Pareidolia – zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od iluzji), przeważnie pojawiające się przy pełnej świadomości[1].
Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku diabła we włosach królowej Elżbiety II na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku World Trade Center, a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii jednego z wypiętrzeń o rozmiarze 1,5 × 3 km na Marsie.
Częstym źródłem pareidolii jest obserwacja chmury, która dla oglądającego przypomina kształtem postacie ludzi, zwierząt itp. czy dostrzeżenie w dwóch symetrycznych, okrągłych obiektach oczu. Pareidolia to także nadinterpretacja fenomenów dźwiękowych, np. dopatrywanie się sensu w piosence puszczonej „od tyłu”. Praktycznym wykorzystaniem pareidolii jest test Rorschacha, polegający na interpretowaniu przez badanego nieforemnych, symetrycznych plam.
Galeria
- Elementy gdańskiego kasownika biletów tworzące kształt twarzy
- Marsjańska Twarz będąca przykładem pareidolii
- Banknot, na którym rzekomo można dopatrzyć się twarzy diabła we włosach królowej
- Naturalna formacja skalna znana jako Sfinks
- Zdjęcie fasady budynku w Clearwater, w którym niektórzy dopatrują się wizerunku Matki Boskiej
- Chmury przypominające kształtem łódź podwodną
- Rak wątrobowokomórkowy. Widać profil twarzy zwrócony w prawą stronę.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Adam Bilikiewicz (red.): Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 716. ISBN 978-83-200-3740-1.
Linki zewnętrzne
- Czy wiesz że? Pareidolia. przystaneknauka.us.edu.pl. [dostęp 2018-06-20]. (pol.).