Orany
gmina wiejska
1919–20
Państwo

 Polska

Województwo

(1919–20: okręg wileński)

Powiat

trocki

Siedziba

Orany

Populacja (1919)
• liczba ludności


7.843[1]

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Orany”
54°15′00,0000″N 24°33′00,0000″E/54,250000 24,550000

Orany – dawna gmina wiejska istniejąca na Wileńszczyźnie (obecnie na Litwie). Siedzibą władz gminy było miasteczko Orany (obecnie Stare Orany, lit. Senoji Varėna), położone 4 km na północ od Oran[2], na prawym brzegu Mereczanki; w latach międzywojennych miejscowość ta była dużo większa od Oran na południowym brzegu (dzisiaj jest odwrotnie)[3].

Początkowo gmina należała do powiatu trockiego w guberni wileńskiej[4]. 7 czerwca 1919 jednostka weszła w skład utworzonego pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich okręgu wileńskiego[1][5], przejętego 9 września 1920 przez Tymczasowy Zarząd Terenów Przyfrontowych i Etapowych[6].

W związku z demarkacją granicy z Litwą Środkową w 1920 roku północna część gminy weszła w skład Litwy Kowieńskiej, natomiast południowa część (na prawym brzegu Mereczanki) znalazła się w strefie tzw. pasa neutralnego. Odcinek ten (bez formalnego statusu gminy) przyznano Polsce w lutym 1923 w myśl decyzji Rady Ambasadorów i dołączono częściowo do powiatu grodzieńskiego w woj. białostockim i częściowo do powiatu lidzkiego w woj. nowogródzkim[7][8][9][10].

Dopiero w 1925 roku z północnej części tego obszaru (na prawym brzegu Uły, oraz z części gminy Koniawa) utworzono nową gminę Orany w powiecie lidzkim w woj. nowogródzkim; natomiast z południowej części (na lewym brzegu Uły, oraz z części dawnej gminy Merecz) utworzono nową gminę Marcinkańce w powiecie grodzieńskim w woj. białostockim[11].

Przypisy

  1. 1 2 Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich z mapą, Eugenjusz Romer, Lwów-Warszawa, 1919
  2. ↑ W 1984 obie miejscowości połączono, lecz już w 1994 ponownie rozdzielono
  3. ↑ WIG - Mapa Operacyjna Polski 1:300 000
  4. ↑ Gmina Orany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 571.
  5. ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41
  6. ↑ Dziennik Rozkazów z 1920 r. Nr 35, poz. 753
  7. ↑ Analogicznie, odcinek byłej gminy Merecz na prawym brzegu Mereczanki przyłączono do powiatu lidzkiego w woj. nowogródzkim
  8. ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej, R. 1, cz. 2 (1920/1922). s. 359-360. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
  9. ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej, R. 3 (1924). s. przypis na s. 7. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
  10. ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, 2005, s. 23. ISBN 83-87954-66-7.
  11. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 16, poz. 110, skorygowany przez Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 53
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.