Czułek gąsienicznika. 1: trzonek z widocznym radiculusem (nabrzmiałość u nasady oddzielona przewężeniem), 2: nóżka, 3: anellus, 4: wić czułka, 5: pierścień wici (flagellomer)

Nóżka czułka[1], pedicel[1] (łac. pedicellus, pedicellum, articulus pedicellaris, torus) – drugi człon czułków u owadów.

Nóżka stanowi drugi człon (antennomer) czułka, położony dystalnie od trzonka i proksymalnie od wici[1][2][3]. U prawie wszystkich owadów zawiera on narząd Johnstona. Zwykle człon ten jest krótki i odbiega kształtem od innych członów czułków[1][4]. Na powierzchni nóżki znajdować może się kilowata wyniosłość (łac. carina pedicellaris). W czułkach kolankowatych (łac. antenna geniculata) wić wyrasta pod kątem względem nóżki[5].

Na bocznej lub grzbietowo-bocznej ścianie nóżki zaczepia się musculus scapopedicellaris lateralis, a na jej mezalnej lub przednio-mezalnej lub przedniej krawędzi musculus scapopedicellaris medialis. Oba te mięśnie biorą początek w trzonku czułka. Ponadto u wachlarzoskrzydłych boczna krawędź nóżki stanowi miejsce zaczepu dla musculus frontopedicellaris, biorącego początek na czole. U rybików z rodzaju Ctenolepisma z nasadowej części nóżki czułka wychodzi musculus intraflagellaris, ciągnący się prawie do wierzchołka wici czułka[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 55, 480.
  2. ↑ I. Miko: Pedicel. [w:] Hymenoptera Anatomy Ontology Portal [on-line]. 2009-2014. [dostęp 2018-11-17].
  3. ↑ Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 669.
  4. ↑ VI: The Head. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
  5. ↑ Lajos Zombori, Henrik Steinmann: Dictionary of Insect Morphology. de Gruyter, seria: Handbook of Zoology.
  6. ↑ Benjamin Wipfler, Ryuichiro Machida, Bernd Müller, Rolf G. Beutel. On the head morphology of Grylloblattodea (Insecta) and the systematic position of the order, with a new nomenclature for the head muscles of Dicondylia. „Systematic Entomology”, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00556.x.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.