Miejsce Pamięci Janowo
Ilustracja
Kapliczka, głazy i płyty w Janowie
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Ryczywół

Data odsłonięcia

2 października 1983

Położenie na mapie gminy Dominowo
Mapa konturowa gminy Dominowo, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Miejsce Pamięci Janowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Miejsce Pamięci Janowo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Miejsce Pamięci Janowo”
Położenie na mapie powiatu średzkiego
Mapa konturowa powiatu średzkiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Miejsce Pamięci Janowo”
Ziemia52°19′20,0″N 17°17′29,4″E/52,322222 17,291500

Miejsce Pamięci Janowo – miejsce pamięci narodowej zlokalizowane w gminie Dominowo, w pobliżu osady Janowo, na terenie kompleksów leśnych pomiędzy Węgierskiem, Klonami, Drzązgowem i Pławcami.

Opis miejsca

Miejsce pamięci obejmuje kompleks kommemoratywny zbudowany ku czci żołnierzy Armii Krajowej, złożony z kapliczki z masztami flagowymi, kręgu kilkunastu głazów pomnikowych oraz tablic, upamiętniających żołnierzy różnych formacji i akcje antynazistowskie z terenu Wielkopolski.

Na kapliczce murowanej (projekt: Jan Kasiński i Marian Banasiewicz) znajduje się tablica o następującej treści: W pobliżu tego miejsca w nocy z 14 na 15 września 1943 r. samolot aliancki dokonał zrzutu broni dla miejscowych oddziałów Armii Krajowej. W odwecie hitlerowcy aresztowali około 200 mieszkańców pobliskich miejscowości, z których wielu poniosło śmierć. W hołdzie uczestnikom akcji społeczeństwo miasta i okolic Kostrzyna. Wrzesień 1983. Na jednym z kamieni wisi ponadto następująca tablica: W pobliżu tego miejsca 21 kwietnia 1944 r. zginął w czasie niemieckiej obławy członek sztabu Inspektoratu Armii Krajowej Środa, plutonowy Wawrzyniec Chałupka. Poległ niepokonany. Janowo 2008 r.

Na pozostałych głazach kręgu wyryte są bezpośrednio w kamieniu inskrypcje, poświęcone akcjom antynazistowskim w z terenu Wielkopolski i Poznania, m.in. Akcji Bollwerk, obronie Kłecka (8-9 września 1939), ks. Mateuszowi Zabłockiemu, komendantowi obrony Gniezna w 1939, konspiracyjnej organizacji niepodległościowej Ojczyzna, działającej w Poznaniu w latach 1939-1945, Czarnemu Legionowi z Gostynia (1940-1941), Marcinowi Rożkowi – powstańcowi wielkopolskiemu i rzeźbiarzowi, placówkom wywiadu wojskowego AK – Lombard i Stragan, akcji Riposta – zrzutom alianckim z 1943 w rejonie Janowa, Turska, Ołoboku i Grabu oraz inne.

Na centralnym głazie wewnątrz kręgu umieszczono słowa wiersza Władysława Bełzy: Ojców naszych ziemio święta / Ziemio wielkich cnót i czynów / Tyś na wskroś jest przesiąknięta / Krwią ofiarną swoich synów.

Odsłonięcie

Miejsce pamięci otwarto 2 października 1983. Uroczystościom przewodniczył ksiądz dziekan Lech Ludwiczak. Udział wzięli liczni kombatanci Armii Krajowej, m.in. jedyny wówczas żyjący oficer organizacyjny średzkiego inspektoratu rejonowego AK, porucznik Jerzy Gawroński[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Marian Woźniak, W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej, w: Przewodnik Katolicki, nr 45/1983, s.7

Bibliografia

  • praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s.86, ISBN 83-01-10630-1
  • Powiat średzki wielkopolski, mapa 1:70.000, TopMapa, Poznań, 2010, ISBN 978-83-7445-021-8
  • tablice i napisy in situ
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.