Grupa nerwu błędnego – nerw językowo-gardłowy podpisany jako Glossopharyngeal

Nerw językowo-gardłowy, nerw IX (łac. nervus glossopharyngeus) – dziewiąty nerw czaszkowy. Jest nerwem mieszanym: większą część nerwu tworzą włókna czuciowe, unerwiające gardło i język; niewielką część stanowią włókna ruchowe, przeznaczone dla mięśni gardła (m. zwieracza górnego gardła, m. rylcowo-gardłowego, m. podniebienno-gardłowego), języka (m. podniebienno-językowy), podniebienia (m. dźwigacz podniebienia miękkiego) i wydzielnicze dla ślinianki przyusznej.

Włókna czuciowe i smakowe zakończone są w jądrze samotnym (łac. nucleus solitarius). Włókna ruchowe rozpoczynają się w górnej części jądra dwuznacznego (łac nucleus ambiguus). Włókna przywspółczulne wychodzą z jądra ślinowego dolnego (łac. nucleus salivatorius inferior).

Nerw ten odchodzi od rdzenia przedłużonego 5-6 korzonkami, które ukazują się w bruździe bocznej tylnej za oliwką. Opuszcza czaszkę przez część przyśrodkową otworu szyjnego. W obrębie otworu tworzy zwój górny (ganglion superius), a po wyjściu z czaszki - zwój dolny (ganglion inferius), położony w dołku skalistym. Po wyjściu z czaszki biegnie pomiędzy żyłą szyjną wewnętrzną a tętnicą szyjną wewnętrzną, a następnie kieruje się ku nasadzie języka i bocznej ścianie gardła.

Miejsce wyjścia nerwu językowo-gardłowego z pnia mózgu

Gałęzie

  • nerw bębenkowy - odchodzi od zwoju dolnego w dołku skalistym i przez kanalik bębenkowy dostaje się do jamy bębenkowej
  • gałąź zatoki tętnicy szyjnej, ewent. 2 gałęzie - odchodzi blisko tętnicy szyjnej, dochodzi do zatoki szyjnej i kłębka szyjnego przyjmując włókna od nerwu błędnego i z pnia współczulnego
  • gg. gardłowe: 3-4 - do splotu gardłowego
  • gg. do mięśnia rylcowo-gardłowego
  • gg. migdałkowe: 3-4 - do splotu migdałkowego (przy migdałku podniebiennym)
  • gg. językowe, końcowe (unerwiają tylną 1/3 część języka i prowadzą: włókna czuciowe smakowe dla brodawek okolonych i liściastych oraz włókna przywspółczulne dla gruczołów)

Porażenie

Brak czucia w tylnej części języka i górnej gardła, problemy z połykaniem. Obustronne uszkodzenie nerwów językowo-gardłowych niesie ryzyko wystąpienia przełomu nadciśnieniowego ponieważ gałąź nerwu IX (nerw Heringa) zaopatruje we włókna eferentne baroreceptory z zatoki tętnicy szyjnej[1].

Przypisy

  1. ↑ Lucy Norcliffe-Kaufmann, The Vagus and Glossopharyngeal Nerves in Two Autonomic Disorders:, „Journal of Clinical Neurophysiology”, 36 (6), 2019, s. 443–451, DOI: 10.1097/WNP.0000000000000604, ISSN 0736-0258 [dostęp 2022-11-03] (ang.).

Bibliografia

  • Adam Krechowiecki, Florian Czerwiński: Zarys anatomii człowieka. Szczecin: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004. ISBN 83-200-3362-4.
  • Ryszard Aleksandrowicz, Bogdan Ciszek: Anatomia kliniczna głowy i szyi. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 254-257. ISBN 978-83-200-3243-7.
  • Janina Sokołowska-Pituchowa (red.) Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. VII. PZWL 2005 ISBN 83-200-3185-0.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.