Orzeszkowo
wieś
Ilustracja
Kościół ewangelicki
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

międzychodzki

Gmina

Kwilcz

Sołectwo

Kwilcz

Liczba ludności 

202

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

64-420[1]

Tablice rejestracyjne

PMI

SIMC

0587956

Położenie na mapie gminy Kwilcz
Mapa konturowa gminy Kwilcz, w centrum znajduje się punkt z opisem „Orzeszkowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Orzeszkowo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Orzeszkowo”
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego
Mapa konturowa powiatu międzychodzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Orzeszkowo”
Ziemia52°33′03″N 16°06′06″E/52,550833 16,101667[2]

Orzeszkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz, przy drodze krajowej nr 24. Wieś wchodzi w skład sołectwa Kwilcz. Jest tym samym największą wsią niesołecką w powiecie międzychodzkim.

Historia

Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1393 jako Orseskovo, 1404 Orzeszcowo, a w 1415 odnotowano odmiejscowe nazwisko Orzeszkowski utworzone od nazwy wsi, a potem kolejno w 1420 Orzeskowo, 1422 Orzeschcowo, 1425 Orzeschkowo, 1432 Oreszkowo, 1434 Orzansgowo, 1444 Orzescowsky, 1447 Orzesskowo[3].

Osada mogła jednak powstać wcześniej niż odnotowują to zachowane zapisy historyczne. We wsi archeolodzy odnaleźli przedmioty żelazne takie jak topór, noże oraz fragment klucza, które przypuszczalnie pochodzą z X-XII wieku[3].

Miejscowość była wsią szlachecką należącą do lokalnych wielkopolskich rodów szlacheckich Kurnatowskich oraz Orzeszkowskich. W 1499 leżała w powiecie poznańskim Korony Królestwa Polskiego, a w 1508 należała do parafii Kwilcz[3].

W 1393 Dobiesław z Kwilcza posiadał dziedziny Orzeszkowo oraz Gwiazdowo. W 1404 odnotowano spór sądowy Wierzbięty z Orzeszkowa z Mikołajem z Tuczęp i Przytoczny o dziedzinę Tuczępy. Sołtysem wsi był w tym roku Marcin, który zawarł o nie ugodę ze Szczepanem Pożarowskim. W latach 1413-1447 właścicielem wsi był burgrabia poznański Dziersław z Orzeszkowa herbu Bylina, który od miejscowości przybrał odmiejscowe nazwisko Orzeszkowski. W 1502 Mikołaj Kurnatowski zapisał po 200 grzywien posagu i wiana na Kurnatowicach z młynami, a w zamian jego żona Małgorzata Orzeszkowska odstąpiła mu całą wieś Orzeszkowo. W 1510 właścicielem wsi był Mikołaj Kurnatowski, który jednocześnie pełnił funkcję sołtysa. W latach 1520-1521 wystąpił on w sądzie w imieniu miejscowych kmieci w ich sporze sądowym z plebanem z Kwilcza. W 1530, syn Mikołaja Kurnatowskiego, Wojciech Kurnatowski zapisał swojej żonie Annie po 400 złotych polskich posagu i wiana na całej wsi Orzeszkowo[3].

W 1499 wieś odnotowano w wykazach zaległości podatkowych. W 1508 miał w niej miejsce pobór od młyna o jednym kole oraz od 4 półłanków. W 1510 w Orzeszkowie było 3,5 łanów osiadłych, 12,5 łanów opuszczonych, młyn, karczma, dwóch zagrodników osiadłych oraz 4 zagrody opuszczone. W latach 1520-1521 w Orzeszkowie odnotowano 16 łanów opustoszałych. W 1563 miał miejsce pobór od 1,5 łana, karczmy dorocznej, dwóch młynów korzeczników mających po jednym kole wodnym. W 1564 we wsi odnotowano 5 łanów osiadłych. W 1577 płatnikami poboru ze wsi byli bracia Stanisław i Andrzej Kurnatowscy. W 1580 pobór odbył się z części Jakuba i Dobrogosta Kurnatowskich od połowy łana, 6 zagrodników, płatnego robotnika zwanego ratajem od pługa, młyna dorocznego o dwóch kołach. W latach 1581-1583 płatniczką poboru ze wsi była Agnieszka Kurnatowska[3].

W 1580 miejscowość była wsią szlachecką położoną w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[4].

W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[5]. Orzeszkowo należało do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowiło część majątku Kwilcz, którego właścicielem był wówczas Arseni Kwilecki[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 267 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 23 dymy (domostwa)[5].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

nagrobki na cmentarzu kalwińskim

Zabytki

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 892 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93811
  3. 1 2 3 4 5 Gąsiorowski 1999 ↓, s. 420-421.
  4. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 28.
  5. 1 2 3 Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowica, 1846, s. 256.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.