Okręg Szkolny Krakowski (OSK) – jeden z okręgów szkolnych II RP, utworzony rozporządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 18 września 1921 r. w przedmiocie zmiany granic Okręgu Szkolnego Lwowskiego i utworzenie Okręgu Szkolnego Krakowskiego[1].
Historia
14 października 1921 roku, weszło w życie rozporządzenie o utworzeniu okręgu. Kurator OSK początkowo urzędował we Lwowie, a 1 stycznia 1922 roku rozpoczął normalną pracę w Krakowie.
Na mocy rozporządzenia Ministra W. R. i O. P. z 19 marca 1926 roku o zmianie granic okręgów Warszawskiego i Krakowskiego, do Okręgu Szkolnego Krakowskiego, włączono województwo kieleckie[2].
- Kuratorzy krakowscy.
- 1921–1925. Jan Owiński.
- 1925–1926. dr. Jan Riener.
- 1926–1927. Feliks Przyjemski.
- 1927–1931. dr. Tadeusz Kupczyński.
- 1931–1933. dr Eustachy Nowicki.
- 1933–1934. Marian Godecki (p.o.)
- 1934–1936. Marian Godecki.
- 1936–1939. Józef Stypiński.
Obwody szkolne
W 1933 roku rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 lipca 1933 r. o organizacji obwodowych władz szkolnych, dla celów administracji w zakresie szkolnictwa, okręgi szkolne zostały podzielone na obwody, zawierające jeden lub więcej powiatów i były zarządzane przez inspektorów szkolnych[3].
Okręg Szkolny Krakowski, został podzielony na obwody[4]:
- Obwód bialski – powiaty: bialski i żywiecki.
- Obwód gorlicki – powiaty: gorlicki i jasielski.
- Obwód krakowski miejski – miasto Kraków.
- Obwód krakowski – powiaty: krakowski, chrzanowski i bocheński.
- Obwód mielecki – powiaty: mielecki i ropczycki.
- Obwód nowosądecki – powiaty: nowosądecki i limanowski.
- Obwód nowotarski – powiat nowotarski.
- Obwód tarnowski – powiaty: tarnowski, brzeski i dąbrowski.
- Obwód wadowicki – powiaty: wadowicki i myślenicki.
- Obwód częstochowski – miasto Częstochowa i powiat częstochowski.
- Obwód buski – powiaty: stopnicki i pińczowski.
- Obwód kielecki – powiaty: kielecki, jędrzejowski i włoszczowski.
- Obwód konecki – powiaty: konecki i opoczyński.
- Obwód miechowski – powiaty: miechowski i olkuski.
- Obwód ostrowiecki – powiaty: opatowski, iłżecki i sandomierski.
- Obwód radomski – powiaty: radomski i kozienicki.
- Obwód sosnowiecki – miasto Sosnowiec oraz powiaty: będziński i zawierciański.
W 1939 roku rozporządzeniem Ministra W. R. i O. P. z dnia 31 grudnia 1938 r. o zmianie podziału okręgów szkolnych na obwody. Okręg Szkolny Krakowski został podzielony na 17 obwodów, dostosowanych do podziału na powiaty:
- bialski,
- gorlicki,
- krakowski (miejski),
- krakowski,
- mielecki,
- nowosądecki,
- nowotarski,
- tarnowski,
- wadowicki,
- buski,
- częstochowski (miasto Częstochowa i powiat częstochowski),
- kielecki (powiaty: kielecki, jędrzejowski i włoszczowski),
- miechowski, ostrowiecki (powiaty: opatowski, iłżecki i sandomierski),
- radomski (miasto Radom, powiaty: radomski i kozienicki),
- sosnowiecki (miasto Sosnowiec, powiaty: będziński i zawierciański).
Rozporządzenie weszło w życie 1 kwietnia 1939 roku[5].
Okręg w PRL
Po wojnie, na podstawie ustawy o tymczasowym ustroju szkolnym, wyszło rozporządzenie Rady Ministrów z 5 września 1946 r. o okręgach szkolnych[6]. Rozporządzenie to weszło w życie 9 października 1946 roku, a w jego myśl na nowo utworzono Okręg Szkolny Krakowski, obejmujący swoim zasięgiem powojenne województwo krakowskie.
W 1950 roku Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego zostało zlikwidowane na mocy ustawy z dnia 20 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, a jego kompetencje przejął Wydział Oświaty Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie[7]. W 1958 roku na mocy ustawy z dnia 18 kwietnia 1958 roku w sprawie kuratoriów okręgów szkolnych i inspektorów oświaty, kuratorium zostało przywrócone jako terenowy organ administracji państwowej podległy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej[8]. W latach 1973-1975 Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego, działało jako wydział Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. W latach 1975-1990 kuratorium działało jako Kuratorium Oświaty i Wychowania w Krakowie, wchodzące w skład Urzędu Miasta Krakowa. [9].
W 1975 roku po reformie podziału administracyjnego Okręg Szkolny Krakowski został zlikwidowany, a na jego miejscu utworzono wojewódzkie Kuratoria Oświaty i Wychowania w Krakowie, Tarnowie i Nowym Sączu, które działały do 31 grudnia 1998 roku.
Kuratorium w III RP
Od 26 maja 1990 roku na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o zmianie ustawy o rozwoju systemu oświaty i wychowania oraz ustawy - Karta Nauczyciela, Kuratorium Oświaty stało się terenowym organem rządowej administracji specjalnej do spraw oświaty, na terenie województwa krakowskiego i podlegało bezpośrednio MEN[10]. Od 1 stycznia 1992 roku na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty urząd funkcjonuje jako Kuratorium Oświaty w Krakowie[11]. W latach 1990-1998 Kuratorem Oświaty w Krakowie był dr Jerzy Lackowski.
Po kolejnej reformie podziału administracyjnego, gdy utworzono województwo małopolskie, od 1 stycznia 1999 roku zmieniono nazwę na Małopolskie Kuratorium Oświaty.
- Małopolscy Kuratorzy Oświaty.
- 1999–2002. dr Jerzy Lackowski[12].
- 2003–2006. Elżbieta Lęcznarowicz.
- 2006–2008. Józef Rostworowski.
- 2008–2009. Artur Dzigański
- 2010–2016. Aleksander Palczewski.
- 2016–2023 Barbara Nowak.
- 2023-2024 p.o. Małopolskiego Kuratora Oświaty Gabriela Olszewska.
- 2024-nadal Gabriela Olszewska.
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 82, poz. 575
- ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 36, poz. 234
- ↑ Dz.U. z 1933 r. nr 50, poz. 389
- ↑ Dz.U. z 1933 r. nr 61, poz. 459
- ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 5, poz. 28
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 269
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 14, poz. 130
- ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 25, poz. 104
- ↑ Historia Kuratorium Oświaty w Krakowie
- ↑ Dz.U. z 1990 r. nr 34, poz. 197
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 95, poz. 425
- ↑ Małgorzata Mrowiec , Kraków. W wielu liceach potrzebna jest teraz mobilizacja [online], Kraków Nasze Miasto, 24 listopada 2018 [dostęp 2022-10-08] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego 1922-1924
- Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego 1925-1939, 1945-1948
Bibliografia
- Tomasz Serafin Władze szkolne w latach 1917/18-1937/38. Zbiór ustaw, dekretów, rozporządzeń, okólników i zarządzeń dotyczących ustroju i organizacji władz szkolnych Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa 1938.
- Z. Ruta, Szkolnictwo powszechne w okręgu szkolnym krakowskim w latach 1918-1939, Wrocław 1980.