32. Mistrzostwa świata w szybownictwie – najważniejsze zawody szybowcowe w 2012 roku zostały podzielone na dwie części. Mistrzostwa świata w klasie otwartej, 15 m oraz 18 m odbyły się w amerykańskiej miejscowości Uvalde między 28 lipca a 19 sierpnia 2012, natomiast rywalizacja w klasie światowej, standard i klub odbyła się w miejscowości Adolfo Gonzales Chaves (Argentyna) w dniach 6-19 stycznia 2013 roku.

Podczas pierwszej części zawodów indywidualnie dwa tytuły mistrzowskie zdobyli reprezentanci Polski. Sebastian Kawa na szybowcu SZD-56 Diana zwyciężył w klasie 15 m, a Zbigniew Nieradka (Schleicher ASG 29), podobnie jak dwa lata wcześniej, w klasie 18 m. Srebrny medal w tej klasie zdobył Łukasz Wójcik[1][2]. W klasie otwartej złoty medal zdobył Francuz Laurent Aboulin. Wynik polskiej reprezentacji jest największym (do 2012) sukcesem polskiego szybownictwa[3].

Ceremonia wręczenia medali

Miejsce zawodów

Zawody rozgrywane były (startując z Uvalde) nad intensywnie rozgrzewającymi się w dzień równinami (w przybliżeniu w prostokącie sięgającym około 150 km na północ i podobnie na wschód i południe od Uvalde) Texasu. Silne (powyżej 40 °C) nagrzewanie gruntu powoduje tam bardzo dobre warunki do termicznych lotów szybowcowych (wysoko sięgające obszary silnie wznoszącego się powietrza), porównywane przez uczestniczących pilotów do warunków Południowej Afryki i Namibii (uznawanych za jedne z najlepszych w świecie). Dodatkowo występujące na północy obszaru zawodów wzgórza ciągnące się w osi wschód-zachód oraz przeważnie południowe wiatry często umożliwiały bardzo długie przeskoki (bez potrzeby krążenia dla naboru wysokości) w wielu kierunkach. Skutkowało to (średnimi) szybkościami na trasach zawodów które są (dla długich tras) nieosiągalne w Europie oraz możliwością organizowania wyścigów na bardzo długich (powyżej 500 km) trasach. Z 14 zaplanowanych dni zawodów konkurencje rozegrano 13 razy (jeden dzień przerwy spowodowany między innymi fizycznym zmęczeniem zawodników) co (procent „lotnych” dni) jest bardzo dobrym wynikiem. Wysoka temperatura powodowała jednak wiele problemów technicznych dla szybowców. Konieczność ciągłych napraw sprzętu w bardzo gorącym klimacie była bardzo obciążająca dla ekip.

Szybowce

Klasa Otwarta

Mistrzostwa były sceną porównania najnowszych trendów i konstrukcji w budowie szybowców. W klasie otwartej wystąpiły najnowsze szybowce: Concordia, Quintus, Antares, JS-1C (wersja ze skrzydłami o rozpiętości 21 m[4]). Relatywne wartości nowych szybowców były przed zawodami relatywnie nieznane – niektóre konstrukcje (Concordia, JS-1C) były zakończone tak krótko (JS-1C na 3 tygodnie – w fabryce w Południowej Afryce, Concordia na 2 miesiące) przed zawodami że piloci mieli na nich (JS-1C) poniżej 10 godz. treningu[5]. Niektóre szybowce były pilotowane przez ich konstruktorów/współkonstruktorów (bracia Jonker, Dick Butler). Wyniki z tych MŚ jeżeli chodzi o szybowce nie są jednoznaczne, konstruktorzy oczekiwali lepszego wyniku Concordii (Dick Butler na tym szybowcu zajął ostatecznie 7 miejsce), ale jest to być może spowodowane „małym wlataniem” pilota w ten unikatowy[6] szybowiec. W wywiadach po zakończeniu zawodów uczestnicy nie byli zgodni we wskazaniu zwycięskiej konstrukcji.

Budowa Concordii[6] była od wielu lat obserwowana z bardzo dużym zainteresowaniem, szczególnie w społeczności pilotów USA. Szybowiec ten był budowany w jednym egzemplarzu, specjalnie dla konkretnego pilota (Dicka Butlera), wyłącznie w celu zdobycia najlepszego wyniku w mistrzostwach świata. Względy ekonomiczne (koszt, możliwość dalszej sprzedaży) w tym projekcie nie były brane pod uwagę. Była to sytuacja podobna do budowy jachtów na potrzeby regat Pucharu Ameryki. Konstruktorzy liczyli na to, że bezkompromisowa konstrukcja przyniesie przełom w wynikach osiąganych w zawodach MŚ.

