Meldonium
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C6H14N2O2

Masa molowa

146,19 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

86426-17-7

PubChem

123868

DrugBank

DB13723

Klasyfikacja medyczna
ATC

C01EB22

Stosowanie w ciąży

kategoria C[1][2]

Meldonium (łac. meldonium) – organiczny związek chemiczny z grupy betain, lek stosowany w leczeniu niedokrwienia oraz rekonwalescencji po epizodach niedokrwiennych. Wykorzystywany jako środek podnoszący wydolność w sporcie wyczynowym. Ma budowę zbliżoną do karnityny i po wprowadzeniu do organizmu obniża jej stężenie wewnątrzkomórkowe. Od 1 stycznia 2016 roku zakazany przez Światową Agencję Antydopingową (WADA).

Historia

Meldonium zostało opracowane jako weterynaryjny środek wspomagający wzrost zwierząt w końcu lat 70. XX w. w Łotewskim Instytucie Syntezy Organicznej (łot. Latvijas Organiskās sintēzes institūts) przez Ivarsa Kalviņša[3][4]. W 2005 roku w przeprowadzonym na terenie Łotwy i Litwy badaniu klinicznym IV fazy stwierdzono większą skuteczność leczenia skojarzonego lizynoprylem z meldonium, niż monoterapii lizynoprylem[5]. W opublikowanych w roku 2010 wynikach badania klinicznego prowadzonego na terenie Łotwy, Litwy, Ukrainy oraz Rosji wykazano skuteczność meldonium w leczeniu stabilnej dusznicy bolesnej[6]. W 2013 roku opublikowano wyniki badania klinicznego prowadzonego w Chinach, które wykazało, że meldonium jest tak samo skuteczne jak cynepazyd w leczeniu ostrego udaru mózgu[7].

Mechanizm działania

Meldonium wywiera efekt leczniczy poprzez modyfikację metabolizmu L-karnityny, która odgrywa ważną rolę w metabolizmie wyższych kwasów tłuszczowych[8] oraz regulacji wewnątrzkomórkowych procesów energetycznych[4]. Przenosi cząsteczki kwasów tłuszczowych połączone z koenzymem A z cytoplazmy do macierzy mitochondrialnej poprzez czółenko karnitynowe[8].

Zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na karnitynę w wieku dorosłym jest pokrywane w 25% w wyniku endogennej syntezy w wątrobie, nerkach i mózgu, a 75% pochodzi z przyjmowanych pokarmów takich jak mięso czerwone oraz mleko. Proces biosyntezy karnityny przebiega w wielu etapach. W pierwszym etapie do grupy ε-aminowej lizyny przyłączane są trzy grupy metylowe z S-adenozylometioniny. W drugim etapie ε-N-trimetylolizyna jest rozkładana do glicyny i aldehydu γ-N-trimetyloaminomasłowego. W ostatnim etapie aldehyd ten jest utleniany w obecności hydrolazy γ-butyrobetainy do odpowiedniego kwasu karboksylowego, a atom węgla w pozycji β ulega hydroksylacji[9][8]. Karnityna jest aktywnie transportowana do wnętrza komórek[9].

W warunkach tlenowych karnityna poprawia funkcję mięśnia sercowego poprzez zwiększenie β-oksydacji kwasów tłuszczowych, zapewniając 80% produkcji ATP. W warunkach niedoboru tlenu, w wyniku tego procesu w komórkach mięśnia sercowego mogą się gromadzić cytotoksyczne metabolity pośrednie. Zmniejszone wewnątrzkomórkowe stężenie karnityny powoduje zmniejszenie metabolizmu kwasów tłuszczowych, co powoduje zwiększenie glikolizy podczas niedokrwienia, a co za tym idzie wywołuje efekt cytoprotekcyjny oraz zwiększa efektywność syntezy ATP, ponieważ utlenianie węglowodanów zużywa mniejszą liczbę cząsteczek tlenu na wyprodukowanie jednej cząsteczki ATP niż β-oksydacja kwasów tłuszczowych[4].

Meldonium, które jest analogiem karnityny, hamuje hydrolazę γ-butyrobetainy (która katalizuje ostatni etap endogennej syntezy karnityny), hamuje również transport karnityny przez błonę komórek wątrobowych oraz nerkowych oraz zmniejsza aktywność palmitoilotransferazy karnitynowej I (CPT I) w czółenku karnitynowym zlokalizowanym w zewnętrznej błonie mitochondrialnej[4][8].

Zastosowanie

W 2015 roku meldonium nie było dopuszczone do obrotu w Polsce[10].

Działania niepożądane

Meldonium może powodować następujące działania niepożądane[1][2]:

Doping

W październiku 2014 roku amerykańska agencja antydopingowa zidentyfikowała meldonium jako substancję potencjalnie podnoszącą wydolność[11]. Po okresie obserwacji Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) wpisała 1 stycznia 2016 roku[12] meldonium na listę substancji zakazanych w grupie modulatorów metabolizmu[13]. Od 1 stycznia do 23 marca 2016 roku ujawniono 123 przypadki stosowania meldonium przez sportowców[12], w tym 102 rosyjskie[14].

