Palcogrzebień
Ilustracja
Palcogrzebień egipski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

palcogrzebień

Nazwa systematyczna
Dactyloctenium Willd.
Enum. Pl.: 1029 (1809)[3]
Typ nomenklatoryczny

D. aegyptium (Linnaeus) Willdenow[4]

Synonimy
  • Arthrochloa J.W.Lorch
  • Camusia J.W.Lorch
  • Normanboria Butzin[3]

Palcogrzebień[5], perstnik, grzebuszka[6] (Dactyloctenium Willd.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Obejmuje 13 gatunków występujących w strefie międzyzwrotnikowej i w ciepłej strefie umiarkowanej na półkuli południowej w Afryce, Azji i Australii[3]. Palcogrzebień egipski D. aegyptium jest szeroko rozprzestrzeniony[7] i introdukowany został na oba kontynenty amerykańskie, Półwysep Koreański oraz do zachodniej, południowej i środkowej Europy[3]. Jako gatunek przejściowo zawlekany (efemerofit) wymieniany jest także z Polski[5].

Trawy z tego rodzaju uprawiane są jako chroniące przed erozją na glebach piaszczystych. Palcogrzebień egipski dostarcza też jadalnego ziarna i wykorzystywany był od starożytności jako roślina lecznicza. Ziarna gatunków rosnących w Australii były także po zmieleniu wykorzystywane przez Aborygenów jako jadalne w postaci wypieków. D. australe wykorzystywany jest także w mieszankach trawnikowych do miejsc zacienionych[7].

Morfologia

Pokrój
Trawy jednoroczne lub wieloletnie, w przypadku niektórych gatunków wytwarzające rozłogi. Źdźbła wzniesione, podnoszące się lub płożące, osiągające od kilku do 160 cm długości, zwykle korzeniące się w węzłach[8].
Liście
Trawiaste, u niektórych gatunków skórzaste i sztywne, języczek w postaci orzęsionej błony[8].
Kwiaty
Zebrane w kłoski, które tworzą jednostronne grono. U większości gatunków grona te w liczbie trzech i więcej wyrastają z jednego punktu na szczycie źdźbła (jeden gatunek tworzy jedno grono i jeden też – dwa grona). Grona zwykle podnoszą się lub są rozpostarte, rzadko (u jednego gatunku) są prosto wzniesione. Oś gron kończy się szydlastym lub ościstym wyrostkiem[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych (Poaceae), w której obrębie klasyfikowany jest do podrodziny Chloridoideae, plemienia Cynodonteae i podplemienia Dactylocteniinae[9].

Wykaz gatunków[3]
  • Dactyloctenium aegyptium (L.) Willd. – palcogrzebień egipski[5], perstnik egipski[6]
  • Dactyloctenium aristatum Link
  • Dactyloctenium australe Steud.
  • Dactyloctenium buchananensis B.K.Simon
  • Dactyloctenium capitatum A.Camus
  • Dactyloctenium ctenoides (Steud.) Bosser
  • Dactyloctenium geminatum Hack.
  • Dactyloctenium giganteum B.S.Fisher & Schweick.
  • Dactyloctenium hackelii J.Wagner & Vierh.
  • Dactyloctenium pilosum Stapf
  • Dactyloctenium radulans (R.Br.) P.Beauv.
  • Dactyloctenium robecchii (Chiov.) Chiov.
  • Dactyloctenium scindicum Boiss.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-06-28] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-06-28] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Dactyloctenium Willd.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-06-28].
  4. ↑ Index Nominum Genericorum (ING). [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-06-28].
  5. 1 2 3 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 68, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. 1 2 Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 66. ISBN 978-83-925110-5-2.
  7. 1 2 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 268, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. 1 2 3 W.D. Clayton, M. Vorontsova, K.T. Harman & H. Williamson: Dactyloctenium. [w:] GrassBase - The Online World Grass Flora [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-06-28].
  9. ↑ Genus Dactyloctenium Willd.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-06-28].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.