Ornament małżowinowo-chrząstkowy – ornament o charakterze amorficznym, pozbawiony precyzyjnej formy, składający się elementów przypominających małżowinę uszną i chrząstki.
Powstał pod koniec XVI wieku, najprawdopodobniej w północnej Europie, choć podobne motywy pojawiały się wcześniej także we Włoszech. Czasem stworzenie tego ornamentu przypisuje się złotnikom Adamowi van Vianen (1568/69-1627) i Paulusowi van Vianen (ok. 1570-1613)[2]. Największa popularność ornamentu przypada na wiek XVII. Ornament pojawia się w grafikach m.in. Lucasa Kiliana (1604-1630), Christopha Jamnitzera (1610), Friedricha Unteutscha (1640-1650).
Stosowany był głównie jako ornament wypełniający, zwłaszcza w snycerce i złotnictwie.
Ornament może przybierać formy muszlowe, wolutowe, chrząstkowe i małżowinowe, które zdają się składać z materii ciągliwej i napęczniałej, jakby zwierzęcej[3] albo motywy bardziej suche, mniej przypominające ciasto, a raczej pojedyncze elementy C-kształtne. W ornamencie mogą pojawiać się motywy maski, ludzkie twarze, głowy aniołków.
Przypisy
- ↑ M. Rożek, Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006, s. 194
- ↑ auricular style, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
- ↑ P. Meyer, Historia sztuki europejskiej, s. 84.
Bibliografia
- P. Meyer, Historia sztuki europejskiej, Warszawa 1973, s. 84-86.
- Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 2006, ISBN 83-01-12365-6.