Do wiadomości opinii publicznej została podana tylko część nazwisk sportowców, u których w 2016 roku wykryto ten środek[14]:

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Mildronāts 250 mg kapsulas. Mildronāts 500 mg kapsulas – Charakterystyka Produktu Leczniczego. Grindex. [dostęp 2016-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-05)]. (łot.).
  2. 1 2 3 4 5 Mildronāts 0,5 g/5 ml šķīdums injekcijām – Charakterystyka Produktu Leczniczego. Grindex. [dostęp 2016-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-29)]. (łot.).
  3. ↑ Laboratory of Carbofunctional Compounds Dr. habil. chem. Ivars Kalviņš. Latvian Institute of Organic Synthesis. [dostęp 2016-04-02]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 C. Görgens, S. Guddat, J. Dib, H. Geyer i inni. Mildronate (Meldonium) in professional sports – monitoring doping control urine samples using hydrophilic interaction liquid chromatography – high resolution/high accuracy mass spectrometry. „Drug Test Anal”. 7 (11–12), s. 973–979, 2015. DOI: 10.1002/dta.1788. PMID: 25847280.
  5. ↑ Vilnis Dzerve i inni, Mildronate improves peripheral circulation in patients with chronic heart failure: results of a clinical trial (the first report), „Seminars in Cardiology”, 2, 11, 2005, s. 56–64, ISSN 1648-7966.
  6. ↑ Vilnis Dzerve, Dace Matisone, Yury Pozdnyakov, Rafael Oganov. Mildronate improves the exercise tolerance in patients with stable angina: results of a long term clinical trial. „Seminars in Cardiovascular Medicine”. 3 (16), 2010. ISSN 1822-7767.
  7. ↑ Y. Zhu, G. Zhang, J. Zhao, D. Li i inni. Efficacy and safety of mildronate for acute ischemic stroke: a randomized, double-blind, active-controlled phase II multicenter trial. „Clin Drug Investig”. 33 (10), s. 755–760, 2013. DOI: 10.1007/s40261-013-0121-x. PMID: 23949899.
  8. 1 2 3 4 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać A. Kępka, S.D. Szajda, N. Waszkiewicz, P. Płudowski i inni. Karnityna: funkcja, metabolizm i znaczenie w niewydolności wątroby u pacjentów w przewlekłym zatruciu alkoholem. „Postepy Hig Med Dosw”. 65, s. 645–653, 2011. DOI: 10.5604/17322693.962226. PMID: 22100797.
  9. 1 2 Robert Bodkowski, Bożena Patkowska-Sokoła, Piotr Nowakowski, Dorota Jamroz i inni. Produkty pochodzące od przeżuwaczy – najważniejsze źródło L-karnityny w diecie człowieka. „Przegląd Hodowlany”, s. 22–25, 2011. Polskie Towarzystwo Zootechniczne im. Michała Oczapowskiego.
  10. ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2015-03-16. [dostęp 2016-03-31].
  11. ↑ Russell Westerholm: Meldonium: WADA Entering New Doping Crisis Over Relatively Unknown Drug?. HNGN. [dostęp 2016-04-01]. (ang.).
  12. 1 2 3 4 5 6 WADA: 123 failed meldonium tests since January ban. AS. [dostęp 2016-04-01]. (ang.).
  13. ↑ WADA’s List of Prohibited Substances and Methods (Prohibited List) S4. Hormone and Metabolic Modulators. Światowa Agencja Antydopingowa (WADA). [dostęp 2016-04-01]. (ang.).
  14. 1 2 Russian athlete Olga Vovk tested positive for meldonium – source. TASS, 2016-03-21. [dostęp 2016-04-03]. (ang.).
  15. 1 2 3 4 Piotr Kalisz: Rosyjscy siatkarze drwią z afery dopingowej. Sfotografowali się z tortem z meldonium. Sport.pl, 2016-03-29. [dostęp 2016-04-02].
  16. 1 2 Kolejny rosyjski sportowiec zażywał meldonium. RynekAptek.pl, 2016-03-31. [dostęp 2016-04-02].
  17. 1 2 3 4 5 Rosyjscy kolarze torowi także stosowali meldonium. Rzeczpospolita, 2016-03-26. [dostęp 2016-04-02].
  18. 1 2 Ariena Sokalska: Meldonium. Ulubiony środek dopingowy rosyjskich sportowców. Polska Times, 2016-03-08. [dostęp 2016-04-02].
  19. ↑ Gadżijew na dopingu, Polska straciła kwalifikację olimpijską. przegladsportowy.pl, 2016-05-11. [dostęp 2016-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-05)].
  20. ↑ Gruzin Davit Modzmanaszwili przyjmował meldonium. Onet.pl, 2016-03-09. [dostęp 2016-04-02].
  21. ↑ Meldonium wykryte u Bułgarki. Brak zawieszenia, trwa dochodzenie. TVN24, 2016-03-28. [dostęp 2016-04-02].
  22. ↑ Powietkin: Jestem czysty, nic nie brałem. Przegląd Sportowy, 2016-05-16. [dostęp 2016-05-20].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.