O Zawiszy Czarnym opowieść – powieść Karola Bunscha[1] z 1959 roku, opowiadająca o jednym z najsłynniejszych polskich rycerzy[2]. Akcja powieści toczy się już po śmierci Zawiszy[3] w 1428. Bohaterem jest kanonik Adam Świnka przygotowujący epitafium i przemowę na symboliczny pogrzeb Zawiszy[4]. Częściowo przez zasianą przez biskupa krakowskiego Zbigniewa wątpliwość, kanonik spotyka się z ludźmi bliskimi poległego rycerza weryfikując urosłe do legendy opowieści o nim, od lat krążące po Europie. Zawisza jest przedstawiony jako wykształcony, nieugięty, z niezłomnymi zasadami rycerz gotowy ponieść każdą ofiarę w obronie wiary i ojczyzny. Powieść wieńczy pełna treść epitafium Adama Świnki[5] Arma tua fulgent, sed non hic ossa quiescunt w oryginale wraz z tłumaczeniem.
Akcja powieści rozpoczyna się, gdy do księcia Witolda przybywa poseł króla Zygmunta. Przynosi wieść o śmierci wielkiego rycerza Zawiszy. Wieść szybko rozprzestrzenia się po Europie i dociera również do Krakowa. Biskup krakowski Zbigniew poleca kanonikowi Adamowi wnikliwe zbadanie legendy Sulimczyka. Kanonik spotyka się z wdową Barbarą, bratem Farurejem[6] i koniuszym Szymonem, co przybliża mu historię Zawiszy od lat chłopięcych aż po ostatnią bitwę pod Gołąbcem.
Zastosowana narracja z wielu punktów widzenia przypomina narrację użytą między innymi przez Roberta Browninga w poemacie Pierścień i księga i Akirę Kurosawę w filmie Rashōmon.
Przypisy
- ↑ Bunsch Karol, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-12-28].
- ↑ Anna Klubówna: Zawisza Czarny w historii i legendzie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1979.
- ↑ Zawisza Czarny z Garbowa, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-12-28].
- ↑ Roman Mazurkiewicz: Średniowieczna poezja świecka. staropolska.pl. [dostęp 2016-12-28]. (pol.).
- ↑ Zawisza Czarny – pierwszy polski celebryta. histmag.org. [dostęp 2016-12-28]. (pol.).
- ↑ Jan Farurej z Garbowa, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-12-28].
Bibliografia
- Karol Bunsch: Warna 1444. O Zawiszy Czarnym Opowieść. Kraków: Editon 2000, 1004. ISBN 83-7366-058-5.