Marguerite Long i Jacques’a Thibaud w 1949[4]. W tym samym roku, niemal z dnia na dzień, stał się znanym na całym świecie pianistą, dzięki koncertom z orkiestrami pod dyrekcją Wilhelma Furtwänglera i Herberta von Karajana. Współpracował także z takimi dyrygentami jak George Szell, Karl Böhm, Charles Mackerras i Georg Solti. Nagrał ok. 200 płyt długogrających, w tym wykonania wszystkich sonat Wolfganga Amadeusa Mozarta, Franza Schuberta i Ludwiga van Beethovena[3]. W swojej karierze używał zarówno instrumentów z epoki, jak i współczesnych. Był jednym z pionierów koncepcji wykorzystywania wczesnych fortepianów (wykonawstwo historyczne)[5].
Uczestniczył w pracach jury wielu konkursów pianistycznych, m.in. Międzynarodowego Konkursu Bachowskiego w Lipsku (2006) i Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1980, 1995 – wiceprzewodniczący jury, 2000) w Warszawie[6].
We wrześniu 1951 poślubił Evę Halfar, z którą następnie współpracował przy pisaniu książek o interpretacji Mozarta i Bacha, a także wydań źródłowych ich utworów[7].
Od 1981 aż do przejścia na emeryturę w 1994 był profesorem w Hochschule für Musik und darstellende Kunst[8].
Wyróżnienia
- Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Mannheim (2006)
- Pontificia Universidad Católica del Perú (2010)
- Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie (2013)[uwaga 1].
Odznaczenia
- Krzyż Honorowy I Klasy za Naukę i Sztukę (Austria, 1975)[10]
- Kawaler Legii Honorowej (Francja, 1993)[11]
- Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja, 1997)[11][12]
- Wielka Srebrna Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii (Austria, 2006)[10]
Uwagi
- ↑ Laudację wygłosił jego były student, prof. Andrzej Pikul[3].
Przypisy
- ↑ Tod mit 91 Jahren: Österreichischer Pianist Paul Badura-Skoda gestorben, „Die Zeit”, Hamburg, 26 września 2019, ISSN 0044-2070 [dostęp 2019-09-26] (niem.).
- ↑ Wiener Pianist Paul Badura-Skoda gestorben [online], swr.online [dostęp 2019-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-26] (niem.).
- 1 2 3 Paul Badura-Skoda doktorem honoris causa Akademii Muzycznej w Krakowie [online], Polskie Centrum Informacji Muzycznej [dostęp 2019-09-26] .
- ↑ Prizewinners (ang.) long-thibaud-crespin.org [dostęp 2020-02-07]
- ↑ Paul Badura-Skoda. Luminarz światowej pianistyki. polskieradio.pl. [dostęp 2024-03-14].
- ↑ Stanisław Dybowski, Laureaci konkursów chopinowskich w Warszawie, Warszawa 2005, s. 332, 402, 424.
- ↑ Paul Badura-Skoda (Piano) [online], Bach Cantatas [dostęp 2019-09-26] (ang.).
- ↑ Nachruf auf Paul Badura-Skoda [online], mdw.ac.at [dostęp 2024-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-12] (niem.).
- ↑ Paul Badura-Skoda - Biographie [online], www.badura-skoda.cc [dostęp 2019-09-26] (ang.).
- 1 2 Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).
- 1 2 Pionier des originalen Klanges: Der Pianist Paul Badura-Skoda ist gestorben. Neue Zürcher Zeitung, 2019-09-26. [dostęp 2020-01-29]. (niem.).
- ↑ Archives des nominations et promotions dans l'ordre des Arts et des Lettres, s. 78 (fr.)
Linki zewnętrzne
- ISNI: 0000000109034854
- VIAF: 56605340
- LCCN: n81147251
- GND: 124411266
- NDL: 00432037
- LIBRIS: xv8bb0lg5qj23zw
- BnF: 11889848q
- SUDOC: 026700441
- NKC: jn19990000357
- BNE: XX896811
- NTA: 068008058
- CiNii: DA01373965
- PLWABN: 9810588119405606
- NUKAT: n97039726
- J9U: 987007273189205171
- PTBNP: 700782
- KRNLK: KAC199601327
- RISM: people/50041292
- WorldCat: lccn-n81147251