Ochłystka
Ilustracja
Ochłystka złocista
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

ochłystka

Nazwa systematyczna
Zizia W.D.J. Koch
Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 12(1): 128. 1824[3]
Typ nomenklatoryczny

Z. aurea (Linnaeus) W. D. J. Koch[3]

Ochłystka, zyzja (Zizia W.D.J. Koch) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 3[4], 4[5][6] lub 6[7] gatunków. Występują one w naturze w Ameryce Północnej[6]. Uprawiana jako roślina ozdobna jest ochłystka złocista Z. aurea[6][8].

Rodzajowa nazwa naukowa upamiętnia niemieckiego botanika Johanna Baptistę Ziza (1779–1829)[9].

Morfologia

Pokrój
Nagie lub niemal nagie byliny o pędzie rozgałęziającym się i osiągającym zwykle 30–80 cm wysokości. Korzenie grube[5].
Liście
Pojedynczo trójdzielnie do potrójnie pierzasto złożonych[5].
Kwiaty
Zebrane w wielokwiatowe baldaszki o bardzo nierównych szypułkach – kwiaty w ich centrum są niemal siedzące, a te na skraju mają długie szypułki. Baldaszki zebrane w baldachy złożone i w ich wypadku także promienie środkowych baldaszków są bardzo skrócone, a brzeżnych – długie. Pokrywki są nieliczne, równowąsko-lancetowate. Działki kielicha krótkie, trójkątne. Płatki korony żółte[5].
Owoce
Rozłupnie rozpadające się na dwie rozłupki, spłaszczone, jajowate lub podługowate, z wyraźnymi żebrami[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Selineae[10].

Wykaz gatunków (nazwy zaakceptowane według The Plant List)[7]
  • Zizia aptera (A. Gray) Fernald
  • Zizia arenicola Rose
  • Zizia aurea Koch – ochłystka złocista[8], zyzja złota[11]
  • Zizia bebbii (J.M. Coult. & Rose) Britton
  • Zizia cordata DC.
  • Zizia trifoliata (Michx.) Fernald
Wykaz gatunków (nazwy zaakceptowane według USDA)[4]
  • Zizia aptera (A. Gray) Fernald
  • Zizia aurea Koch – ochłystka złocista
  • Zizia trifoliata (Michx.) Fernald

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
  3. 1 2 Zizia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-07-07].
  4. 1 2 Genus Zizia W.D.J. Koch. [w:] plants.usda.gov [on-line]. USDA, Natural Resources Conservation Services. [dostęp 2019-07-06].
  5. 1 2 3 4 5 Zizia. [w:] WFO Monographs Details [on-line]. The New York Botanical Garden. [dostęp 2019-07-06].
  6. 1 2 3 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 994, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. 1 2 Zizia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-07-07].
  8. 1 2 Wiesław Gawryś, Słownik roślin zielnych, Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 198, ISBN 978-83-925110-5-2.
  9. ↑ Genus:Zizia. [w:] PlantsGalore.com [on-line]. [dostęp 2019-07-06].
  10. ↑ Genus: Zizia W. D. J. Koch. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-07].
  11. ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 80.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.