Ocypodidae[1]
Rafinesque, 1815
Ilustracja
Ocypode cordimanus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

pancerzowce

Rząd

dziesięcionogi

Infrarząd

kraby

(bez rangi) Thoracotremata
Nadrodzina

Ocypodoidea

Rodzina

Ocypodidae

Austruca annulipes
Gelasimus tetragonon
Leptuca leptodactyla
Ocypode gaudichaudii
Paraleptuca crassipes

Ocypodidae – rodzina skorupiaków z rzędu dziesięcionogów i infrarzędu krabów. Obejmuje około 120 gatunków rozprzestrzenionych w strefie tropikalnej i umiarkowanej całego świata. Występują głównie w strefach pływów, ale znane są też gatunki lądowe. Cechują się grubym karapaksem i oczami na długich słupkach osadzonych w szerokich dołkach. Samce mają szczypce jednej strony większe niż drugiej.

Opis

Kraby te cechuje gruby, w obrysie prawie czworoboczny do prawie jajowatego karapaks z podziałem na regiony zaznaczonym w różnym stopniu[2]. Region frontalny zwykle jest wąski lub bardzo wąski i tworzy płatek pomiędzy długimi słupkami ocznymi[2][3]. Dołki oczne są szerokie i krawędzie orbitalne zajmują prawie cały przód karapaksu[3]. Łączna długość krawędzi frontalnej i orbitalnych przekracza połowę największej szerokości karapaksu. Krawędzie przednio-boczne mogą być proste do silnie wypukłych[2], opatrzone ząbkami lub ich pozbawione[3].

Czułki drugiej pary mają małe lub szczątkowe biczyki, a w stanie spoczynku podginają się skośnie lub prawie poziomo. Narządy gębowe cechuje szeroki proepistom i całkowite lub prawie całkowite zamknięcie jamy przedgębowej (bukalnej) przez szczękonóża trzeciej pary[2]. Głaszczki połączone są stawowo z meropoditem szczękonóża w kącie przednio-zewnętrznym lub w pobliżu tego kąta[3]. U samców szczypce prawy i lewy są różnych rozmiarów. U większości gatunków między odnóżami krocznymi drugiej i trzeciej pary znajduje się szczoteczka z długich szczecinek, odgraniczająca prowadzącą do jamy skrzelowej kieszonkę. Sternum tułowia u samic jest z tyłu szerokie, u samców zaś zwężone. Otwory płciowe samców leżą na sternum, przylegając do szwu między 7 i 8 sternitem[2].

Pleon (odwłok) samców jest prawie prostokątny i długi, telsonem sięgający w przód prawie do jamy gębowej, o segmentach od czwartego lub piątego do szóstego przynajmniej częściowo zlanych. Grube i silnie schitynizowane gonopody pierwszej pary mają na wierzchołku frędzel sztywnych szczecin[2].

Występowanie

Skorupiaki te występują na całym świecie w morzach od strefy tropikalnej po umiarkowaną. Zasiedlają głównie strefy pływów[2], gdzie kopią norki w piaszczystym i mulistym podłożu, a osadzenie oczu na wysokich słupkach zapewnia im szeroki kąt widzenia w płaskim terenie[3]. Kilka gatunków przystosowało się do życia na lądzie i nie wymaga okresowego zalewania[2].

Systematyka

Takson ten jako pierwszy wprowadził Rafinesque w 1815 roku. Zaliczano doń rodzaje Ocypode i Uca. W 1975 Crane dokonał rewizji rodzaju Uca wyróżniając w jego obrębie 9 podrodzajów oraz 92 gatunki i podgatunki[4]. W 2013 Sakai i Türkay dokonali rewizji rodzaju Ocypode, wyróżniając 21 gatunków i wyodrębniając z niego monotypowy rodzaj Hoplocypode[5]. W 2016 roku Shih wraz z siedmioma innymi karcynologami dokonał rewizji rodziny przy użyciu metod filogenetycznych. Zsynonimizowali oni Hoplocypode z Ocypode, podzielili dotychczasowy Uca na wiele rodzajów w dwóch podrodzinach oraz włączyli do Ocypodidae monotypowe Ucidinae, wcześniej klasyfikowane jako osobna rodzina[2].

Systematyka rodziny po rewizji z 2016 przedstawia się następująco[2]:

  • podrodzina: Ocypodinae
    • Afruca Crane, 1975
    • Ocypode Weber, 1795
    • Uca Leach, 1814
  • podrodzina: Gelasiminae
    • Austruca Bott, 1973
    • Cranuca Beinlich et von Hagen, 2006
    • Gelasimus Latreille, 1817
    • Leptuca Bott, 1973
    • Minuca Bott, 1954
    • Paraleptuca Bott, 1973
    • Petruca Shih, Ng et Christy, 2015
    • Tubuca Bott, 1973
    • Xeruca Shih, 2015
  • podrodzina: Ucidinae Števčić, 2005

Przypisy

  1. ↑ Ocypodidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Hsi-Te Shih, Peter K.L. Ng, Peter J. F. Davie, Christoph D. Schubart, Michael Türkay, Reza Naderloo, Diana Jones, Min-Yun Liu. Systematics of the family Ocypodidae Rafinesque, 1815 (Crustacea: Brachyura), based on phylogenetic relationships, with a reorganization of subfamily rankings and a review of the taxonomic status of Uca Leach, 1814, sensu lato and its subgenera. „Raffles Bulletin of Zoology”. 64, s. 139–175, 2016.
  3. 1 2 3 4 5 Ocypodidae. W: P. J. F. Davie: Crustacea: Malocostraca: Eucarida (Part 2), Decapoda: Anomura, Brachyura. T. 19. CSIRO Publishing, 2002, s. 343, seria: Zoological Catalogue of Australia. ISBN 978-0-643-06792-9.
  4. ↑ J. Crane: Fiddler Crabs of the World (Ocypodidae: Genus Uca). Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1975.
  5. ↑ K. Sakai, M. Türkay. Revision of the genus Ocypode with the description of a new genus, Hoplocypode (Crustacea: Decapoda: Brachyura). „Memoirs of the Queensland Museum — Nature”. 56, s. 665–793, 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.