Mońki
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Budynek urzędu miasta w Mońkach
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

podlaskie

Powiat

moniecki

TERC

2008063

Burmistrz

Zbigniew Karwowski (2006)

Powierzchnia

161,56 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


15 126[1]

• gęstość

93,6 os./km²

Nr kierunkowy

85

Tablice rejestracyjne

BMN

Adres urzędu:
ul. Słowackiego 5a
19-100 Mońki
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Mońki
Liczba sołectw

42[2][3]

Liczba miejscowości

42[3]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
53°24′17,82″N 22°47′49,77″E/53,404950 22,797158
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Mońki – gmina miejsko-wiejska w województwie podlaskim, w powiecie monieckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie białostockim.

Siedziba gminy to Mońki.

Według danych z 30 czerwca 2004[4] gminę zamieszkiwało 15 756 osób.

Położenie i struktura powierzchni

Gmina położona jest na Wysoczyźnie Białostockiej (lub Goniądzkiej[5]) we wschodniej Nizinie Podlaskiej i w centralnej części powiatu monieckiego.

Według danych z roku 2002[6] gmina Mońki ma obszar 161,56 km², w tym:

  • użytki rolne: 79%
  • użytki leśne: 13%

Gmina stanowi 11,69% powierzchni powiatu.

Historia

Ślady wczesnego osadnictwa na terenie obecnej gminy Mońki wiążą się z tzw. Pisarową Górą w pobliżu wsi Krzeczkowo, gdzie prowadzone były badania archeologiczne.

Znajdowały się tu trzy folwarki – Waśki, Hornostaje i Krzeczkowo. Mimo zniszczenia większości zabudowań, wciąż istnieją ślady świadczące o ich istnieniu. W XIX wieku na terenie obecnej gminy zbudowano linię kolejową, a także stację w Mońkach. W Hornostajach zlokalizowano koszary 62 Suzdalskiego Pułku Piechoty, można znaleźć informacje o istnieniu linii kolejki wąskotorowej do Moniek[7].

Przed II wojną światową wieś Mońki znajdowała się w gminie Kalinówka w powiecie białostockim. W 1954 roku nastąpiła reforma administracyjna, w wyniku której zniesiono gminy na rzecz gromad. Te zaś utworzono m.in. w Mońkach, Boguszewie, Dziękoniach i Hornostajach. Przy kolejnej reformie, w roku 1973 utworzono gminę Mońki.

Religia

Moniuszeczki

W gminie Mońki znajdują się siedziby trzech parafii Kościoła Rzymskokatolickiego w ramach dekanatu Mońki oraz jedna należąca do dekanatu Knyszyn[8]:

  • Dekanat Mońki
Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach
Parafia św. Brata Alberta Chmielowskiego w Mońkach
Parafia św. Klary w Kuleszach
  • Dekanat Knyszyn
Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Boguszewie

W sąsiednim Krypnie znajduje się sanktuarium ze słynącym łaskami obrazem Matki Boskiej.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004[4]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
Jednostkaosób %osób %osób %
Populacja15 756100798750,7776949,3
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]		97,549,448,1
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Mońki w 2014 roku[1].


Turystyka

Lewonie

Dla turystyki gminy Mońki najważniejszy jest zlokalizowany w sąsiednich gminach Biebrzański Park Narodowy. W Mońkach istnieją obiekty oferujące noclegi, a w Masiach szkolne schronisko młodzieżowe.

Zabytki

Dwór w Sikorach, wejście

W gminie Mońki znajduje się pięć obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków:

Edukacja i kultura

Głównym ośrodkiem edukacji w gminie są Mońki, gdzie znajdują się publiczne przedszkole, dwie szkoły podstawowe (w tym zespół szkół ze szkołą muzyczną), gimnazjum oraz Zespół Szkół kształcenia średniego. Istnieją także dwie wiejskie szkoły podstawowe – w Kuleszach i Boguszewie[9].

Moniecki Ośrodek Kultury zajmuje się organizowaniem m.in. imprez kulturalnych.

Opieka społeczna i zdrowotna

W Mońkach znajduje się szpital powiatowy, a także kilka prywatnych jednostek świadczących usługi opieki zdrowotnej oraz kilka aptek. Tam też zlokalizowany jest dom pomoc społecznej.

Przytulanka

Bezpieczeństwo

W Mońkach znajdują się Komenda Powiatowa Policji oraz Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej. W 2009 roku w Zawodach gminnych OSP wzięło udział 5 drużyn OSP – z Moniek, Sikor, Boguszewa, Mejł i Kulesz[10].

Sołectwa

Boguszewo, Ciesze, Czekołdy, Dudki, Dudki-Kolonia, Dzieżki, Dziękonie, Hornostaje, Hornostaje-Osada, Jaski, Kiślak, Koleśniki, Kołodzież, Konopczyn, Kosiorki, Kropiwnica, Krzeczkowo, Kuczyn, Kulesze, Lewonie, Łupichy, Magnusze, Masie, Mejły, Moniuszeczki, Oliszki, Ołdaki, Potoczyzna, Przytulanka, Pyzy, Rusaki, Rybaki, Sikory, Sobieski, Świerzbienie, Waśki, Wojszki, Zalesie, Zblutowo, Znoski, Zyburty, Żodzie[2].

Sąsiednie gminy

Goniądz, Jaświły, Knyszyn, Krypno, Trzcianne

Współpraca zagraniczna

Gmina Mońki zawarła umowę o współpracy z urzędem rejonu olickiego na Litwie[11].

Przypisy

  1. 1 2 Gmina Mońki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. 1 2 Strona gminy,sołectwa
  3. 1 2 Urząd Statystyczny w Białymstoku
  4. 1 2 Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. ↑ Geoportal 2 | iMap [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2017-11-25].
  6. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  7. ↑ J. Maroszek, A. Studniarek, Szkic historyczny miasta i gminy Mońki.
  8. ↑ http://www.archibial.pl/parafie.php [dostęp na: 2012-08-11].
  9. ↑ http://um-monki.pl/ [dostęp 2012-08-11].
  10. ↑ Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Mońkach. monki.straz.bialystok.pl. [dostęp 2015-10-05].
  11. ↑ Um-monki.pl/index2.php?idmodyf=624&page=0.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.