| Data i miejsce urodzenia |
1 grudnia 1976 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 października 1998 |
| Strona internetowa | |
Matthew Wayne Shepard (ur. 1 grudnia 1976 w Casper, zm. 12 października 1998 w Fort Collins) – amerykański student Uniwersytetu Wyoming skatowany na śmierć w wieku 21 lat. Śmierć młodego Sheparda poruszyła opinię społeczeństwa amerykańskiego i była głośnym wydarzeniem komentowanym w wielu krajach. Dała początek silnemu ruchowi antyhomofobicznemu i żądaniom rozszerzenia kategorii zbrodni nienawiści na te, których przyczyną jest nienawiść do osób LGBT[1].
Życiorys
Był synem Judy i Dennisa Shepardów. Po ukończeniu nauki w Dean Morgan Junior High w Casper spędził dwa lata w Szwajcarii, kontynuując naukę w The American School in Switzerland, podróżując z rodzicami po Europie i ucząc się języków obcych. Po powrocie do Ameryki uczył się w Catawba College i Casper College. Z rodzinnego domu wyniósł wychowanie chrześcijańskie – był członkiem Kościoła Episkopalnego i ministrantem parafii św. Marka w Casper. Grał w amatorskim teatrze Casper College i Stage III Theater. Uprawiał pływanie, piłkę nożną, biegi, narciarstwo i trekking.
Rozpoczął studia na Uniwersytecie Wyoming w Laramie, wybrawszy wydział politologii i stosunków międzynarodowych. Był aktywny politycznie i społecznie – wybrano go na przedstawiciela studentów do Rady Ochrony Środowiska Wyomingu.
Śmierć
Krótko po północy 7 października 1998 Shepard był w uczelnianym barze w Laramie, gdzie spotkał się z 22-letnim Aaronem McKinneyem i 21-letnim Russellem Hendersonem. Henderson i McKinney, symulując zainteresowanie erotyczne i koleżeńskie, wywabili Sheparda z baru i wywieźli w odludne tereny Sherman Hills na wschód od miasta. Tam, po przywiązaniu do ogrodzenia, Shepard był bity i torturowany. Oprawcy pozostawili go związanego na ogrodzeniu, by umarł. Nocą temperatura w okolicy spadła do blisko zera stopni[2].
18 godzin po uprowadzeniu Sheparda znalazł przypadkowo przejeżdżający rowerzysta, który początkowo wziął go za stracha na wróble[3]. Gdy przewożono go do szpitala, żył, choć był w śpiączce. Zmarł cztery dni później w szpitalu o 12:53, nie odzyskawszy przytomności. Przyczyną zgonu były obrażenia mózgu, które upośledziły podstawowe funkcje życiowe. Pęknięcie czaszki sięgało od tyłu głowy aż przed prawe ucho. Na twarzy i głowie doliczono się dwunastu ran, których lekarze nie podjęli się operować.
Upamiętnienie
- Matthew Sheparda upamiętnia fundacja jego imienia – Matthew Shepard Foundation.
- Imię Matthew Sheparda nosi ustawa przyjęta przez Senat Stanów Zjednoczonych 22 października 2009 (Matthew Shepard Bill); ustawa rozszerza kategorię zbrodni nienawiści tak, że obejmuje ona odtąd również płeć, tożsamość płciową, orientację seksualną i niepełnosprawność[4].
Matthew Shepard w kulturze popularnej
Filmy
- 1998: Dear Jesse (film dokumentalny), reż. Tim Kirkman
- 2001: Anatomy of a Hate Crime (TV), reż. Tim Hunter z Cyem Carterem
- 2002: Projekt Laramie (The Laramie Project), reż. Moisés Kaufman
- 2002: The Matthew Shepard Story (TV), reż. Roger Spottiswoode z Shane’em Meierem
- 2004: Laramie Inside Out (film dokumentalny), reż. Beverly Seckinger
- 2012: Matt Shepard Is a Friend of Mine(film dokumentalny), reż. Michele Josue
Muzyka
- 1998: „Merman” wyk. Tori Amos
- 1999: „Scarecrow” wyk. Melissa Etheridge
- 1999: „Trouble the Waters” wyk. Big Country z płyty Driving to Damascus (1999)
- 2001: „Into the Sun” wyk. Jann Arden
- 2001: „American Triangle” wyk. Elton John, słowa: Bernie Taupin, z albumu Songs from the West Coast (2001)
- 2001: „Cheyenne” wyk. Good Riddance z albumu Symptoms of a Leveling Spirit (2001)
- 2001: „Laramie” wyk. Amy Ray z albumu Stag about Shepard (2001)
- 2003: „Into the Sun” wyk. Protest the Hero
- 2004: „Jesus Is On The Wire” wyk. Peter, Paul and Mary
- 2004: „Matthew” wyk. Janis Ian z albumu Billie’s Bones (2004)
- 2005: „Above the Clouds” wyk. Cyndi Lauper z albumu The Body Acoustic (2005)
- 2006: „And Sadness Will Sear” wyk. Trivium z albumu The Crusade (2006)
Przypisy
- ↑ Rachel Maddow (2009-05-01): Judy Shepard rejects Rep. Foxx’s apology. MSNBC. [dostęp 2020-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-25)]. (ang.).
- ↑ Losing Matt Shepard; B. Loffreda,; wyd. Columbia University Press, 2001; ISBN 0-231-11859-7, s. 1–6.
- ↑ Patryk (2009-10-08): Matthew Shepard, czyli my. KPH Trójmiasto. [dostęp 2020-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-25)]. (pol.).
- ↑ Associated Press: Congress extends hate crime protections to gays. nydailynews.com, 23 października 2009. [dostęp 2009-10-25]. (ang.).