Partie polityczne w Holandii – w Holandii funkcjonuje system wielopartyjny, w którym partie polityczne konkurują między sobą w wyborach o miejsca w dwóch izbach parlamentu:

• Izbie Reprezentantów (izba niższa), do której wybieranych w wyborach powszechnych jest 150 deputowanych.
• Senatu (izba wyższa), w którym zasiada 75 senatorów wybieranych w wyborach pośrednich przez członków Rad Prowincji oraz reprezentantów tzw. gmin specjalnych i obywateli holenderskich za granicą^[1].

Główne partie holenderskiej sceny politycznej

• Partia Pracy (niderl. Partij van de Arbeid, PvdA) – założona 9 lutego 1946 partia socjaldemokratyczna.
• Zielona Lewica (niderl. GroenLinks, GL) – powstała 1 marca 1989 partia polityczna zrzeszająca „zielonych”. Przewodzi jej Jesse Klaver.
• Partia Wolności (niderl. Partij voor de Vrijheid, PVV) – prawicowe i populistyczne ugrupowanie założone w 2006. Jego liderem i jedynym członkiem jest Geert Wilders.
• Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (niderl. Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, VVD) – założona 24 stycznia 1948 partia o charakterze konserwatywno liberalinym. Jej liderem jest obecnie Dilan Yeşilgöz-Zegerius.
• Ruch Rolnik-Obywatel (niderl. BoerBurgerBeweging, BBB) – agrarna partia o poglądach konserwatywnych. Założona 1 października 2019 roku przez Caroline van der Plas w odpowiedzi na protesty rolników.
• Nowa Umowa Społeczna (niderl. Nieuw Sociaal Contract, NSC) – centroprawicowa partia założona w 2023 roku przez Pietera Omtzigta.
• Demokraci 66 (niderl. Democraten 66, D66) – partia socjalliberalna powstała 14 października 1966. Jej liderem jest Rob Jetten.
• Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (niderl. Christen-Democratisch Appèl, CDA) – partia chadecka powstała 11 października 1980 w wyniku fuzji katolickiej KVP oraz protestanckich CHU i ARP. Jej liderem jest Henri Bontenbal.
• Partia Socjalistyczna (niderl. Socialistische Partij, SP) – istniejąca od 1971 początkowo miała charakter maoistowski, a powstała na skutek rozłamu w Ruchu Jedności Komunistycznej. Formalnie zmieniła swój charakter na mniej radykalny w 1991, pod przywództwem lidera – Jana Marijnissena. Obecnym liderem jest Jimmy Dijk
• Partia na rzecz Zwierząt (niderl. Partij voor de Dieren, PvdD) – powołana w październiku 2002 do obrony praw zwierząt. Przewodzi jej Esther Ouwehand.
• Unia Chrześcijańska (niderl. ChristenUnie, CU) – centrolewicowa w kwestiach gospodarczych i socjalnych partia protestantów. W sferze obyczajowej występuje z pozycji konserwatywnych. Założona 15 marca 2001. Liderem partii pozostaje Mirjam Bikker.
• Forum na rzecz Demokracji (niderl. Forum voor Democratie, FvD) – partia opiera się na idei narodowego konserwatyzmu i silnego eurosceptycyzmu. Powstała 1 września 2016 roku.
• Polityczna Partia Protestantów (niderl. Staatkundig Gereformeerde Partij, SGP) – partia skupiająca ortodoksyjnych kalwinistów, określana jako chadecka. Istnieje od 24 kwietnia 1918. Obecnie jej liderem jest Chris Stoffer.
• Właściwa Odpowiedź 2021 (niderl. Juiste Antwoord 2021, JA21) – eurosceptyczna partia sprzeciwiająca się masowej imigracji. Założona 18 grudnia 2020 roku po rozłamie wewnątrz FvD. JA21 cechuje mniejsza radykalność od FvD.
• Volt Niderlandy (niderl. Volt Nederland, Volt) – eurofederalistyczna partia założona 23 czerwca 2018 roku.
• Myślcie (niderl. DENK) – założona 9 lutego 2015 roku, przez Tunahan Kuzu i Selçuk Öztürk, dwóch reprezentantów z PvdA. Partia skupia się na problemach mniejszości w Niderlandach oraz promocji wielokulturowości.
• 50PLUS (niderl. 50PLUS, 50+) – partia powstała w 2009, której głównym celem jest poprawa warunków życia emerytów i rencistów.
• Niezależna Polityka Niderlandów (niderl. Onafhankelijke Politiek Nederland, OPNL) – ugrupowanie założone w 1999 roku skupiające mniejsze partie regionalne.
• Więcej Demokracji Bezpośredniej (niderl. Meer Directe Democratie, MDD)

