Mbosi (również: Mbochi, M'boshi) – lud zamieszkujący Kongo; trzecia pod względem liczebności grupa etniczna w tym kraju – ok. 10–15% populacji[1][2]. Posługuje się językiem mbosi z grupy bantu.
Określają siebie jako Ombosi (l. mn. Ambosi). Przekazy ustne mówią o wspólnym przodku, Ndinga. Na tereny Konga przywędrowali najpewniej w połowie XVIII wieku, zasiedlając konfluencję rzek Sangha, Likouala i Kongo. Ustanowili tam dziedziczne prawa połowów i kontrolowali ruch na rzekach. Przemieszczali się na południe, gdzie napotkali lud Teke. W epoce kolonialnej wielu Mbosi przeniosło się w okolice Brazzaville (szczególnie do Poto-Poto). Ich przywódcą politycznym był początkowo Jacques Opangault. Kolejna fala migracji miała miejsce w latach 60. XX wieku, gdy władzę objął Marien Ngouabi (który był z klanu Kouyou, jednego z klanów Mbosi). W połowie lat 80. powstało Front de Liberation des Mbochis et des Makousa, mające wspierać Denisa Sassou-Nguesso, przyszłego prezydenta Konga. Do 1985 roku około 1/3 biura politycznego i komitetu centralnego Kongijskiej Partii Pracy było Mbosi, przede wszystkim z okolic Edou - rodzinnej wioski Sassou-Nguesso.[3].
Wyróżnia się w nim 10 podgrup/klanów: Bonga, Boubangui, Kouyou, Likouaka, Likouba, Makoua, Mboko, Mbosi, Moye, Ngare. Tradycyjnie zajmowali się hodowlą zwierząt (owce, kozy, kury), rybołówstwem i uprawą roli.[1]
Nazwiska Mbosi zaczynają się samogłoską, ale są wyjątki (np. Sassou-Nguesso). Częstymi imionami są Koumou i Peya[1].
Znane osoby wywodzące się z Mbosi:
- Denis Sassou-Nguesso – prezydent Konga
- Marien Ngouabi – przywódca Konga, z klanu Kouyou
- Daniel Abibi – minister kongijski, ambasador Konga w ONZ, rektor Université Marien Ngouabi
Przypisy
- 1 2 3 Research Directorate, Immigration and Refugee Board of Canada: Republic of the Congo: Whether there are visible differences between members of the Mbochi ethnic group and other ethnic groups in terms of appearance, practices and lifestyles; whether a person's name can identify that person as a member of the Mbochi ethnic group. Canada: Immigration and Refugee Board of Canada, 2007-02-23. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ The World Factbook: Africa :: Congo, Republic of the. CIA, 2020-04-06. [dostęp 2020-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-31)]. (ang.).
- ↑ John F. Clark, Samuel Decalo: Historical Dictionary of Republic of the Congo. Scarecrow Press, 2012, s. 5, 29, 45, 159, 279. ISBN 0-8108-7989-1.