Przy budowie Concordii brano pod uwagę doświadczenie innego ekstremalnego szybowca – Eta – który mimo wciąż utrzymywanego rekordu doskonałości (ok. 72) i rozpiętości skrzydeł (30,9 m)[7], poza debiutem (pilotowany przez Janusza Centkę w Mistrzostwach Świata w Lesznie w 2003 roku osiągnął 2. miejsce) nie miał dalszych sukcesów na poziomie MŚ. Przy projektowaniu Concordii uważano, że brak dalszych sukcesów Ety jest spowodowany m.in. niemożnością wystarczającego dobalastowania tego szybowca dla osiągnięcia optymalnych dla niego – przy dużych prędkościach – obciążeń powierzchni nośnej (przeszkadzał tu limit 850 kg masy startowej wynikający z regulaminu klasy otwartej). Concordia została zaprojektowana[7] – przy podobnie ekstremalnej rozpiętości 28 m – m.in. z mniejszą powierzchnia nośną (13,7 m², mniejsza cięciwa, maks. obciążenie 62 kg/m² – dla porównania samolot myśliwski PZL P11/I miał obciążenie 82 kg/m²) aby ominąć ten problem, co „przy okazji” spowodowało, że Concordia ma rekordowe wydłużenie skrzydeł (57, najwyższe w historii szybownictwa[7]). Wobec postulowanej przez konstruktorów teoretycznej przewagi – w sensie uważanych za istotne parametrów jak aspekt czy obciążenie powierzchni – Concordii nad innymi maszynami, jej wyniki budzą duże zainteresowanie.

Na tle niejasnego wyniku ekstremalnie ambitnego projektu Concordii znaczący jest wynik (w klasie otwartej, lokaty 3, 6, 9, 11) szybowców JS-1C. Są to szybowce o o wiele mniejszej rozpiętości i wydłużeniu skrzydeł (21m), w produkcji seryjnej, z kadłubem i skrzydłami (pomijając końcówki) szybowca klasy 18m. Ich wynik burzy[8] dotychczasowe stereotypy o tym co w konstrukcji szybowca jest konieczne dla bycia konkurencyjnym w klasie otwartej na najwyższym poziomie zawodów (także Quintus – 1. miejsce w klasie otwartej – i Antares mają „krótkie” skrzydła – 23 m).

W historii mistrzostw świata był wypadek kiedy – w klasie otwartej – zawodnik pilotujący teoretycznie istotnie słabszy od rywali szybowiec zdobył złoty medal. Jan Wróblewski na szybowcu Foka 4 klasy Standard (skrzydła ograniczone do 15 m, bez klap) zwyciężył w 1965 roku w klasie otwartej pokonując maszyny teoretycznie o wiele lepsze. Tamtemu sukcesowi jednak pomogło wyłożenie przez organizatorów jednej z konkurencji (przelot otwarty, bez premii za szybkość) częściowo niwelującej przewagę większych, cięższych i bardziej skomplikowanych maszyn[9].

Należy jednak zwrócić uwagę, że warunki meteorologiczne w trakcie Mistrzostw („bardzo silne” w terminologii szybowników) były inne od typowo spotykanych np. w Europie, dlatego wyniki Mistrzostw nie są być może uniwersalnie miarodajne jeżeli chodzi o porównanie konstrukcji.

Klasa 15 m

W tej klasie wszystkie startujące szybowce miały jakość ocenianą (współczynniki[10]) niemal tak samo. Wyniki Mistrzostw to potwierdzają, poszczególne typy maszyn zajmowały zarówno wysokie, jak i dalekie pozycje.

Polscy reprezentanci

Polska wystawiła w klasach 15 m, 18 m i otwartej odpowiednio dwu, trzech i jednego reprezentanta. Każdy kraj mógł wystawić dwu reprezentantów w każdej klasie, z tym że broniący Mistrz Świata (w polskim wypadku Zbigniew Nieradka w klasie 18 m) miał dodatkowe miejsce. W klasie otwartej dla niektórych reprezentacji (w tym polskiej) problemem był szczególnie w tej klasie wysoki koszt szybowców umożliwiających nawiązanie konkurencji i związana z tym niemożność wystawienia dwu zawodników. Posiadanie w danej klasie większej ilości reprezentantów w jednej drużynie daje dużą przewagę, gdyż piloci latając w grupie mogą sprawniej znajdywać konieczne obszary noszeń termicznych.

  • Klasa otwarta, Wiktor Koźlik, 19 miejsce.

