Linia Museijärnvägen Lennakatten

Dane podstawowe
Lokalizacja	Uppsala, Szwecja
Zarządca	Stowarzyszenie Muzealne Sztokholm-Roslagens Järnvägar
Długość	33 km
Rozstaw szyn	891 mm
Sieć trakcyjna	parowa/spalinowa
Prędkość maksymalna	40 km/h
Stacja Länna
Historia
Rok otwarcia	1876

Museijärnvägen Lennakatten – wąskotorowa kolej muzealna o długości 33 kilometrów w Upplandii, łącząca Uppsalę z Faringe przez Lännę^[1], obsługiwana przez zabytkowe lokomotywy parowe, spalinowe i autobusy szynowe^[2].

Historia

Stacja Faringe

Lokomotywa spalinowa Z4p

W 1760 w Länna (około 20 km na wschód od Uppsali), otwarto nową hutę żelaza. Produkcja rozwijała się pomyślnie, ale w drugiej połowie XIX wieku istniały już problemy z dowozem surowca do zakładu. W 1876 otwarto kolej Upsala-Länna (ULJ), która z przyczyn oszczędnościowych miała wąski rozstaw szyn, który wynosił 891 mm, co odpowiada trzem starym stopom szwedzkim^[3].

W 1884 otwarto nową linię pomiędzy Länna, a Norrtälje przez Rimbo (LNJ), a rok później odcinek SRJ, między Stockholms Östra i Rimbo przez Danderyd i Vallentuna. Sieć w następnych latach (do 1928) nadal się rozrastała i posiadała również odcinki tramwajowe. Planowano kolejne linie, między innymi do Väddö, Brottby i Långhundra, ale żadna z nich nie doczekała się już realizacji. Z czasem odcinek Sztokholm-Rimbo okazał się najbardziej udanym i rentownym. Kolej Upsala-Länna również funkcjonowała dobrze, ale już odcinek Länna-Norrtälje miał poważne problemy finansowe. W 1905 LNJ zostało przejęte przez SRJ, a w 1908 ULJ również zostało wykupione przez SRJ. W związku z tym Stockholm-Rimbo Jernväg zmieniła nazwę na Stockholm-Roslagens Järnvägar, aby lepiej odzwierciedlić nową rzeczywistość przewozową^[3].

Lata dwudzieste do czterdziestych XX wieku to okres rozkwitu sieci, która liczyła wówczas 326 km linii, a ponadto obsługiwała około 930 km linii autobusowych. Siła robocza liczyła ponad 950 pracowników. SRJ mogła się pochwalić najnowocześniejszymi rozwiązaniami w Szwecji. Między innymi wcześnie zarządzono elektryfikację (1895), zainstalowano blokadę liniową (1906), wprowadzono automatyczne sprzęgi wagonowe (lata 40.) i zdalne sterowanie rozjazdami (lata 40.)^[3].

Od połowy lat pięćdziesiątych rozpoczął się okres zmian na kolei w całej Szwecji, związany z wzrostem motoryzacji indywidualnej. Najbardziej ucierpiały wówczas koleje wąskotorowe ze względu na mniejsze zdolności przewozowe i prędkości szlakowe. Riksdag zdecydował również w tym czasie, że wszystkie szwedzkie koleje zostaną znacjonalizowane i włączone do kolei państwowych Statens Järnvägar (SJ). W przypadku SRJ odbywało się to w dwóch etapach. Najpierw w 1951 przedsiębiorstwo stało się w całości własnością państwa szwedzkiego, a w 1959 zostało włączone do SJ^[3].

Koleje państwowe wprowadziły kilka racjonalizacji, aby spróbować osiągnąć rentowność, ale konkurencja ze strony transportu samochodowego stała się zbyt ostra i poszczególne odcinki zaczęły być likwidowane. 31 grudnia 1966 odjechał ostatni pociąg pasażerski pomiędzy Uppsalą, a Rimbo. Jednak tor nadal pozostał czynny w ruchu towarowym do papierni w Hallstavik^[3].

W 1968 założono Stowarzyszenie Muzealne Sztokholm-Roslagens Järnvägar celem zachowania pamiątek po sieci kolejowej, której groziło już wówczas całkowite zamknięcie. Po kilku latach udało im się uruchomić ruch pociągów muzealnych pomiędzy Uppsalą a Faringe. Wtedy jeszcze kursowały po niej pociągi towarowe, ale od 1977 linia jest już koleją wyłącznie muzealną^[3].

Tabor

Na kolei kursują m.in. parowozy BLJ 4, BLJ 5, lokomotywy spalinowe SRJ 1, SRJ 3, SJ 266, SJ Tp 3515 i autobusy szynowe YBo5p^[4].

Galeria

• 
  Länna po 1890
• 
  Skład w Uppsali

Przypisy