Na Zachodzie bez zmian

Im Westen nichts Neues

Pierwsze wydanie powieści
Autor	Erich Maria Remarque
Tematyka	antywojenna
Typ utworu	powieść
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Niemcy
Język	niemiecki
Data wydania	styczeń 1929
Wydawca	Propyläen Verlag
Pierwsze wydanie polskie
Przekład	Stefan Napierski, Ryszard Wojnakowski

Na Zachodzie bez zmian (niem. Im Westen nichts Neues) – antywojenna powieść Ericha Marii Remarque’a, niemieckiego weterana I wojny światowej.

Remarque w 1939 roku

Pierwsze niemieckie wydanie ukazało się w styczniu 1929. W ciągu roku sprzedano milion egzemplarzy książki w samych Niemczech, następny milion rozszedł się za granicą. Na podstawie książki w 1930 nakręcono film pod tym samym tytułem, który zdobył dwa Oscary, w tym za najlepszy film. Dzieło wyreżyserował Lewis Milestone. Druga ekranizacja powieści powstała w 1979 r., trzecia natomiast w 2022 r.

Czytelnikom polskim przybliżył tę pozycję już w 1930 r. Stefan Napierski, która ukazała się nakładem warszawskiego Towarzystwa Wydawniczego „Rój”^[1].

W 1933 roku naziści z rozkazu Josepha Goebbelsa, ówczesnego ministra propagandy zabronili wydawania dzieł Remarque’a i publicznie spalili jego książki. Nazistowska propaganda zaczęła rozpowszechniać nieprawdziwe informacje jakoby Remarque był potomkiem francuskich Żydów, a jego prawdziwe nazwisko brzmiało Kramer (sugerując, że Remarque to pseudonim, który powstał przez odwrócenie kolejności liter w nazwisku Kramer; w rzeczywistości nazywał się Remark), oraz że Remarque nie służył aktywnie podczas I wojny światowej.

Fabuła

Opisana jest w niej okrutna rzeczywistość wojny oraz głębokie oderwanie od cywilnego życia niemieckich żołnierzy. Książka w dobitny sposób przedstawia wojenną rzeczywistość, niemalże z reporterską precyzją. Nie ukazuje heroicznej i bohaterskiej walki żołnierzy na froncie, ale skupia się na ich cierpieniu oraz bezsensowności całego konfliktu, uwypukla tragedię pokolenia, „którego pierwszym zawodem było robienie trupów”.

Książka opowiada o grupie szkolnych przyjaciół, którzy za namową swojego nauczyciela zaciągają się do wojska. Młodzieńcze ideały i chęć walki za kraj okazują się niczym w porównaniu z okrucieństwem wojny. Koledzy ze szkolnej ławki patrzą na śmierć innych i sami uczą się umierać.

Przypisy