Mieżawa
Межава
Ilustracja
Dom Łubieńskich, obecnie cerkiew (2012)
Państwo

 Białoruś

Obwód

 witebski

Rejon

orszański

Sielsowiet

Mieżawa

Populacja (2009)
• liczba ludności


888

Nr kierunkowy

+375 216

Kod pocztowy

211017

Tablice rejestracyjne

2

Położenie na mapie obwodu witebskiego
Mapa konturowa obwodu witebskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Mieżawa”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mieżawa”
Ziemia54°37′36,5″N 30°18′31,1″E/54,626806 30,308639

Mieżawa (biał. Межава; ros. Межево; hist. Mieżów) – agromiasteczko na Białorusi, w rejonie orszańskim obwodu witebskiego, około 15 km na północ od Orszy, siedziba sielsowietu.

Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie orszańskim województwa witebskiego[1].

Historia

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Mieżów, wcześniej należący do województwa witebskiego Rzeczypospolitej, znalazł się na terenie powiatu orszańskiego guberni witebskiej Imperium Rosyjskiego.

Mieżów był jednym z folwarków klucza orszańskiego będącego dziedzictwem rodziny Chrapowickich. W 1760 należał do Antoniego Marcina Chrapowickiego, podkomorzego smoleńskiego, podwojewodziego smoleńskiego[2]. Później majątek przeszedł na własność Lubomirskich, Anna Maria Lubomirska (1838–1917)[3] wniosła Mieżów w posagu w 1859 roku do małżeństwa z Franciszkiem Łubieńskim (1834–1891)[4]. Ostatnim właścicielem majątku był ich syn, Leon (1861–1944), senator II Rzeczypospolitej[5].

Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Mieżów znalazł się na terenie ZSRR. Od 1991 roku znajduje się na terenie Republiki Białorusi[6].

We wsi znajduje się budynek dawnego dworu Łubieńskich, zabudowań gospodarczych dworu, w tym gorzelni, ruina cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego, wybudowanej w 1830 roku i prawdopodobnie przebudowanej w 1886 roku[6][7].

Portyk elewacji ogrodowej dworu Łubieńskich, 2012
Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego

Zabytki

  • dwór – Leon Łubieński zbudował tu w 1901 roku swoją letnią rezydencję. Był to nieregularny, neoklasycystyczny budynek. Dom przetrwał wojny i rewolucję październikową. Fasadę domu zdobi ryzalitem z trójkątnym frontonem i dwiema niskimi bocznymi przybudówkami nakrytymi kopułowymi dachami. Przy bocznej elewacji znajduje się pięcioboczna apsyda, mieszcząca niegdyś kaplicą dworską. Elewację ogrodową akcentuje sześciokolumnowy portyk. Po II wojnie światowej w budynku mieściły się biura i klub. W 1953 roku do dworu dobudowano parterowe skrzydło[5][6]. Obecnie budynek jest zabytkiem historyczno-kulturalnym Białorusi o numerze inwentarzowym 213Г000135. W części budynku mieści się cerkiew św. Serafina z Sarowa. Przed cerkwią w 2004 roku postawiono stary kamienny krzyż, który został tu przywieziony z rejonu sieneńskiego. Krzyż ten stał przez wieki na lewym brzegu rzeki Adrow, między wsiami Ozierok i Pilkowiczi i w latach 80. XX wieku został wrzucony do rzeki[7]. Dwór otacza park krajobrazowy o powierzchni 8 ha, rozłożony po obu stronach głębokiego wąwozu. Przez wąwóz przerzucono most, będący jednocześnie platformą widokową na duży staw z wyspami w dolinie rzeki Skupieji[5][6]. Majątek w Mieżewie jest opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[5].
  • park z zachowanymi ruinami eklektycznej kaplicy. W drzewostanie rośnie wiele egzotycznych gatunków drzew i krzewów iglastych.
  • cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego – zbudowana z cegły w drugiej połowie XIX wieku, z fundacji właściciela majątku Konstantego Stanisława Lubomirskiego (1786–1870), generała, adiutanta cara Aleksandra I[8].

Przypisy

  1. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 84.
  2. ↑ Mieżów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 365.
  3. ↑ Anna Maria Lubomirska
  4. ↑ Franciszek Łubieński
  5. 1 2 3 4 Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 299, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  6. 1 2 3 4 Mieżewo na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-05-16].
  7. 1 2 Mieżewo na stronie Altlas Białorusi. [dostęp 2015-05-16].
  8. ↑ Konstanty Stanisław Lubomirski
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.