Skutkiem rewolucji w konstrukcji szybowców uczestniczących w tych MŚ było dalsze miejsce jedynego polskiego reprezentanta w klasie otwartej, Wiktora Koźlika. Startował on na własnym szybowcu Nimbus-4 (koszt sprzętu w tej klasie był ponad możliwości Aeroklubu Polskiego) – szybowcu który w 2011 roku stanowił apogeum jakości sprzętu. Wiktor Koźlik w 2011 roku, w ramach przygotowania do startu w MŚ, zdobył 4 miejsce w mistrzostwach USA (także w Uvalde) na Nimbusie-4, ucząc się wtedy latać na tej maszynie (dostawa w przeddzień mistrzostw)[11]. W 2012, wobec pojawienia się „prosto z fabryki” na MŚ wielu nowych konstrukcji, szybowiec Nimbus-4 nagle okazał się przestarzały. Wiktor Koźlik pokonał jednak kilku pilotów dysponujących najnowszymi maszynami.

W klasie 18 m Zbigniew Nieradka obronił tytuł Mistrza Świata, z Łukaszem Wójcikiem na drugim miejscu. Jest to drugi w historii MŚ przypadek zajęcia przez polskich reprezentantów 1. i 2. miejsca[uwaga 1].

Zwycięstwo Sebastiana Kawy w klasie 15 m wysuwa go na pierwsze miejsce wśród wszystkich mistrzów świata w historii (5 zwycięstw), przewyższając rekord Australijczyka Ingo Rennera (4 zwycięstwa).

Trenerem ekipy był Jacek Dankowski, trener Szybowcowej Kadry Narodowej.

Wyniki drużynowe

W klasyfikacji drużynowej Polska zajęła 1. miejsce[12], przed Wielką Brytanią i Niemcami, broniąc tytułu zwycięzcy drużynowego z poprzednich MŚ w Segedynie (2010)[13]. Zostało to osiągnięte bardzo skromnymi (minimalny skład ekipy) środkami. Na przykład sami piloci musieli wykonywać niespodziewane i obciążające naprawy i serwis sprzętu, kosztem czasu na wypoczynek i przygotowanie taktyczne. Przykładem takiej sytuacji była konieczność naprawy – tuż przed startem – przebitej opony w szybowcu Tomasza Rubaja. Kosztowało to obu pilotów z klasy 15 m utratę tego dnia dużej ilości punktów (Sebastian Kawa – kolejny raz w swojej karierze demonstrując konsekwentnie postawę sportsmena – krytycznie opóźnił swój start[14], by pomóc opóźnionemu po naprawie sprzętu koledze).

Wypadek

W czasie Mistrzostw doszło do zderzenia francuskiego pilota Louis Bouderlique i Petera Hartmana z Austrii w klasie 15 m. Ogon maszyny Austriaka został odcięty, pozostałość szybowca wykonywała ciasne zewnętrzne pętle[15], na szczęście pilot zdołał oddzielić się od maszyny i otworzyć spadochron. Dwoje pilotów z Niemiec (Susanne Schoedel i David Bauder) przerwało (kolejny przykład postawy fair play) konkurencję by eskortować w powietrzu uszkodzony szybowiec francuskiego pilota z powrotem na lotnisko[16].

Traking

W zawodach szybowcowych problemem dla kibiców jest odległość na jakiej latają zawodnicy (obszar zawodów rozciąga się na obszar wielkości setek kilometrów, na wysokość 2000+ m). Na tych odległościach absolutnie niemożliwe jest obserwowanie zawodów z ziemi. Dlatego zaczęto stosować na szybowcach nadajniki raportujące pozycję, wysokość, szybkość i inne dane lotu, wyświetlane następnie na żywo na stronach internetowych zawodów. Technologia ta („traking”[17]) jest wciąż niedojrzała, z wielu technicznych powodów takie śledzenie jest nieporównanie trudniejsze od powszechnie używanych systemów śledzenia np. samochodów. W Uvalde traking działał z licznymi błędami, ale częściowo umożliwiał kibicowanie czołowym zawodnikom „na żywo”.

Ciekawostki

  • Łączna odległość wylatana przez pilotów w trakcie Mistrzostw w Uvalde (około 800 000 km, z dniami treningowymi) przewyższa odległość do Księżyca i z powrotem[18]. Należy przypomnieć, że (poza startem) ta odległość była pokonana bez użycia silników, wykorzystując (poprzez ruchy mas powietrza) energię Słońca.

