Muhammad Umran
‏محمد عمران‎
ilustracja
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

1922
Al-Mucharram

Data i miejsce śmierci

4 marca 1972
Trypolis

Przebieg służby
Lata służby

1942–1966

Siły zbrojne

Siły Zbrojne Syrii

Jednostki

5 Brygada, 70 Brygada

Główne wojny i bitwy

I wojna izraelsko-arabska,
Zamach stanu w Syrii (1963),
Zamach stanu w Syrii (1966)

Późniejsza praca

działacz emigracyjny

Muhammad Umran
Data i miejsce urodzenia

1922
Al-Mucharram

Data śmierci

4 marca 1972

minister obrony Syrii
Okres

od 8 lipca 1963
do 23 lutego 1966

Przynależność polityczna

Baas

Poprzednik

Zijad al-Hariri

Następca

Hafiz al-Asad

Muhammad Umran (arab. ‏محمد عمران‎, ur. 1922 w Al-Mucharram[1], zm. 4 marca 1972 w Bejrucie) – syryjski wojskowy i polityk, jeden z przywódców zamachu stanu w Syrii w 1963.

Życiorys

Pochodził z rodziny drobnego posiadacza[1], alawity z rodu Chajjatinów[2]. Zawodowy wojskowy; walczył w armii syryjskiej podczas I wojny izraelsko-arabskiej. Zaangażował się w politykę na przełomie lat 40. i 50. XX wieku, gdy armia syryjska stała się podstawową siłą w syryjskim życiu politycznym[1]. Należał do partii Baas[3], do którego wprowadził go Akram al-Haurani[1]. Odegrał drugoplanową rolę w wystąpieniach przeciwko dyktaturze Adiba asz-Sziszaklego w 1954[1].

Wziął udział w tworzeniu Komitetu Wojskowego Partii Baas, utworzonego w Kairze przed 1961 przez grupę syryjskich oficerów skierowanych do służby w Egipcie po powstaniu Zjednoczonej Republiki Arabskiej. Poza nim w Komitecie znaleźli się Salah Dżadid, Hafiz al-Asad, Ahmad al-Mir oraz Abd al-Karim al-Dżundi, również alawici lub ismailici. Umran, który w momencie powstania komitetu był najwyższy stopniem (był podpułkownikiem), jak również najstarszy, w początkowym okresie istnienia tajnej organizacji przewodził jej[1]. Celem komitetu była początkowo jedynie odbudowa partii Baas (zdelegalizowanej po zawarciu egipsko-syryjskiej unii) przy równoczesnym zachowaniu związku Egiptu z Syrią, z czasem także obalenie panującego w Syrii porządku i wzmocnienie pozycji alawitów[3].

Salim Hatum, Muhammad Umran i Salah Dżadid świętują sukces zamachu stanu 8 marca 1963

We wrześniu 1961 zamach stanu Abd al-Karima an-Nahlawiego doprowadził do upadku unii egipsko-syryjskiej. Po ponad roku niestabilności politycznej 8 marca 1963 cywilni i wojskowi działacze partii Baas przeprowadzili kolejny przewrót, po którym partia zdobyła pełnię władzy. Członkowie Komitetu Wojskowego, dzięki protekcji gen. Amina al-Hafiza, zajęli wysokie stanowiska w armii. Muhammad Umran, który osobiście brał udział w przewrocie[4] początkowo został dowódcą 5 brygady armii syryjskiej[5], a następnie objął dowództwo 70 brygady, stacjonującej w garnizonie Katana k. Damaszku i przez to kluczowej dla zachowania przez partię Baas władzy[6]. Został również wicepremierem w rządzie Salah ad-Dina al-Bitara[7].

Po stłumieniu powstania naserystów w Damaszku w czerwcu 1963 i powstaniu Narodowej Rady Dowództwa Rewolucyjnego, kierowanej przez gen. al-Hafiza, Umran został jej członkiem[8]. Był już wówczas zdecydowanym przeciwnikiem Gamala Abdel Nasera i jego polityki[9]. Stanowisko wicepremiera zachował także po rezygnacji al-Bitara i utworzeniu gabinetu gen. al-Hafiza. W tym momencie władza w Syrii była już wyłącznie w rękach wojskowych należących do partii Baas[10].

Mniej radykalny w poglądach niż al-Asad, a przede wszystkim Dżadid, Umran stopniowo popadał w konflikt z dawnymi towarzyszami z Komitetu Wojskowego. W kwietniu 1964 sprzeciwił się tłumieniu powstania w Hamie. Poszukując poparcia cywilnych działaczy partii przeciwko Dżadidowi i Asadowi, ujawnił twórcy i pierwszemu przywódcy partii Baas Michelowi Aflakowi szczegóły funkcjonowania komitetu wojskowego od momentu jego powstania. Krok ten doprowadził do usunięcia go z piastowanych stanowisk - Aflak nie był w stanie obronić go przed potężniejszymi wojskowymi działaczami partii. Został skierowany do Hiszpanii jako ambasador[11]. Ostatecznie odsunięty od władzy po zamachu stanu w 1966 przeprowadzonym przez Dżadida i al-Asada, znalazł się w więzieniu Mazza[12]. Został zwolniony w czasie wojny sześciodniowej[13]. Zbiegł do Libanu; planował powrót do syryjskiego życia politycznego. W 1972 został zamordowany w Trypolisie, najprawdopodobniej przez agenta syryjskich służb specjalnych (pełnia władzy w kraju należała już wówczas do Hafiza al-Asada)[14].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Seale 1989 ↓, s. 62-63
  2. ↑ J. Zdanowski: Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2010. ISBN 978-83-04-05039-6, s.241
  3. 1 2 Seale 1989 ↓, s. 64
  4. ↑ Seale 1989 ↓, s. 76.
  5. ↑ Seale 1989 ↓, s. 79.
  6. ↑ Ł. Fyderek: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 46-48. ISBN 978-83-7638-111-4.
  7. ↑ S. M. Moubayed, Steel & Silk. Men and Women who shaped Syria 1900-2000, Cune Press, 9781885942418, s.346-347
  8. ↑ Seale 1989 ↓, s. 78.
  9. ↑ Seale 1989 ↓, s. 83.
  10. ↑ Seale 1989 ↓, s. 89.
  11. ↑ Seale 1989 ↓, s. 95-96.
  12. ↑ Seale 1989 ↓, s. 102.
  13. ↑ Seale 1989 ↓, s. 143.
  14. ↑ Human Rights in Syria

Bibliografia

  • Patrick Seale: Asad of Syria. The Struggle for the Middle East. Berkeley-Los Angeles: University of California Press, 1989. ISBN 0-520-06667-7. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.