Niszczyciele
typu Faulknor

HMS „Botha”
Kraj budowy	Wielka Brytania
Użytkownicy	Royal Navy  Armada de Chile
Stocznia	J. Samuel White, Cowes
Wejście do służby	1914-1915
Wycofanie	1916-1920
Zbudowane okręty	4
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 1610 ton pełna: 2000 t
Długość	100,8 metra całkowita
Szerokość	9,91 m
Zanurzenie	3,53 m
Napęd	3 zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM 6 kotłów, 3 śruby
Prędkość	31 węzłów
Załoga	197
Uzbrojenie	6 dział kal. 102 mm (6 x I) 1 działko plot. kal. 40 mm 2 km kal. 7,7 mm 4 wt kal. 533 mm

Niszczyciele typu Faulknor – brytyjskie niszczyciele z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręty zostały zamówione w Wielkiej Brytanii przez rząd Chile jako jednostki typu Almirante Lynch, jednak po wybuchu wojny zostały zarekwirowane i zakupione przez Brytyjczyków. W latach 1912-1915 w stoczni J. Samuel White w Cowes zbudowano cztery okręty tego typu, wcielone do Royal Navy w latach 1914-1915. Trzy z nich po zakończeniu działań wojennych (bez utraconego w bitwie jutlandzkiej HMS „Tipperary”) trafiły do pierwotnego zamawiającego – Armada de Chile. Okręty skreślono z listy floty w 1933 roku.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Almirante Lynch zostały zamówione przez rząd Chile w Wielkiej Brytanii na początku 1911 roku^[1] . W momencie budowy okręty te należały do największych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie^[1] [2]. Z zamówionych sześciu niszczycieli tylko dwa zostały ukończone do wybuchu I wojny światowej i odebrane przez Armada de Chile („Almirante Lynch” i „Almirante Condell”); pozostałe cztery zostały zarekwirowane przez rząd brytyjski i wcielone do Royal Navy jako HMS „Faulknor”, HMS „Broke”, HMS „Botha” i HMS „Tipperary”^{[1] [3][uwaga 1]}.

Przejęte przez Brytyjczyków niszczyciele (nazwane przewodnikami flotylli typu Faulknor) zostały lekko zmodyfikowane w stosunku do pierwowzoru: zamontowano na nich wyrzutnie torpedowe o kalibrze 533 mm i pojedyncze działko przeciwlotnicze kal. 40 mm (zamiast dwóch karabinów maszynowych kal. 7,7 mm), a większa masa zainstalowanego uzbrojenia spowodowała wzrost wyporności okrętów^[4] .

Wszystkie jednostki typu Faulknor zostały zbudowane w brytyjskiej stoczni J. Samuel White w Cowes^[3][4] . Stępki okrętów położono w 1912 roku, a zwodowane zostały w latach 1914-1915^[4] .

Dane taktyczno-techniczne

Okręty były dużymi niszczycielami o długości całkowitej 100,8 metra, szerokości 9,91 metra i zanurzeniu 3,53 metra^[4] [5]. Wyporność normalna wynosiła 1610 ton, zaś pełna 2000 ton^[4] [5]. Siłownie okrętów stanowiły trzy zestawy turbin parowych systemu Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM, do których parę dostarczało sześć kotłów White-Forster^[4] [6]. Prędkość maksymalna napędzanych trzema śrubami okrętów wynosiła 31 węzłów^[4] [5]. Okręty zabierały zapas 433 ton węgla i 83 tony paliwa płynnego^[4] [5].

Na uzbrojenie artyleryjskie okrętów składało się sześć pojedynczych dział kalibru 102 mm (4 cale) L/40 Armstrong, pojedyncze działko przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark II i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,7 mm L/94^[4] [5]. Broń torpedową stanowiły cztery wyrzutnie kal. 533 mm (21 cali)^[4] [5].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 197 oficerów, podoficerów i marynarzy^{[4] [5][uwaga 2]}.

Służba

Cztery chilijskie niszczyciele typu Almirante Lynch, będące w trakcie prac wyposażeniowych, zostały na początku wojny zakupione przez rząd brytyjski i weszły do służby w Royal Navy w latach 1914-1915, jako „Faulknor” (ex-„Almirante Simpson”), „Broke” (ex-„Almirante Goñi”), „Botha” (ex-„Almirante Williams Rebolledo”) i „Tipperary” (ex-„Almirante Riveros”)^[3][4] . „Faulknor”, „Broke” i „Tipperary” wzięły udział w bitwie jutlandzkiej, podczas której „Broke” doznał ciężkich uszkodzeń, a „Tipperary” został zatopiony^[7][8]. W latach 1918-1919 okręty poddano modernizacji: zdemontowano cztery pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian dwie armaty kal. 120 mm L/45 BL Mk I^[4] .

W 1920 roku trzy ocalałe niszczyciele zostały odsprzedane Chile i w maju tego roku weszły do służby w Armada de Chile pod nazwami „Almirante Riveros” (ex-„Faulknor”), „Almirante Uribe” (ex-„Broke”) i „Almirante Williams” (ex-„Botha”), określane od tego momentu w marynarce tego kraju typem Almirante Williams^[9] . Jednostki zostały skreślone z listy floty z powodu znacznego zużycia w 1933 roku^[9] [10].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: ALMIRANTE LYNCH destroyers (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).
• Ivan Gogin: ALMIRANTE WILLIAMS destroyers (1914-1915/1920). Navypedia. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).
• Ivan Gogin: FAULKNOR flotilla leaders (1914-1915). Navypedia. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Tadeusz Klimczyk: Największe starcie pancerników. Bitwa jutlandzka. Warszawa: Wydawnictwo Magnum-X, 2007, seria: Biblioteka Magazynu „Morza, Statki i Okręty” nr 15. ISBN 978-83-88920-43-4. OCLC 750110342.
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).