Motylek
Ilustracja
Schizanthus pinnatus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

motylek

Nazwa systematyczna
Schizanthus Ruiz et Pavon
Prodr. 94. Oct(prim.) 1794[3]
Typ nomenklatoryczny

S. pinnatus Ruiz et Pavon[3]

Motylek, schizantus[4] (Schizanthus) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Obejmuje 12 gatunków występujących w Chile[5], gdzie rosną w piętrze alpejskim[6]. Rośliny uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza motylek pierzasty S. pinnatus i jego mieszańce (motylek wisetoński)[5].

Morfologia

Motylek wisetoński
Pokrój
Rośliny jednoroczne osiągające 1 m wysokości[6].
Kwiaty
Efektowne i przypominające kwiaty storczykowatych[6]. Są grzbieciste i odwrócone. Górne dwa płatki korony tworzą (u dołu kwiatu) wargę o 3–4 łatkach, boczne płatki tworzą cztery łatki, dolny płatek (z powodu odwrócenia – znajdujący się u góry) tworzy pojedynczą wargę, czasem słabo dwułatkową[5]. Kwiaty są białe, różowe, purpurowe i fioletowoniebieskie, zawsze ze złotymi plamkami w gardzieli[6]. Pręciki są tylko dwa płodne, a dwa wykształcone jako prątniczek[5].

Systematyka

Rodzaj z monotypowej podrodziny Schizanthoideae z rodziny psiankowatych (Solanaceae)[7]. Podrodzina ta jest bazalna w rodzinie i tym samym siostrzana dla wszystkich pozostałych psiankowatych[5].

Wykaz gatunków[8][4]
  • Schizanthus alpestris Poepp. ex Benth.
  • Schizanthus candidus Lindl.
  • Schizanthus grahamii Gill. ex Hooker
  • Schizanthus hookeri Gillies ex Graham
  • Schizanthus integrifolius Phil.
  • Schizanthus laetus Phil.
  • Schizanthus litoralis Phil.
  • Schizanthus parvulus Sudzuki
  • Schizanthus pinnatus Ruiz & Pav. – motylek pierzasty
  • Schizanthus porrigens Graham
  • Schizanthus tricolor Grau & Gronb.
  • Schizanthus × wisetonensis H. Low – motylek wisetoński

Zastosowanie i uprawa

Rośliny ozdobne sadzone są dla efektownych kwiatów rozwijających się od wiosny do lata. W klimacie ciepłym rosną na rabatach, a w klimacie chłodniejszym w szklarniach (nie znoszą przymrozków). Wymagają stanowisk słonecznych i przepuszczalnej, żyznej gleby. Rośliny rozmnażane są z nasion latem i jesienią[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-24] (ang.).
  3. 1 2 Schizanthus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-12-24].
  4. 1 2 Gawryś Wiesław: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 161. ISBN 978-83-925110-5-2.
  5. 1 2 3 4 5 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 819, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. 1 2 3 4 5 Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 828, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. ↑ Genus: Schizanthus Ruiz & Pav.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-24].
  8. ↑ Schizanthus. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-22].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.