Podsumowanie

Partia polityczna			Ideologia	Lider	Mandaty
					Senat[2]	Izba Reprezentantów[3]	Parlament Europejski[4]
		Partia Pracy (PvdA) Partij van de Arbeid	Socjaldemokracja	Frans Timmermans	14/75	25/150	6/29
		Zielona Lewica (GL) GroenLinks	Zielona polityka, Socjaldemokracja	Jesse Klaver			3/29
		Partia Wolności (PVV) Partij voor de Vrijheid	Prawicowy populizm, Twardy eurosceptycyzm, Nacjonalizm	Geert Wilders	4/75	37/150	0/29
		Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	Konserwatywny liberalizm	Dilan Yeşilgöz-Zegerius	10/75	24/150	5/29
		Ruch Rolnik-Obywatel (BBB) BoerBurgerBeweging	Agraryzm, Populizm, Konserwatyzm	Caroline van der Plas	16/75	7/150	0/29
		Nowa Umowa Społeczna (NSC) Nieuw Sociaal Contract	Chrześcijańska demokracja	Pieter Omtzigt	0/75	20/150	0/29
		Demokraci 66 (D66) Democraten 66	Socjalliberalizm, Eurofederalizm	Rob Jetten	5/75	9/150	1/29
		Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (CDA) Christen-Democratisch Appèl	Chrześcijańska demokracja	Henri Bontenbal	6/75	5/150	5/29
		Partia Socjalistyczna (SP) Socialistische Partij	Demokratyczny socjalizm	Jimmy Dijk	3/75	5/150	0/29
		Partia na rzecz Zwierząt (PvdD) Partij voor de Dieren	Prawa zwierząt, Miękki eurosceptycyzm	Esther Ouwehand	3/75	3/150	1/29
		Unia Chrześcijańska (CU) ChristenUnie	Chrześcijańska demokracja	Mirjam Bikker	3/75	3/150	1/29
		Forum na rzecz Demokracji (FvD) Forum voor Democratie	Narodowy konserwatyzm, Twardy eurosceptycyzm, Prawicowy populizm	Thierry Baudet	2/75	3/150	1/29
		Polityczna Partia Protestantów (SGP) Staatkundig Gereformeerde Partij	Socjalny konserwatyzm, Chrześcijańska prawica	Chris Stoffer	2/75	3/150	1/29
		Właściwa Odpowiedź 2021 (JA21) Juiste Antwoord 2021	Konserwatywny liberalizm, Prawicowy populizm, Eurosceptycyzm	Joost Eerdmans	3/75	1/150	1/29
		Volt Niderlandy (Volt) Volt Nederland	Socjalliberalizm, Eurofederalizm, Progresywizm	Laurens Dassen	2/75	2/150	1/29
		Myślcie (DENK) DENK	Polityka tożsamości, Socjaldemokracja	Stephan van Baarle	0/75	3/150	0/29
		50PLUS (50+) 50PLUS	Centryzm, Populizm, Miękki Eurosceptycyzm	Martin van Rooijen	1/75	0/150	0/29
		Niezależna Polityka Niderlandów (OPNL) Onafhankelijke Politiek Nederland	Regionalizm	Auke van der Goot	1/75	0/150	0/29
		Więcej Demokracji Bezpośredniej (MDD) Meer Directe Democratie	Demokracja bezpośrednia	Dorien Rookmaker	0/75	0/150	1/29

Lista pomniejszych partii holenderskich

• Partia Piratów (niderl. Piratenpartij, PPNL)
• Partia na rzecz Miłości Bliźniego, Wolności i Różnorodności (niderl. Partij voor Naastenliefde, Vrijheid & Diversiteit, PNVD)
• Zieloni (niderl. De Groenen, DG)
• Nowa Partia Komunistyczna Holandii (niderl. Nieuwe Communistische Partij Nederland, NCPN)
• Alternatywa Socjalistyczna (niderl. Socialistische Alternatieve Politiek, SAP)
• Groep van Marxisten-Leninisten/Rode Morgen (niderl. Groep van Marxisten-Leninisten/Rode Morgen, GML)
• Partia Libertariańska (niderl.. Libertarische Partij, LP)
• Jedna Holandia (niderl.. Eén NL)
• Lista Pima Fortuyna (niderl. Lijst Pim Fortuyn, LPF)
• Verenigde Senioren Partij (niderl. Verenigde Senioren Partij, VSP)
• Ad Bos Collectief (niderl. Ad Bos Collectief)
• Partia na Rzecz Holandii (niderl. Partij voor Nederland, PVN)
• Nederland Transparant (niderl. Nederland Transparant, xxx)
• Groen Vrij! (niderl.. Groen Vrij!)
• Liberaal Democratische Partij (niderl.. Liberaal Democratische Partij, LDP, LibDem)
• Continue Directe Democratie Partij (niderl. Continue Directe Democratie Partij, CDDP)
• LRVP – hetZeteltje (niderl. LRVP – hetZeteltje, hetZeteltje)
• Solide Multiculturele Partij (niderl. Solide Multiculturele Partij, SMP)
• Tamara's Open Partij (niderl. Tamara’s Open Partij, TOP)
• Partia Brabancji (niderl. Brabantse Partij)
• Fryzyjska Partia Narodowa (niderl. Friese Nationale Partij, fryz. Frysk Nasjonale Party, FNP)
• Nederland Mobiel (niderl. Nederland Mobiel)
• Holenderska Unia Narodowa (niderl. Nederlandse Volks-Unie, NVU)
• Sojusz Narodowy (niderl. Nationale Alliantie)
• Nowa Prawica (niderl. Nieuw Rechts)
• Ofensywa (niderl. Offensief)
• Partia Stopniowej Integracji (niderl. Vooruitstrevende Integratie Partij)
• Partia Nowej Limburgii (niderl.. Partij Nieuw Limburg)
• Nowa Partia Klasy Średniej (niderl. Nieuwe Midden Partij, NMP)
• Belang van Nederland (niderl. Belang van Nederland, BVNL)
• Wspólnie (niderl. BIJ1)

Partie historyczne

• Partia Klasy Średniej (niderl. Middenstandspartij, MP)
• Katolicka Partia Ludowa (niderl. Katholieke Volkspartij, KVP)
• Unia Chrześcijańsko-Historyczna (niderl. Christelijk-Historische Unie, CHU)
• Partia Antyrewolucyjna (niderl. Anti-Revolutionaire Partij, ARP)
• Reformowana Federacja Polityczna (niderl. Reformatorische Politieke Federatie, RPF)
• Polityczna Liga Protestantów (niderl. Gereformeerd Politiek Verbond, GPV)

Przypisy