Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej
Ilustracja
Zespół wiatraków
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Domatków (przysiółek Brzezówka)
Kolbuszowa
Kolbuszowa Górna

Adres

ul. Kościuszki 6
36-100 Kolbuszowa

Data założenia

1959

Zakres zbiorów

zabytki architektury drewnianej, zbiory etnograficzne obrazujące życie codzienne Lasowiaków i Rzeszowiaków

Dyrektor

Katarzyna Dypa

Położenie na mapie Kolbuszowej
Mapa konturowa Kolbuszowej, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej”
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego
Mapa konturowa powiatu kolbuszowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej”
Położenie na mapie gminy Kolbuszowa
Mapa konturowa gminy Kolbuszowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej”
Ziemia50°14′41,9″N 21°46′43,0″E/50,244972 21,778611
Strona internetowa

Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej – instytucja kultury województwa podkarpackiego, wpisana do Państwowego Rejestru Muzeów[1]. Obiekt zlokalizowany jest głównie na obszarze miejscowości[2][3] Brzezówka (przysiółka wsi Domatków)[4], a także na terenie Kolbuszowej i Kolbuszowej Górnej[5].

Historia

Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających w 1959. Na początku było placówką prowadzoną społecznie przez kolbuszowskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przyrody i Kultury, jako Muzeum Regionalne Lasowiaków. Po upaństwowieniu w 1971 statutowy obszar działania został określony zasięgiem zamieszkania dwóch grup etnograficznych – Lasowiaków i Rzeszowiaków; wkrótce też zmieniono nazwę na Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. W 1978 otwarto najważniejszą ekspozycję Muzeum – Park Etnograficzny, który zlokalizowano głównie na obszarze pobliskiej miejscowości Brzezówka[6].

Charakterystyka

Park Etnograficzny, skansen budownictwa ludowego, zlokalizowany jest na terenie trzech sąsiadujących ze sobą miejscowości: Brzezówki, Kolbuszowej oraz Kolbuszowej Górnej[6], położony nad rzeką Nil, wśród lasów, stawów i pól uprawnych – zajmuje powierzchnię niemal 30 hektarów z czego większość tego obszaru przynależy do miejscowości Brzezówka[6]. Zgromadzono w nim ponad 80 mniejszych i większych obiektów architektury drewnianej[7] oraz liczne sprzęty, narzędzia oraz inne przedmioty obrazujące życie codzienne wsi Lasowiaków i Rzeszowiaków z przełomu XIX i XX w. Do ciekawych obiektów należy okazały kościół pw. św. Marka Ewangelisty z Rzochowa, zespół wiatraków, młyn wodny, olejarnia, remiza strażacka z wystawą dawnego sprzętu pożarniczego, budynek szkoły i karczmy wiejskiej. Kulturę materialną i duchową Lasowiaków i Rzeszowiaków obrazują także urządzone w niektórych wnętrzach wystawy: wyrobów rękodzielniczych, o pracach gospodarskich, o zwyczajach i obrzędach.

Eksponaty

Sektor wejściowy[8]

Sektor lasowiacki[11]

Sektor rzeszowiacki[12]

  • leśnictwo: leśniczówka z Zerwanki (lata 30. XIX w.), suszarnia (wyłuszczarnia) szyszek z Dąbrówek (1869 r.), suszarnia runa leśnego z Pateraków (lata 30. XX w.), stodoła z Leżajska (I poł. XX w.), stajnia z Przecławia (lata 30. XX w.), spichlerzyk z Zerwanki (lata 30. XX w.), piwniczka z Zerwanki (ok. 1931 r.), wychodek z Zerwanki (lata 30. XX w.), trak z Brzózy Stadnickiej (lata 60.–70. XX w.)[13],
  • zagroda z Brzózy Stadnickiej: chałupa (2 połowa XIX w.), budynek gospodarczy (2 połowa XIX w.), stodoła z Rzeszowa (2 połowa XIX w.), olejarnia z Brzyskiej Woli (przełom XIX i XX wieku),
  • remiza (późniejsza kancelaria gminna i areszt) ze Słociny wystawiona staraniem księdza prałata Daniela Solikowskiego (1877) – wystawa poświęcona Ochotniczym Strażom Pożarnym,
  • kapliczka z Rakszawy (koniec XIX w.), w skansenie od 1983,
  • zagrody okólne z Markowej: Szylarów (XVIII-XIX w.) i Kielarów (1804, XIX w.),
  • zagroda z Budziwoja: chałupa (1867), stodoła (2 połowa XIX w.), piwnica (rekonstrukcja z 1986), spichlerz z Ropczyc (przełom XVIII i XIX w.),
  • wiatrak koźlak z Markowej wzniesiony przez Stanisława Galę (1935)[10].

Imprezy

Corocznie Muzeum organizuje imprezy plenerowe w skansenie:

  • Prezentacje Twórczości Ludowej Lasowiaków i Rzeszowiaków – pierwsza niedziela czerwca
  • Noc Muzeów – maj
  • Co niedzielę w zagrodzie – każda niedziela lipca i sierpnia
  • Koń w gospodarstwie – pokaz pracy na roli i w zaprzęgu – pierwsza niedziela sierpnia
  • Europejskie Dni Dziedzictwa – wrzesień

W dniach 5 – 18 maja 2015 r. oraz 8 – 18 sierpnia 2015 r. w kolbuszowskim skansenie Wojciech Smarzowski wraz z blisko 200 osobową ekipą filmową nagrywał sceny do filmu pt. Wołyń.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Kilka słów o nas [online], Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej [dostęp 2020-05-27] (pol.).
  2. ↑ Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych, Miejsce publikacji: Dz. U. poz. 1612, z późn. zm.
  3. ↑ Główny Urząd Statystyczny / Metainformacje / Słownik pojęć / Pojęcia stosowane w statystyce publicznej [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-04-07].
  4. ↑ Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej - System Informacji Przestrzennej Urzędu Miejskiego w Kolbuszowej. [dostęp 2021-07-19].
  5. ↑ Linia: Muzeum Kultury Ludowej. OpenStreetMap. [dostęp 2021-07-19].
  6. 1 2 3 Plan Odnowy Miejscowości Domatków. [dostęp 2017-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-19)].
  7. ↑ Kilka słów o skansenie. Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. [dostęp 2015-03-02]. (pol.).
  8. ↑ Sektor wejściowy [online], Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej [dostęp 2023-01-08] (pol.).
  9. ↑ A chłopska dusza niech w muzeum odpocznie [online], Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej [dostęp 2023-01-08] (pol.).
  10. 1 2 3 pr. zbior. Mały przewodnik po Parku Etnograficznym w Kolbuszowej, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Kolbuszowa, 2015, s.13-49, ISBN 978-83-939911-0-5
  11. ↑ Sektor lasowiacki [online], Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej [dostęp 2023-01-08] (pol.).
  12. ↑ Sektor rzeszowiacki [online], Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej [dostęp 2023-01-08] (pol.).
  13. ↑ Leśnictwo [online], Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej [dostęp 2023-01-08] (pol.).

Bibliografia

  • Przewodnik – Skansen w Kolbuszowej, Kolbuszowa 2003, wyd. uzupełnione
  • Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej – Biuletyn Jubileuszowy, red. J. Bardan, K. Dypa, Kolbuszowa 2009

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.