Narząd ruchu, układ ruchu (łac. motorium)^[1] – część organizmu odpowiadająca za utrzymanie postawy i wykonywanie ruchów.

Ze względu na budowę i właściwości narząd ruchu człowieka dzielimy na:

• Układ szkieletowy (część bierna) składający się z:
  • kości
  • połączeń międzykostnych:
    • a) wolnych, czyli stawów wraz z ich elementami dodatkowymi
    • b) ścisłych połączeń międzykostnych (więzozrosty, chrząstkozrosty i kościozrosty)

• Układ więzadłowy
• 
  Układ mięśniowy (część czynna – obdarzona zdolnością kurczenia się), czyli mięśnie i ich ścięgna.

W nieco szerszym znaczeniu, to również znajdujące się w nich receptory, oraz część układu nerwowego, sterująca jego czynnością.

Ogólnie można powiedzieć, że wymienione układy tworzą w ciele człowieka skomplikowany system dźwigni, dzięki któremu możemy:

• zmieniać położenie całego ciała (wykonywać ruchy lokomocyjne)
• zmieniać ułożenie części ciała względem siebie, na przykład zgiąć rękę lub nachylić głowę
• utrzymać odpowiednią postawę ciała, co ma dla nas szczególne znaczenie, ponieważ jesteśmy istotami dwunożnymi
• znacznie osłabiać skutki działania różnego rodzaju przeciążeń, na przykład w trakcie wykonywania gwałtownych ruchów.

Nauka o anatomii prawidłowej człowieka opisuje systematycznie poszczególne elementy anatomiczne. Organizm człowieka stanowi anatomiczną i funkcjonalną całość, jednak w celu usystematyzowania anatomii został podzielony na pewne partie. Przy szczegółowym opisywaniu narządu ruchu rozpatrujemy więc kończynę górną, kończynę dolną, tułów, głowę.

Zobacz też

• układ kostny

Przypisy

Bibliografia

• Piotr Tadeusz Kąkol: Biologia : kompendium. Warszawa: Świat Książki, 2007, s. 223. ISBN 978-83-247-0288-6.