Nikandra
Ilustracja
Nikandra miechunkowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

nikandra

Nazwa systematyczna
Nicandra Adans.
Fam. 2: 219. Jul-Aug 1763[3]
Typ nomenklatoryczny

N. physalodes (L.) Gaertn.[3]

Synonimy
  • Calydermos Ruiz et Pavón
  • Pentagonia Heister ex Fabricius
  • Physalodes Boehmer[3]

Nikandra, wzdętka[4] (Nicandra Adans.) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Jest to takson monotypowy tj. należy tu jeden gatunek – nikandra miechunkowa[5][6] Nicandra physalodes (L.) Gaertn. Fruct. Sem. Pl. 2: 237 1791[7]. Roślina ta pochodzi prawdopodobnie z Ameryki Południowej (Peru), ale została szeroko rozpowszechniona w strefie międzyzwrotnikowej[5] oraz w strefach umiarkowanych obu półkul[8]. W Polsce ma status zadomowionego antropofita[4].

Gatunek uprawiany jest jako jednoroczna roślina ozdobna[5]. Sadzony jest też dlatego, że z powodu zawartości steroidowych laktonów odstrasza muchy. Niektórym nasionom brakuje jednego chromosomu, co sprawia, że mogą one pozostawać w uśpieniu przez około 30 lat[6].

Morfologia

Pokrój
Roślina jednoroczna osiągająca do 1,5 m wysokości i zwykle o jeszcze większej szerokości[5].
Liście
Pojedyncze, skrętoległe, ząbkowane[5].
Kwiaty
Pięciokrotne, promieniste, wyrastają pojedynczo w kątach liści. Kielich o działkach wolnych, sercowatych, z krawędziami ze sobą stykającymi się i wywiniętymi na zewnątrz, w efekcie kielich ma 5 ostrych krawędzi. Korona kwiatu u nasady to dzwonkowato zrośnięte i białe części płatków, które wyżej rozszerzają się w rozpostarte kołowo i fioletowe łatki o średnicy ok. 4 cm. Pręcików jest 5, równych długością. Zalążnia górna, trój- do pięciokomorowa, z licznymi zalążkami, szyjka słupka pojedyncza, zakończona kulistym znamieniem[5].
Owoce
Purpurowa jagoda w miarę dojrzewania zasychająca i pękająca po dojrzeniu, zawierająca dużą liczbę drobnych nasion[5].

Systematyka

W obrębie rodziny psiankowatych (Solanaceae) klasyfikowana w podrodzinie Solanoideae[9].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-20] (ang.).
  3. 1 2 3 Nicandra. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2017-02-20]. (ang.).
  4. 1 2 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 120, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 229. ISBN 0-333-74890-5.
  6. 1 2 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 629, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ Nicandra physalodes (L.) Gaertn.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-23].
  8. ↑ Nicandra physalodes (L.) Gaertn.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-22].
  9. ↑ Genus: Nicandra Adans.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-20].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.