Wyniki

Klasa otwarta

Miejsce Zawodnik Szybowiec Wynik (pkt)
złotoFrancja Laurent AboulinQuintus M12084
srebroNiemcy Michael SommerEB2911977
brązPołudniowa Afryka Oscar GoudriaanJS1-C 2111835
4.Niemcy Tassilo BodeQuintus M11774
5.Wielka Brytania Peter HarveyAntares 2311759
6.Australia Bruce TaylorJS1-C 2111470

Klasa 15 m

Miejsce Zawodnik Szybowiec Wynik (pkt)
złotoPolska Sebastian KawaSZD-56 Diana11062
srebroNiemcy Matthias SturmASW-2710628
brązCzechy Radek KrejcirekVentus 2ax10526
4.Holandia Steven RaimondASW-2710291
5.Austria Michael RassASG-2910242
6.Wielka Brytania Ed JohnstonASG-2910225

Klasa 18 m

Miejsce Zawodnik Szybowiec Wynik (pkt)
złotoPolska Zbigniew NieradkaASG 29-1812170
srebroPolska Łukasz WójcikASG 29-18m11840
brązWielka Brytania Mike YoungASG 29-1811774
4.Wielka Brytania Russell CheethamJS1-B11739
5.Niemcy Michael StreitASG 29-1811687
6.Południowa Afryka Uys JonkerJS1-B11543

Klasa standard[19]

Miejsce Zawodnik Szybowiec Wynik (pkt)
złotoPolska Sebastian KawaDiscus 2a6102
srebroNiemcy Mario KiesslingDiscus 2a6038
brązNiemcy Felipe LevinDiscus 2a5955
4.Francja Christophe CousseauDiscus 25825
5.Argentyna Damian GoldenzweigLS 85759
6.Argentyna Gonzalo RieraLS 85721

Klasa światowa[20]

Miejsce Zawodnik Szybowiec Wynik (pkt)
złotoArgentyna Sebastian RieraPW 53505
srebroArgentyna Jorge TartaraPW 53492
brązPolska Jędrzej SkłodowskiPW 53424
4.Węgry Matias PasztorPW 53388
5.Argentyna Eduardo CregoPW 53385
6.Australia Allan BarnesPW 53382

Klasa klub[21]

Miejsce Zawodnik Szybowiec Wynik (pkt)
złotoArgentyna Santiago BercaJantar Std26415
srebroAustralia Tobias GeigerLS 46316
brązCzechy Roman MracekStd. Cirrus6300
4.Holandia Tim KuijpersCirrus 756097
5.Argentyna Javier GaudeJantar Std26086
6.Stany Zjednoczone Sean FrankeASW 206068


Uwagi

  1. ↑ W 1963 Edward Makula i Jerzy Popiel na szybowcach Zefir, klasa otwarta.

Przypisy

  1. ↑ Triumf polskich szybowników!. lotniczapolska.pl. [dostęp 2012-08-24]. (pol.).
  2. ↑ Witamy naszych szybowcowych mistrzów!. lotniczapolska.pl. [dostęp 2012-08-24]. (pol.).
  3. ↑ Podsumowanie wyników zawodów przez trenera Jacka Dankowskiego. skn.szybowce.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
  4. ↑ Komunikat producenta o dostępności wariantu JS-1C (18 m/21 m).
  5. ↑ Wywiad ze zdobywcą 3 miejsca w klasie Otwartej, Oscarem Goudriaan.
  6. 1 2 Prezentacja i historia szybowca Concordia.
  7. 1 2 3 Projektowanie Concordii, porównanie z innymi maszynami – Tabela 1 (ang.).
  8. ↑ Wywiad z szefem produkcji szybowców firmy Schrempp-Hirth Tilo Holighausem.
  9. ↑ Problemy rozwoju szybowców Foka i Cobra, „Polska Technika Lotnicza. Materiały historyczne” 32/2007. smil.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]..
  10. ↑ Aktualna tabela współczynników (2012). pre.egc2013.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-01)]..
  11. ↑ „Texas!”. michalkow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]., osobista relacja Wiktora Koźlika, 2011. Opublikowana na witrynie Aeroklubu Ostrowskiego, 2011.
  12. ↑ Wiadomość o wyniku zespołowym reprezentacji Polski.
  13. ↑ Oświadczenie trenera polskiej reprezentacji, Jacka Dankowskiego.
  14. ↑ Relacja Tomasza Kawy z dnia zawodów.
  15. ↑ Relacja Tomasza Kawy z dnia zawodów.
  16. ↑ Relacja z wypadku. wgc2012uvalde.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-08)]. (ang.).
  17. ↑ Sebastian Kawa, „O zawodach szybowcowych”; dostęp 3 września 2012.
  18. ↑ Końcowe uwagi Dyrektora Zawodów, Kena Sorensona.
  19. ↑ 32. Szybowcowe Mistrzostwa Świata – kl. Św Adolfo Gonzalez Chávez, Argentyna. zawodyszybowcowe.info.pl. [dostęp 2013-01-21]. (pol.).
  20. ↑ 32. Szybowcowe Mistrzostwa Świata – kl. Św Adolfo Gonzalez Chávez, Argentyna. zawodyszybowcowe.info.pl. [dostęp 2013-01-21]. (pol.).
  21. ↑ 32. Szybowcowe Mistrzostwa Świata – kl. Św Adolfo Gonzalez Chávez, Argentyna. zawodyszybowcowe.info.pl. [dostęp 2013-01-21]. (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.