Niziny
wieś
Ilustracja
Cerkiew w drugim dziesięcioleciu XX wieku
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Orły

Liczba ludności (2020)

987[1]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-716[2]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0607506[3]

Położenie na mapie gminy Orły
Mapa konturowa gminy Orły, po prawej znajduje się punkt z opisem „Niziny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Niziny”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Niziny”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Niziny”
Ziemia49°52′48″N 22°52′47″E/49,880000 22,879722[4]

Niziny (do 1977 i w latach 1981–1986 Dusowce[5]) – wieś sołecka w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Orły[3].

Opis

Miejscowość położona jest na skraju Pogórza Przemyskiego, na obszarze bezleśnym, w odległości około 14 kilometrów na północ od Przemyśla, 21 kilometrów na południowy wschód od Jarosławia i 8 kilometrów od Radymna.

Leży nad Sanem, nad którym była przerzucona trójprzęsłowa kładka pieszo-rowerowa o długości 176,85 m (najdłuższe przęsło 114,25 cm)[6], umożliwiająca mieszkańcom z pobliskich Chałupek Dusowskich dotarcie do kościoła parafialnego, sklepów i szkoły oraz przystanków komunikacyjnych[7]. Była ona jedną z najdłuższych tego typu budowli w Polsce[8], stanowiąc także atrakcję turystyczną Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo oraz podkarpackiego fragmentu Drogi św. Jakuba „Via Regia” między Korczową a Pilznem[9].

1 sierpnia 2022 obok kładki w Nizinach ruszyła budowa mostu drogowego na Sanie. Nowy most ma mieć 139 m długości, dwie jezdnie o łącznej szerokości 6 m i nośności 40 ton. W marcu 2023 rozpoczęto stawianie drugiego przęsła, a zakończenie inwestycji planowane jest na wrzesień 2023. Most umożliwi połączenie drogowe gmin Orły i Stubno, dojazd do autostrady A4 i do przejść granicznych w Medyce i Korczowej[10]. W dniu 22 września 2023 r. uroczystego otwarcia mostu na Sanie dokonał Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk przy współudziale przedstawicieli woj.podkarpackiego,powiatu przemyskiego gmin współdziałających i mieszkańców. Aktu poświęcenia Metropolita Przemyski abp Adam Szal. Po otwarci mostu kładkę rozebrano.

We wsi znajduje się przystanek kolejowy Niziny na linii kolejowej nr 91 Kraków Główny – Medyka. Przez wieś przebiegają dwie drogi powiatowe, Przemyśl – Radymno nr 1820 R i Orły – Niziny nr 2108 R[11].

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy, w dekanacie Żurawica, archidiecezji przemyskiej[12]. We wsi działa klub piłkarski LKS Niziny założony w 2012. W sezonie 2023/2024 klub gra w klasie B grupa Przemyśl[13].

W Nizinach znajduje się Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej[14] oraz Wiejski Dom Kultury z miejscowymi organizacjami pożytku publicznego. Od 1949 działa, wyposażona w specjalistyczny sprzęt, jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, która 12 maja 2024 r. obchodziła swoje 75-lecie istnienia. Przed Remizą odsłonięto pomnik św. Floriana ufundowany przez mieszkańców miejscowości Niziny[15].

Części wsi

Integralne części wsi Niziny[3][16]
SIMCNazwaRodzaj
0607512Ulica Pańskaczęść wsi

W przestrzeni publicznej wsi funkcjonują części bez identyfikatora SIMC: Zatorze, Centrum Wieś /ul. Kolejowa/, Osiedle /ul Ogrodowa/, Niziny nad Sanem.

Historia

Pierwszą wzmianką o wsi jest dekret o lokacji na prawie niemieckim czterech wsi około Przemyśla: Większej Zurawicy, Mniejszej Zurawicy, Dusowiec i Zurawy pieczętowany 18 listopada 1387 przez Jana Odrowąża ze Sprowy (zm. 1395/1398) sekretarza króla Władysława Jagiełły[17].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje, że w 1881 wieś zamieszkiwało 6 katolików 732 grekokatolików i 10 izraelitów. Grekokatolicy mieli we wsi cerkiew parafialną pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy, zbudowaną w 1641, a katolicy należeli do parafii w Wyszatyczach[18]. W 1945 dotychczasowi mieszkańcy zostali wysiedleni na wschód, a wieś spalona. Ocalała jedynie drewniana cerkiew. Cerkiew zawaliła się na początku lat 50. XX wieku i została rozebrana[19]. Część ikonostasu zachowała się i jest przechowywana i eksponowana w Muzeum Archidiecezji Przemyskiej (Ikony ze zbiorów Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu). Do dzisiaj zachowały się 2 cmentarze greckokatolickie (drugi po prawej stronie Sanu), duży kamień przycerkiewny i Krzyż Pańszczyźniany z 1848 roku (postawiony na pamiątkę zniesienia pańszczyzny w Galicji przez Cesarza Ferdynanda I Habsburga).

W 1947 wieś została zasiedlona przez osadników z Handzlówki[20]. Z czasem dołączali kolejni z powiatów łańcuckiego, rzeszowskiego i przeworskiego. Zwieńczeniem odbudowy i osadnictwa wsi są pomniki-jubilaci: 10-, 50-, i 70-lecia. Obok tychże stoi obelisk z tablicą – laurem uhonorowania zasług mieszkańców w odbudowie wsi i kraju[21]. W Nizinach wybudowano biologiczną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 225 m³ obsługującą także sąsiednie miejscowości[22].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-01-22]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 815 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 87636
  5. ↑ Zobacz: zmiany nazw miejscowości w południowo-wschodniej Polsce.
  6. ↑ Kładki, przewodnik, Niziny [online], footbridge.pl [dostęp 2020-07-29].
  7. ↑ Strona miejscowości Niziny [online], Strona miejscowości Niziny [dostęp 2020-07-29] (pol.).
  8. ↑ Technologiczne aspekty budowy betonowych mostów podwieszonych [online], dnibetonu.com [dostęp 2022-06-13] (pol.).
  9. ↑ ViaRegia. Etap 1a2 [online], camino.net.pl [dostęp 2020-07-29] (pol.).
  10. ↑ Portal nowiny24.pl Budowa ważnego mostu na Sanie koło Przemyśla. Opublikowano 10 marca 2023
  11. ↑ Wykaz przystanków zlokalizowanych w ciągu dróg powiatowych.
  12. ↑ Strona parafii.
  13. ↑ Klub na portalu 90minut.pl.
  14. ↑ Strona szkoły podstawowej.
  15. ↑ Portal nowiny24.pl
  16. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  17. ↑ Jan Odrowąż H. Odrowąż. ipsb.nina.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-26)].. Polski Słownik Biograficzny – tom 23 werset 24–28.
  18. ↑ Dusowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 231.
  19. ↑ Cerkiewnik Polski, katalog cerkwi.
  20. ↑ Strona wsi.
  21. ↑ Gmina Orły. 70-lecie osadnictwa Dusowce-Niziny.
  22. ↑ Wykaz oczyszczalni w województwie podkarpackim. poz.15. wios.rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-09)]..

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.