park narodowy | |
Państwo | |
---|---|
Położenie |
prowincja La Rioja |
Data utworzenia |
11 czerwca 1997 |
Akt prawny |
Ustawa Nr 24.846 z 1997 roku |
Powierzchnia |
2138 km² |
Ochrona |
kategoria IUCN – II (park narodowy) |
Położenie na mapie Argentyny | |
29°48′00″S 67°50′00″W/-29,800000 -67,833333 | |
Strona internetowa |
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
przyrodniczy |
Spełniane kryterium |
VIII |
Numer ref. | |
Region[infobox 2] |
Ameryka Łacińska i Karaiby |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
2000 |
Park Narodowy Talampaya (hiszp. Parque nacional Talampaya) – park narodowy w Argentynie, założony w 1997 roku, w 2000 roku wpisany wraz z Parkiem Prowincjonalnym Ischigualasto na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Historia
Park Narodowy Talampaya został utworzony 10 lipca 1997 roku na mocy ustawy Nr 24.846[1][2]. Obejmuje ochroną obszar o powierzchni 213 800 hektarów (2138 km²) w zachodnio-środkowej części prowincji La Rioja, ok. 60 km od Villa Unión na terenie ekoregionu Argentine Monte[1], u stóp wschodnich Andów[3]. Znajduje się tu triasowy basen sedymentacyjny, w którym zachowały się skamieniałości z okresu sprzed 245–208 milionów lat – przodków ssaków, dinozaurów i roślin, stanowiących świadectwo ewolucji kręgowców[3][4].
Głównym celem parku jest ochrona licznych skamieniałości z okresu permu i triasu, zachowanie gatunków lokalnej flory i fauny i bioróżnorodności[5].
W 2000 roku park został wpisany wraz z sąsiadującym Parkiem Prowincjonalnym Ischigualasto na listę światowego dziedzictwa UNESCO[3]. Ne terenie tych dwóch parków znajduje się najpełniejszy na świecie lądowy zespół skamielin z okresu triasu[4].
W 2016 roku park odwiedziło ponad 68 tys. zwiedzających[5].
Geografia
Geologia
Rzeźba terenu została ukształtowana przez działalność tektoniczną[6]. Przez park przebiegają przez dwa łańcuchy górskie – Sierra Morada na zachodzie (ze wzniesieniami sięgającymi 2000 m n.p.m.) i Sierra de Los Tarjados na wschodzie (część Sierra de Famatina, masywu Andów[6]. Podłoże zbudowane jest ze skał osadowych, które pod wpływem warunków klimatycznych poddawane są erozji[6]. Występują tu liczne skały czerwonego piaskowca dochodzące do 200 m wysokości[3].
Klimat
Według klasyfikacji klimatów Köppena park leży w strefie ciepłego klimatu pustynnego[6], charakteryzującego się dużymi dziennymi amplitudami temperatur i intensywnym nasłonecznieniem[1]. Latem temperatura przekracza 40°C, a zimą (od czerwca do lipca) spada poniżej zera[6], nawet poniżej -7°C[1]. Średnia temperatura roczna wynosi 16,5°C[6]. Średnie opady roczne wynoszą 170 mm, obfite deszcze występują latem[1]. Między lipcem a październikiem wieje wiatr fenowy – Zonda[1].
Hydrografia
Region jest ubogi w stałe zasoby wodne[6]. Występują tu głównie okresowe potoki i niewielkie strumienie, zasilane woda deszczowa w okresie obfitych opadów[6]. Dwie główne rzeki okresowe to Del Alto i Pagancillo[6].
Flora i fauna
W parku dominują kserofile i roślinność zaroślowa[5][6]. Występują tu takie gatunki jak: Larrea cuneifolia, Larrea divaricata, Bulnesia retama, Cercidium praecox czy Acacia aroma a także endemity, na przykład Ramorinoa girolae i Halophytum ameghinoi[6]. Na terenach bardziej wilgotnych rosną przedstawiciele Prosopis a także Geoffroea decorticans, Cercidium praecox i schinus peruwiański[6].
W regionie odnotowano 133 gatunki kręgowców[6]. Występują m.in. pumy, lisy i gwanako andyjskie[5].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Administración de Parques Nacionales: Parque Nacional Talampaya. parquesnacionales.gob.ar. [dostęp 2019-01-05]. (hiszp.).
- ↑ PARQUES NACIONALES Ley 24.846 Acéptase la cesión de la jurisdicción y dominio efectuada por la Provincia de La Rioja al Estado Nacional de un área, declarándola Parque Nacional de Talampaya.. [w:] InfoLEG [on-line]. [dostęp 2019-01-05]. (hiszp.).
- 1 2 3 4 UNESCO: Ischigualasto / Talampaya Natural Parks. [dostęp 2019-01-04]. (ang.).
- 1 2 UNESCO: WHC Nomination Documentation Ischigualasto / Talampaya Natural Par ks. [dostęp 2019-01-05]. (ang.).
- 1 2 3 4 Administración de Parques Nacionales: Parque Nacional Talampaya. [w:] Sistema de Información de Biodiversidad (SIB) [on-line]. [dostęp 2019-01-05]. (hiszp.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Administración de Parques Nacionales: Plan de Manejo: Parque Nacional Talampaya: Fase II. [w:] sib.gob.ar [on-line]. 2001. [dostęp 2019-01-05]. (hiszp.).